Sport va harakatli 0‘yinlar

161








10-rasm.


turganda, ikkinchi jamoa o'yinchüari uni ushlab olsalar, birinchi jamoa erishgan to‘p uzatishlar soni bekor qilinadi va bu jamoa yana to‘pni qo^£lga kiritganda to‘p uzatish hisobi yangidan boshlanadi.

0‘yin 10-15 daqiqa davom etadi. Ko'proq ochko to'plagan jamoa yutgan hisoblanadi.

Oyinning qoidalari. 1. To‘pni qo'ldan yulib olish yaramaydi, uni faqat urib yuborish va ilib olish mumkin. 2. Agar to‘p maydon- chadan chetga chiqib ketsa, uni o‘sha joydan raqib jamoaning o‘yinchisi o‘yinga tashlaydi. 3. Agar to‘pni birdaniga ikki o‘yinchi ushlab qolsa, unda hakam hushtak chalib o'yinni to'xtatadi va to‘pni talashib qolganlar o'rtasiga tashlaydi. Ulaming har bin to‘pni o'z o'yinchilaridan biriga urib oshirishga intiladi. 4. To‘pni qo'lda ushlab maydonchada yugurib yurish mumkin emas. Uni yerga urib-urib olib yurish kerak. Agar o‘yinchi to‘pni qo'lda ushlab 2 qadamdan ortiq yugursa, hakam o‘yinni to'xtatadi va to'pni xuddi shu joydan raqib jamoaning o'yinchisi o‘yinga tashlaydi. 5. Agar to‘pni uzatish vaqtida raqib tomon to‘pni qo‘lga

kiritish maqsadida qo'pollik qilsa (to‘pni qo‘ldan yulib olsa, qasddan

/


162





turtib yuborsa), hakam o‘yinni to‘xtatadi, to‘pni to‘p uzatayotgan jamoaga beradi va uzatish hisobi davom etaveradi.

Oyinning ta’lim-tarbiyaviy ahamiyati. Bu o‘yin aslida basket - bolga yoki qo‘l to‘pi o‘yiniga tayyorgarlik mashqidir. Bu o‘yin basketbol va qo‘l to‘pi o‘yini uchun zarur malakalami, ya’ni to‘pni olib yura bilish malakalarini hosil qilish va mustahkamlashga yor- dam beradi.

Bundan tashqari, «to‘p uchun kurash» o‘yini basketbol va qo‘l to‘pi o'yinlari uchun zarur taktik usullami takomillashtirishga ham yordam beradi. O'yindagi asosoy harakatlar — basketbol va qo‘l to‘pi o‘yinlaridagi to‘pni savatga tushirish va darvozaga kiritishdan boshqa hamma elementlaridan iboratdir.

Metodik ko ‘rsatmalar. Har qaysi jamoa a’zolari bir-biridan farq qilishi kerak. Buning uchun jamoalaidan birining o‘yinchilari qo'liga bog'ich bog'lash, boshqalariga bir xil rangli mayka kiyg‘izish mumkin.

Tegishli qoidalami (to'pni qo‘lda ushlab 2-3 qadamdan ortiq yurmaslik, 3—4 soniyadan ortiq to'xtab qolmaslik, to‘pni faqat bir qo‘lda yerga urib-urib olib borish kabi) kiritib, bu o'yindan to'pni olib yura bilish malakasini yanada takomillashtirish uchun foydalanish mumkin.

O'yin yuqori sinf o'quvchilari (V sinfdan boshlab) uchun tavsiya qilinadi. Kerakli narsalar bo‘lmaganligi yoki o'quvchilar ko‘pligi tufayli basketbol o‘ynashga imkon bo‘lmasa, <*To‘p uchun kurash» o'yinini qo'llash mumkin. Chunki bu o'yinda 20 dan ortiq o'yinchi qatnasha oladi.

2.