So’z boshi

Sellyulozaning  yarim  sintetik  xosilalari.  Surtmalar  texnologiyasida 
sellyuloza 
xosilalaridan 
metilsellyuloza 
(MS) 
va 
natriy 
karboksimetilsellyulozalardan (Na-KMS) asos sifatida foydalanish mumkin.  
 
MS  –  oddiy  efir  bo‘lib,  sellyuloza  molekulasiga  kiritilgan  metil  guruxining 
soniga qarab, 150 dan 700 gacha polimerizatsiya darajasidagi efirlarni xosil qilish 
mumkin. Ularning molekulyar massasi mos ravishda 30000 dan 140000 gacha. MS 
eritmalarining  asosiy  xossasi  ularning  qovushqoqligidir.  Bu  esa  ularning 
tarkibidagi  metoksi  guruhlarning  almashinish  darajasiga,  ularning  bir  xilda 
tarqalganligiga va  polimerizatsiya  darajasiga  bog‘liq.  Farmatsevtik texnologiyada 
ishlatiladigan  MS  26-33%  metoksi  guruhlarini  saqlaydi.  U  och  sariq  rangli, 
tolasimon  yoki  paxtasimon  ko‘rinishli,  xidsiz  va  mazasiz,  uzoq  vaqt  saqlanishi 
mumkin.  Tayyorlash  uchun  kerakli  miqdorda  tortib  olingan  MS  umumiy  olnishi 
lozim  bo‘lgan,  80-90
0
S  gacha  isitilgan  suvning  25%  bilan  aralashtirilib,  so‘ng 
qolgan  suv  (sovuq  suv)  bilan  bir  xil  massa  xosil  bo‘lgunga  qadar  aralashtiriladi. 
MS  eritmalari  mikroorganizmlarga  turg‘un,  zaharliligi  yo‘q,  fiziologik  jahatdan 
inert.  Ular  yuqori  qovushqoqlikka,  dispergirlashga,  namlash  va  adgezzion 
xossalariga  ega.  MS  suvning  yuza  tarngligini  kamaytiradi,  sababi  MS  yuqori 
emulgirlash  xossasiga  ega.  SHuning  uchun  ham  MS  farmatsevtik  amaliyotda 
nafaqat  surtmalar  texnologiyasida,  balki  boshqa  turdagi  dori  vositalarini  ishlab 
chiqarishda  ham  keng  ishlatiladi.  MS  eritmalarining  qurishi  natijasida  tiniq, 
rangsiz,  mustaxkam,  mikroorganizmlar,  organik  erituvchilar  va  yog‘-moylarga 
nisbatan turg‘un bo‘lgan plenka xosil bo‘ladi.