Sotisal psixologik trening guruhiy psixokorreksiya sifatida

Тадқиқотнинг вазифаси:
1) Гуруҳий муносабатлар, ижтимоий хулқ, шахсий сифатларнинг тузилиши, таркиби ва таърифини назарий жиҳатдан асослаш, шахс ижтимоий хулқи шаклланишига таъсир этувчи ижтимоий ҳамда шахсий омиллар бўйича илмий қарашларни тартибга солиш, шаклланган тасаввурларни тўлдирувчи турли тушунчаларга муаллифлик таърифларини бериш;
2) Социал-психологик тренингнинг тренинг иштирокчилари ижтимоий хулқи ҳамда шахсий сифатларига боғлиқлигини асословчи ижтимоий-психологик омилларни аниқлаш, тавсифлаш ва тизимлаштириш;
3) Талаба-ёшларлардаги шахслараро муносабатлардаги муаммоли вазиятларни ва шахсий муаммоларни психокоррекцион усуллар орқали ижобий томонга ўзгартиришни эмпирик жиҳатдан тадқиқ этувчи тадқиқотнинг экспериментал моделини ишлаб чиқиш;
Тадқиқотнинг гипотезаси: Талабалардаги ҳулқ-атвор мотивларининг, шахсий сифатлар муаммоси уларнинг ижтимоий ҳулқ-атвор нормаларига ва шахслараро муносабатлар динамикасига таъсир этади. Социал-психологик тренинг психокоррекцион ишларнинг кўриниши сифатида мазкур муаммоларни гуруҳ таркибила бартараф этади.
Тадқиқотнинг амалий аҳамияти:
Тренинг гуруҳларида (Т-гуруҳ) психокоррекцияни амалга ошириш мақсадида ижтимоий-психологик тренинглар модели, сценарийлари ишлаб чиқилди ва амалда экспериментал жиҳатдан синаб кўрилди;
тадқиқот давомида ишлаб чиқилган амалий тавсиялар, талаба-ёшлар ижтимоий хулқини регуляция қилувчи ижтимоий психологик дастурлар ва сценарийлар талаба-ёшлар гуруҳларидаги шахслараро муносабатларни мувофиқлаштириш, гуруҳ ва жамоаларни жипслаштиришда педагоглар ва мураббийлар учун қўл келиши исботланди;
Ўзбекистонда ёшлар камолотини таъминлаш, улар дунёқарашлари доирасида шахсдаги маънавий чизгилар шаклланиши муаммолари аввало файласуфлар ишларига тааллуқлидир. Фалсафий тадқиқотлар доирасида Г. Туленова, З.Э.Абдурахманова, Т. Махмудов, М. Ортиқхўжаев, С.Шермухамедов ва бошқалар томонидан маънавиятга оид масалалар, маънавий маданиятни ривожланиш қонуниятлари, инсон маънавий қиёфаси, руҳий поклик, комиллик каби муҳим муаммоларнинг турли жиҳатлари ўрганилган, ёшлар маънавиятини янгича талқин этишга қаратилган самарали илмий тадқиқотлар олиб борилган. Тадқиқотчилар орасида маънавий қиёфа масалаларини таҳлил этишда ва тадқиқ этишда маълум бир умумийлик мавжуд бўлмаса-да, лекин бир-бирига зид қарашлар ҳам йўқ эмас. Бу масаланинг долзарблиги ва атрофлича ўрганиш ва чуқур таҳлил этишни талаб этади.
Ўзбекистонлик олимлар олиб борган тадқиқотлар таҳлили шуни кўрсатадики, шахс маънавий қиёфасига таъсир кўрсатувчи ижтимоий омиллар кўп. Фалсафий йўналишда тадқиқот олиб борган Н.Р. Очилова мактаб битирувчиларининг маънавий қиёфасини ўрганган С.М. Тўйчиева, хизмат маданияти ва маънавий қиёфани ўз изланишларининг предметига М. Мамажонов, Г.Хамидовлар айлантирган, раҳбар шахсининг маънавий қиёфасини Я. Турмухамедов, Н. Нарзиқуловалар, қишлоқ ёшлари жисмоний ва маънавий қиёфасига экологик вазиятнинг таъсирини М.Э. Эшматов ўрганган бўлса, социолог М. Бекмуродовларнинг ишларида шахс маънавиятини шакллантиришда бошқа инсонлар таъсири асосланган.

I БОБ. ПСИХОЛОГИЯ ФАНИДА СОЦИАЛ ПСИХОЛОГИК ТРЕНИНГЛАРНИНГ ЎРГАНИЛГАНЛИГИ

1.