So’z boshi. Ilm har sohada do’st, hayot yo’llarida tayanch, yolg’izlik damlarida yo’ldosh, baxtiyor daqiqalarda rahbar, qayg’uli onlarda madadkor, odamlar orasida zebu-ziynat, dushmanlarga qarshi kurashda quroldir

116. Bir asosli karbon kislota tuziga oid.

1. Massasi 17 g bo`lgan bir asosli karbon kislotasining natriyli tuzi mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. 20<sup>0</sup>C va 0,97 atm bosim ostida ajralgan gazning hajmi 6,2 litr (p=1,13 g/litr) tashkil etdi. Dastlab olingan tuz kumush oksidining ammiyakli eritmasidan o`tkazilishidan hosil bo`lgan cho`kma ajratilib olinib, quritildi. Dastlabki tuzni, ajralgan gazning molyar massasini va hosil bo`lgan cho`kma massasini aniqlang.

A) HCOONa; CO; 54 g kumush. B) HCOONa; CO; 27 g kumush.
C) CH₃COONa; CO; 27 g kumush. D) CH₃COONa; CO; 54 g kumush.

2. Massasi 21,84 g bo`lgan bir asosli karbon kislotasining kaliyli tuzi mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. 17<sup>0</sup>C va 1 atm bosim ostida ajralgan gazning hajmi 6,2 litr (p=1,1742 g/litr) tashkil etdi. Shu ajralgan gaz natriy peroksid bilan qizdirilgan trubka orqali o`tkazildi. Dastlabki tuzni aniqlang, trubka massasini o`zgarishini aniqlang.

A) CH₃COOK; CO₂; m (naycha)=7,28 g. B) C₂H₅COOK; CO₂; m (naycha)=7,28 g
C) C₂H₅COOK; CO; m (naycha)=7,28 g D) HCOOK; CO; m (naycha)=7,28 g

3. Massasi 11,22 g bo`lgan bir asosli karbon kislotaning litiyli tuzi mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 18<sup>0</sup>C 1 atm bosim asosida 4,057 litr (p=1,17 g/litr) tashkil etgan gaz ajraldi. Dastlab olingan tuz kumush oksidining ammiakli eritmasidan o`tkazilishidan hosil bo`lgan cho`kma ajratib olinib quritildi. Dastlabki tuzni va ajralgan gazning massasini aniqlang.

A) CH₃COOLi; 4,76 g. B) HCOOLi; 4,76 g.
C) CH₃COOLi; 6,74 g. D) HCOOLi; 7,46 g.

4. Massasi 31,78 g bo`lgan bir asosli karbon kislotaning bariyli tuzi mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislota eritmasida eritildi. 20<sup>0</sup>C va 0,97 atm bosim asosida ajralgan gazning hajmini 6,94 litr (p=1,13 g/litr) tashkil etdi. Dastlab olingan tuz kumush oksidning ammiakdagi eritmasidan oksidlanganda cho`kma olindi. Cho`kma massasini va ajralgan gaz (n.sh) massaslarini (g) da ifodalang.

A) 10,8 g Ag; 7,84 g. B) 21,6 g Ag; 7,84 g.
C) 60,48 g Ag; 7,84 g. D) 43,2 g Ag; 7,84 g.

5. Bir asosli karbon kislotaning natriyli tuzining 1,292 g miqdori mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda (n.sh)da 0,532 g gaz ajraldi. Dastlabki miqdordagi tuz kumush oksidining ammiakdagi eritmasi bilan reaksiyaga kirishib cho`kma hosil qildi. Moddani va ajralgan cho`kma massasini toping.

A) CH₃COONa; 4,014 g Ag. B) C₂H₅COONa; 1,08 g Ag.
C) HCOONa; 4,104 g Ag. D) C₃H₇COONa; 14,04 g Ag.

6. Bir asosli karbon kislotaning kaliyli tuzining 1,092 g miqdori mol miqdordagi konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 0,97 atm bosimda 20⁰C da 0,323 litr (p=1,13 g/litr) gaz ajraldi. Olingan gaz kislorod ishtirokida Na₂O₂ li trubkadan o`tkazildi. Dastlabki modda formulasini va trubka massasi necha gramga ortganligini toping.

A) HCOOK; m=0,156 g. B) C₂H₅COOK; m=0,312 g.
C) CH₃COOK; m=0,156 g. D) HCOOKa; m=0,312 g.

7. Chumoli kislotaning noma`lum metall bilan hosil qilgan tuzining 1,05 g miqdori konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 0,97 atm bosim 20<sup>0</sup>C da 0,31 litr gaz ajraldi. Dastlabki tuz kumush oksidning ammiakdagi eritmasi bilan oksidlanadi. Olingan cho`kma va metalni toping.

A) 5,4 g cho`kma “K”. B) 2,7 g cho`kma “K”.
C) 7,2 g cho`kma “Na”. D) 4,5 g cho`kma “Na”.
8. Chumoli kislotaning noma`lum metall bilan hosil qilgan tuzining 2,497 g miqdori konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 1 atm bosim 20<sup>0</sup>C da 0,264 litr gaz ajraldi. Dastlabki tuz kumush oksidining ammiakdagi eritmasi bilan oksidlandi. Olingan cho`kma massasini va tuz formulasini toping.
A) 2,376 g; (HCOO)₂Ba. B) 3,627 g; (HCOO)₂Sr.
C) 3,267 g; (HCOO)₂Ca. D) 2,367 g; (HCOO)₂Ba.

9. Chumoli kislotaning noma`lum metall bilan hosil qilgan tuzining 5,928 g miqdori konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 1 atm bosim 20<sup>0</sup>C da 2,74 litr gaz ajraldi. Dastlabki tuz kumush oksidning ammiakdagi eritmasi bilan oksidlandi. Olingan cho`kma massasini va tuz formulasini toping.

A) 24,264 g; HCOONa. B) 24,264 g; HCOOLi.
C) 24,624 g; HCOONa. D) 24,624 g; HCOOLi.

10. Chumoli kislotaning noma`lum metall bilan hosil qilgan tuzining 10,064 g miqdori konsentrlangan sulfat kislotada eritildi. Bunda 101,325 g kPa bosim 25<sup>0</sup>C da 3,6 litr gaz ajraldi. Dastlabki tuz kumush oksidning ammiakdagi eritmasi bilan oksidlandi. Olingan cho`kma massasini va tuz formulasini toping.

A) 31,968 g; HCOOK . B) 31,986 g; HCOOK.
C) 31,968 g; HCOONa. D) 31,986 g; HCOONa.