Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
223 

mehmonxona shkaladagi uylar, bungalo va boshqalar (1 dan 4 
yulduzgacha) 

pansionlar 3 darajada. 
Bundan tashqari Davlat Sayyohlik Vazirligiga qarashli sayyohlarni qabul 
qiluvchi davlat korxonalari ham mavjud. Ular asosan shaharning go’zal 
rayonlarida joylashgan qadimiy qa’lar, qasrlar, saroylar bo’lib «Lyuks» 
mehmonxona sifatida jixozlangan bo’ladi. 
Shunday qilib, har bir mamlakat uchun o’ziga xos mehmonxonalarni 
turkumlash usuli bo’lib, har xil mamlakatda joylashgan bir darajadagi 
mehmonxonalarni bir-biridan farqi katta bo’ladi. 
Rossiya Federatsiyasida mavjud sayyohlik va mehmondo’stlik bo’yicha 
me’yoriy xujjatlarga ko’ra 10 nomerlardan kam bo’lmagan mehmonxonalar 
(motellar) darajalar bo’yicha turkumlanadi. Darajalar yulduzlar mos keladi va 
ularning ko’payishi bilan xizmat ko’rsatish saviyasi ham olib boradi. 
Mehmonxonalar 5 darajaga, motellar esa 4 darajaga bo’linadi. Bunday 
mehmonxonalar uchun - ***** - oliy daraja, * - past darajadir. Mehmonxonalarni 
ma’lum bir daraja berish uchun attestatsiyadan o’tkazilganda quyidagi talablar 
e’tiborga olinadi: 

bino va unga to’tashgan joyga bo’lgan talab; 

nomerlar zaxirasiga; 

texnik as-bob – uskunalarga; 

mebellar bilan ta’minlanganligiga; 

nomerlarni sanitar – gigienik ta’minlashga; 

ijtimoiy xonalarga,

ovqatlanish xonalariga, 

joylashtirish korxonalari taqdim etadigan xizmatlarga; 

hodimlar va ularning tayyorgarligiga va boshqalarga
.

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
224 
Mehmonxonalarda asosiy xizmatlar.
Mehmonxona korxonasining tashkiliy 
tuzilishi mehmonxonaning vazifasi, joylashishi, mehmonlarning xususiyatlari va 
boshqa omillar orqali aniqlanadi. U har bir hodimning zimmasiga yuklatilgan 
vakolat va majburiyatlarni aks ettiradi. Ishchi bu har bir mehmonxonada mavjud 
bo’lgan asosiy xizmatlarni aniqlashga halaqit bermaydi:
 

nomerlar zaxirasini boshqarish; 

administrativ xizmat; 

umumiy ovqatlanish xizmati; 

tijorat xizmati; 

injener (texnik) xizmat; 

yordamchi va qo’shimcha xizmatlar . 
Nomerlar zaxirasini boshqarish xizmati nomerlarni bron qilish, sayyohlarni 
kutib olish, ularni ro’yxati olish, nomerlarga joylashtirish va uyga yoki boshqa 
sayohat marshruti punktiga jo’natish bilan bog’liq masalalarni xal qilish, 
sayyohlarga nomerlarda xizmat ko’rsatishni ta’minlash, nomerlarni sanitar – 
gigienik holatini va qulayligini ta’minlash hamda mehmonlarga doimiy xizmatlar 
ko’rsatish bilan shug’ullanadi. 
Direktor yoki nomerlarni ekaplotatsiyasi bo’yicha menejer, qabul qilish va 
joylashtirish 
xizmati, 
oksochlar 
xizmati 
(shveytsarlar, 
koridornыylar, 
garderobщiklar, garaj hodimlari) porte xizmati, konserj xizmati, xat tashuvchilar 
xizmati, nomerlarni tozalash bo’yicha inspektor, xavfsizlik xizmati. 
Administrativ xizmat mehmonxona kompleksdagi hamma xizmatlarni 
boshqaruvni tashkil qilish, moliyaviy masalalarni yechish, hodimlar masalalarni 
xal qilish, mehmonxona hodimlari uchun ishlashi kerak sharoit yaratish va saklash, 
mehnatni muxofaza qilish bo’yicha o’rnatilgan qonun-qoidalarni bajarilishi ustidan 
nazorat o’rnatish uchun javobgardir.
Sekretariat, moliyaviy xizmat hodimlar xizmati, ekolog, yongin va texnika 
xavfsizligi bo’yicha inspektorlar.

---