Спорт машғулотининг

СПОРТДА ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН УСЛУБЛАР 
Жисмоний машқларни қўллаш усуллари спорт машқ 
услублари сифатида тушунилади. 

---

116 
Масалан: Югуришдаги машқлар спорт машғулотлари 
воситаси сифатида бажарилиши лозим бўлган вазифаларга 
кўра турли кўринишларида қўлланилади. 
- югуриш қадамлари техникаси устида ишлаётганда 
қоматни тик тутиб югуриш машқи (вариант сифатида) тавсия 
этилади; 
- чидамлиликни ривожлантириш учун камроқ тезлик 
билан узоқ масофаларга югурилади; 
- тезлик имкониятларини ривожлантириш учун қисқа 
масофага катта тезликда югурилади. 
Шундай қилиб у ёки бу усулни қўллаш машғулот олдига 
қўйиладиган вазифалар билан белгиланади. 
Спорт машғулотида қўлланиладиган усуллар дидактик 
(умумпедагогик) 
ва 
анъанавий 
(спорт 
педагогикасида 
қўллани-ладиган) кабиларга бўлинади. 
- спорт машғулотининг дидактик методлари. 
Оғзаки тушунтириш методлари уч гурухга бўлинади: 
1-гуруҳ - ҳикоя, тасвир, тадбир методлари. Бунда сўз 
билим-ларини сингдириш воситаси сифатида қўлланилади. 
2-гуруҳ - буйруқ, кўрсатма, йўриқлар услублари. Бунда 
сўз спортчи фаолиятини бошқариш воситаси бўлиб хизмат 
қилади. 
3-гуруҳ - таҳлил, тавсия, баҳолаш услублари. Бунда сўз 
спорт-чи фаолиятини таҳлил қилиш ва баҳо бериш воситаси 
ҳисобланади. 
Кўргазмали таъсир услублари тўрт гуруҳга бўлинади: 
1-гуруҳ - кўргазмали қурол усуллари. Бунда бевосита 
кўрса-тиш, 
кўз 
билан 
кўриладиган 
қўлланмалардан 
фойдаланилади. 
2-гуруҳ - эшитиш (товуш) қуроллари усуллари 
3-гуруҳ - ҳаракат кўргазмаси усуллари 
4-гуруҳ - тез ахборот услублари. 

---

117 
Ҳаракатни кўрсатиш (намойиш этиш) методлари. 
Кўз мўлжали
. Бу усуллар ҳаракатни масофа ва вақт 
нуқтаи назаридан тўғри бажаришга ёрдам беради. Мўлжал 
учун махсус белги ва ашёлардан фойдаланилади. 
Масалан: Узунликка сакрашда тезланиш чизиқ белгиси. 
- Тегишли баландликка осилган байроқча снарядни 
улоқти-риш йўналишини белгилашга ёрдамлашади. 
- Машқ деворидаги футбол дарвозаси тасвирини 
кўрсатувчи чизиқлар ва ҳ.к. 
Булардан (энг соддаларидан) ташқари светолидер 
(югурувчи 
йўлак 
кўринишидаги) 
туридаги 
мураккаб 
қурилмалар 
қўлланилиши 
мумкин, 
бунда 
электр 
чироқларини кетма-кет ёқилиши спортчи учун ҳаракат 
(югуриш, сузиш) тезлигини белгилайди.