So‘roqlariga javob bo‘ladi



Download 22,17 Kb.
bet2/2
Sana19.04.2022
Hajmi22,17 Kb.
#564492
1   2
Bog'liq
Ot so\'z turkumi

a unlisi o shaklida talaffuz qilinadi va shunday yoziladi. Undosh bilan tugagan fe’llarga -uvchi shaklida qo‘shiladi: quruvchi, suzuvchi.

ESDA TUTING. -lik qo‘shimchasi o‘rin-joy bildiruvchi turdosh va atoqli otlarga qo‘shilib, shaxsning shu hududga mansubligini bildiradi. Atoqli otlarga qo‘shilgan -lik qo‘shimchasi atoqli otni turdosh otga aylantiradi va kichik harf bilan yoziladi: samarqandlik, shaharlik.


BILIB OLING. «Nima?» so‘rog‘iga javob bo‘lib, jonli va jonsiz narsalarni bildirgan otlarga narsa otlari deyiladi.


BILIB OLING. Narsa otlari -gich (-qich, -kich, -gich), -gi (-qi, -ki, -gi), -k, -q, -oq, -(i)ndi, -ma,


-don va boshqa qo‘shimchalar yordamida yasaladi. –q qo‘shimchasi a unlisi bilan tugagan fe’llarga qo‘shilganda, a unlisi o shaklida talaffuz qilinadi va shunday yoziladi:
boya+q = boyoq kabi.
«Qayer?» so‘rog‘iga javob bo‘lib, o‘rin-joy ma’nosini bildiruvchi otlar orin-joy otlari sanaladi.
Bunday otlar o‘rin-joy ma’nosi bilan birga narsalik ma’nosini ham bildiradi, shuning uchun «qayer?» so‘rog‘I bilan birga «nima?» so‘rog‘ini olishi ham mumkin. -zor, -loq, -iston, -goh qo‘shimchalari o‘rin-joy otlarini yasaydi.

BILIB OLING. Shaxs va narsalarning faoliyat jarayonini nomlovchi otlarga faoliyat-jarayon otlari deyiladi.


ESLAB QOLING. Faoliyat-jarayon otlari -lik, -chilik, -garchilik, -(i)m, -(i)k (-q) qo‘shimchalari


yordamida yasaladi: ezmalik, gallachilik, serobgarchilik, terim, unum va hokazo.

BILIB OLING. Sezgi a’zolarimiz orqali bilishimiz mumkin bo‘lgan narsalarni bildirgan otlarga aniq otlar deyiladi: kitob, mashina, uy, eshik, dutor va hokazo. Sezgi a’zolarimiz orqali bilishimiz mumkin bo‘lmagan tafakkur va tasavvur orqali idrok qilinadigan narsalarni bildirgan otlarga mavhum otlar deyiladi: xayol, aql, o‘y, gozallik va hokazo. Aniq otlar birlik va ko‘plik shaklida qo‘llana oladi,


ammo mavhum otlar ko‘plik shaklida qo‘llanganda, asosan, ko‘plik ma’nosi emas, balki ta’kidlash, kuchaytirish ma’nolari ifodalanadi. Mavhum otlar -lik, -ch, -inch qo‘shimchalari yordamida yasaladi.

BILIB OLING. Otlarning -lar qo‘shimchasini olgan shakli ko‘plik shakli, -lar qo‘shimchasisiz shakli esa birlik shakli sanaladi. Otlarning ko‘plik shakli ko‘plik ma’nosidan tashqari hurmat, umumlashtirish, kuchaytirish (kozim — kozlarim, labi —lablari) ma’nolarini ham ifodalashi mumkin.




BILIB OLING. Otlarning -cha, -choq, -chak kabi qo‘shimchalarni olgan shakli kichraytirish shakli; -gina (-kina, -qina) -jon, -xon, -oy kabi qo‘shimchalarni olgan shakli esa erkalash shakli hisoblanadi.
Download 22,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish