Sport va harakatli 0‘yinlar

167



5.5.8. Qo‘I to‘pi musobaqasi


Oyinga tayyorlanish. 0‘ynovcMar 3—4 ta jamoaga bo'linib, bir qatordan saflanib, chiziq orqasida yonraa-yon turadilar. May- donchaning bir tomonidagi start chizig‘idan 10—15 metr oraliqda parallel chiziq o'tkaziladi, shu chiziqda har bir jamoaning qar- shisiga diametri 1—1,5 metrli aylanalar chiziladi. Bu aylanalarda har bir komandaning bittadan onaboshilari turadi, qatorlar oldida turgan birinchi o‘yinchilar bittadan to‘p oladilar.

O yinning tavsifi. 0‘qituvchining signalidan keyin ular to‘pni belgilangan chiziqqacha yerga urib-urib ohb borib, bir qo‘llab onaboshiga uzatadilar va oldinga yugurib borib, aylanadan joy oladilar. Keyin to‘pni ohb, o‘zlariningjamoalarigacha olib beradilar va navbatdagi o'yinchilarga uzatib, o‘zlari qatorning oxiriga borib turadilar va hamma o‘yinchilar ana shu ishni bajaradilar.

0‘yin qatorda birinchi turgan o‘yinchilar yana o‘z joylariga kelib turganlaridan keyin tugaydi.

Beiilgan vazifani tez va aniq bajaigan jamoa yutgan hisoblanadi.

6. 
   Og‘ir atletika
   

1. 
   To‘rt tomonga to‘p irg‘itish
   

Oyinga tayyorlanish. 0‘ynovchilar 4 jamoaga bo‘linadilar. Har bir jamoa o‘zi uchun onaboshi tayinlab, kvadrat chizig‘i orqasida turadi. Kvadratning o‘rtasida diametri 2—3 metrli aylana chiziladi. To‘rtala onaboshi ana shu aylana ichida turadi. Onaboshilarga bittadan voleybol to‘pi yoki to‘ldirma to^ep beriladi.

O yinning tavsifi. 0‘qituvchi signal berishi bilan onaboshilar qo‘llaridagi to‘pni bir qatorga saflangan o‘z jamoalarining boshidagi o‘yinchiga uzatadilar. Bu o‘yinchilar to‘pni ilib olib, yana qaytarib onaboshiga irg'itadilar. Shundan keyin onaboshilar to‘pni o‘z jamoalarida ikkinchi bo‘lib turgan o'ynovchilarga uzatadilar va hokazo. Qator oxiridagi o'yaovchi to‘pni olishi bilanoq yugurib borib onaboshi bo'lib turadi. Ilgarigi onaboshi esa o‘z qatorining oldiga kelib turadi. Bunda qatordagilar chap tomonga bir qadam


168





suriladilar. Hamma o‘ynovchilar navbatma-navbat onaboshi bo‘lib turishlari lozim. Dastlabki onaboshi yana qaytib doiraga kelgach, o‘yin tugaydi. 0‘yinni oldin tamomlagan jamoa yutgan hisoblanadi.

O yinning qoidalari. 1. Qatoming chap qanotidagi o‘ynovchi to'pni ilib olganidan keyingana doiraga yuguradi. 2. Qatordagi o‘ynovchilar chiziqdan o‘tmasliklari lozim. 3. Agar onaboshi yoki qatorda turgan o'ynovchi to‘pni ushlab ololmasa, to‘p qaytadan uzatiladi.

2. 
   Arqon talashish
   

O y inga tayyorlanish. Maydonchañing qarama-qarshi tomon- lariga o‘zaro parallel ikki chiziq o‘tkaziladi. Hamma o‘ynovchilar kuch jihatdan baravar ikki jamoaga bo‘linadilar va chiziqlar orqasiga o‘tib turadilar. Ikki chiziq oralig‘iga — maydonchaning o‘rtasiga sertugun qilib o‘ralgan arqon qo‘yiladi. Arqonning qoq o‘rtasiga rangh latta bog‘lab qo‘yilgan bo‘ladi.

O yinning tavsifi. 0‘qituvchi signal berishi bilan ikkala jamoa o‘yinchilari yugurib kelib, arqon tugunlarini yechadilar va uni o‘z tomonlariga tortadilar. Belgilangan 45 soniya mobaynida arqonning ko‘proq qismini o‘z chizig‘idan o‘tkazgan jamoa g‘olib hisoblanadi.

O yinning qoidalari. 1. Faqat signal berilgandan keyingina chiziqdan o‘tib, arqon tomonga yugurish mumkin. 2. Har bir jamoa arqonni talashayotgan vaqtda uning rangli lattagacha bo‘lgan bir qismidan, ya’ni arqonning yarmidan ushlashi mumkin. 3. Arqon faqat qo‘l bilan tortiladi. 4. Oyoqni tirash uchun yemi yum- shatish, chuqurchalar o‘yish, qo‘llar bilan yerga tayanish, arqonni oyoqlar orasiga qistirish, yerga o‘tirish yoki yotish mumkin emas. Shu qoidalami buzib, arqonni o‘z tomoniga tortib o‘tkazgan jamoaning yutug‘i hisobga olinmaydi.

Metodik ko‘rsatmalar. Bu o‘yinda o‘quvchilaming kuch va chaqqonligini oshirishga, birdamlik bilan harakat qila olishlariga erishish lozim. Uni o‘g‘il bolalar bilan ham, qiz bolalar bilan ham (alohida-alohida) o‘tkazish mumkin.