Sotsiolingvistika

Rivojlangan pijin va kreol tillarining ko’llanilishi.Kreol tillar tarkalgan malakatlarda lisoniy vaziyat turlichadir. Ayrim hollarda kreol tillar mamlakat aholisining aksariyat qismi uchun (Gaiti, Yamayka va G‘arbiy Hindistonning qator orollarida, Kabo-Verde Respublikasida) ona tili; boshqa holatlarda esa (Surinam, Serra-Leone, Mavrikiyda) bir nechta katta etnik guruhlardan tashkil topgan kreol etnosida xalqlararo muloqot tili ko‘rinishida boiishi mumkin. Shuningdek, Amerika, Janubiy-sharkiy Osiyo va Avstraliyadagi bir qator davlatlarda ichki etnik muloqot tili sifatida kichik kreol til guruhlari qo’llaniladi
Kengaytirilgan pijinlardan birinchi navbatda etnoslararo muloqot tili sifatida foydalaniladi.Kengaytirilgan pijinlarning rivojlanishi xuddi kreol tillardek o‘zining kommunikativ imkoniyatlariga ko‘ra, boshqa tiliarga tenglasha oladi. Ushbu tillarning vazifalari ulaming kelib chiqishi bilan emas, balki ushbu tilda so‘zlashuvchilarning bu tilga munosabati va ularning rasmiy mavkeyi bilan belgilanadi. Masalan, bislama tili Vanuatu Respublikasining milliy tili deb e’lon qilinganligiga karamay, amalda u sobik metropoliyalar tili bo‘lgan ingliz va fransuz tillaridan keyingi o‘rinda turadi. Yoki Solomon orollari pijini rasmiy mavkega ega boimagani holda, OAVda keng qo’llaniladi
Aksariyat yevropaliklar kreol va pijin tillarini ingliz, fransuz va boshqa tillarning buzilgan ko‘rinishi, deb hisoblashadi. Bunday karash uzoqi vaqtdavomida kreol tillarning funksional rivojlanishiga, pijinlaming tarkalishiga, mazkur tillarda badiiy asarlar yaratishga, taiim sohasida va rasmiy doiralarda ulardan foydalanishga to‘skinlik.qilib keidj. Hatto, 1953- yilda BMT tomonidan Yangi Gvineya hududlarini boshhargan Avstraliyaga pijindan ma’muriy maqsadda foycjalanish man qilingan, pijinda taiim-tarbiya olib borgan maktablarni yopish buyurilgan. Ana shunday to'skiniiklarga karamay, bugungi kunda kreol va pijin tillarida badiiy asarlar chop etilmokda. Ular yukcrida qayd etilgan hududlarda keng, toiakonli ko’llanilmokda..Masalan, Yangi Gvineya hududida u vositachi til boigan lingva-franka muloqotdan asta-sekin chiqmoqda.