Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
183 
kelmokda.Tabiat inson uchun yagona makon, u odamni turli oziq-ovqat 
mahsulotlari, kiyim-kechak uy-joy va boshqa zaruriy buyumlar bilan ta’minlaydi. 
Aholining ekologik ongi tabiat muxofazasini muntazam amalga oshirishda 
asosiy ijrochi omil hisoblanadi. Aholining barcha tabaqalari – bog’cha yoshidagi 
yosh bolalardan tortib, muysafid otaxon va onaxonlargacha atrof-muhitga yakdil, 
ijobiy fikrda bo’lishlari, unga ziyon-zahmat yetkazmaslik ruxida tarbiyalanishlari 
kerak. Mamlakatimiz ziyolilari - tarbiyachi, o’qituvchi, ommaviy axborot vositalari 
xizmatchilarining bugungi birdan bir vazifasi - jamiyatimiz ijtimoiy va ruxiy 
muhitlari tozaligini saqlash va aholiga ekologiya ma’naviyati asoslarini urgatib 
borishdan iborat. Shunday kilib, inson yashab turgan muhitni barkaror vaziyatda 
asrash, uning bioijtimoiy tadrijiy rivojlanish jarayonini me’yoriy holatda saqlab 
qolish, demakdir. 
Ijtimoiy ekologiya fanining shakllanishi va rivojlanishi. 
"Ijtimoiy 
ekologiya" nisbatan yangi fandir. Ijtimoiy ekologiya bioekologiya ta’sirida 
shakllana boshladi. Shu sababli bu fan to’g’risidagi tushunchalarning katta qismi 
o’simliklar va hayvonlar ekologiyasidan olingan. Bunda ijtimoiy ekologiya, 
ijtimoiy geografiya va iqtisodiy nazariyaning makon-vaqt yondashuvidan ham 
keng foydalanilgan. 
Ijtimoiy ekologiya birinchi jahon urishidan so’ng faol rivojlanish pallasiga 
kirdi. 
Jahon 
sotsiologlarining 
1966-yilda 
bo’lib 
o’tgan 
Butunjahon 
Kongressi
Ijtimoiy ekologiya ning oyoqda turishi va rivojlanishiga jiddiy turtki 
berdi. Bu fanning jadal rivojlanishi sotsiologlarning 1970 yili Venada o’tkazilgan 
navbatdagi kongressida Ijtimoiy ekologiya muammolari buyicha Sotsiologlarning 
butunjahon birlashmasi -Tadqiqot qo’mitasini tuzish imkonini berdi. Bu bilan, 
aslida, Ijtimoiy ekologiya «Sotsiologiya» mustaqil sohasi sifatida tan olindi va 
uning yanada tezroq rivojlanishi va predmeti yanada aniqroq belgilanishiga turtki 
berildi. 
XX asrning 10 – 20-yillarida «Sotsiologiya»ning yangi sohasi “Shahar 
sotsiologiyasi» nomi bilan paydo bo’lgan Ijtimoiy ekologiya ko’proq 

---