Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

Professor A.S.Soliyev
 

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
15 
geografiya) eng avvalo, uch blok yoki tarkibiy qismdan iborat. 
Birinchi blok
ka u 
iqtisodiy geografiya, ya’ni ishlab chiqarish geografiyasini, 
ikkinchi blok
ka aholi 
bilan bog’liq sotsial-iqtisodiy geografik fanlarni va, 
uchinchi blok
ka esa, tor 
ma’nodagi ijtimoiy geografiya yoki, aniqrog’i, sotsial geografiyani kiritadi. 
Shuningdek, A.S.Soliyev ayrim hollarda «sotsial» tushunchasi to’la «ijtimoiy» 
tushunchasiga mos kelmasligi ta’kidlab, birinchi atamaning ham ba’zan 
ishlatilishini maqsadga muvofiq, deb biladi. 
A.S.Soliyev rahbarligida M.Nazarov tomonidan aholiga tibbiy xizmat 
ko’rsatish muammolari bo’yicha yoqlangan dissertatsiya (1996) an’anaviy 
iqtisodiy geografiyadan sotsil geografiya tomon muhim bir qadam bo’ldi. Buning 
davomi sifatida keyinchalik, fan va ilmiy tadqiqotlar geografiyasi (X.Nazarova, 
1997), tibbiyot geografiyasi (N.Komilova, 1999), jinoyatchilik geografiyasi 
(A.Qayumov 2004) bo’yicha dissertatsiyalari yoqlandi. 
Shunday qilib, ijtimoiy geografiya (keng ma’noda) — bu geografiya fanlari 
va ijtimoiy fanlar o’rtasidagi integratsiya jarayonlarida vujudga kelayotgan 
geografiya fanlari tizimidan iborat. Hozirgi davrda ushbu tizimda fanlarning 
uyg’unlashuvi (sintezi) ro’y bermoqda va ijtimoiy geografiyaning umumiy 
nazariyasi tez shakllanmoqda. Demak, ijtimoiy geografiya shakllanish bosqichini 
boshidan kechirmoqda va shuning uchun ham uning mustaqilligi va bir butunligi 
istiqbolidan dalolat beradi. 
Ijtimoiy geografiyaning mustaqilligi birinchi navbatda, mazkur fan 
nazariyasini vujudga keltirilishi bilan va ikkinchidan, uning atrofida 
integratsiyalashgan turli fanlarning shakllanishi bilan ta’minlanadi. 
Sobiq Ittifoq davridan boshlab ijtimoiy geografiya uch asosiy yo’nalishlarda 
rivojlanmoqda. 
Birinchisi
, bu ushbu fanning hozirga qadar shakllangan 
bo’limlarining (aholi geografiyasi, geodemografiya, aholiga xizmat ko’rsatish 
sohalari geografiyasi va ijtimoiy infrastruktura) rivojlanishini davom etishi.

---