So‘ngi yillarda mamlakatimizda yer munosabatlarini tartibga solishga

 
“O‘zdavyerloyiha” ilmiy-loyihalash instituti tomonidan
 
har bir fermer 
xo‘jaligi kesimida “me’yoriy qiymat”ni aniqlash; 
qishloq xo‘jaligi ekin maydonlarining “me’yoriy qiymati”ni qishloq xo‘jalik 
tovar ishlab chiqaruvchining qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining asosiy turlari 
bo‘yicha aniqlash;
kimyoviy moddalarni qo‘llash ta’qiqlangan muhofaza mintaqalarida qishloq 
ho‘jaligi ekin maydonlari joylashtirilgan taqdirda hosil nobud bo‘lishi va tegishli 
ravishda qimmatlilik yo‘qotilishini hisobga oladigan koeffitsient joriy etish;
tovar ishlab chiqaruvchining mablag‘lari hisobidan sug‘orish uchun xo‘jalik 
ichki sug‘orish tizimiga suv chiqarish usuli (oqar suv yoki mashina usuli) hisobga 
olingan koeffitsient joriy etish;
issiqxonalar, baliqchilik hovuzlari, imoratlar, inshootlar va xona-donlar bilan 
band bo‘lgan yerlarning “me’yoriy qiymati”ni aniqlash (15.2-sxema).
Qishloq xo‘jaligi yerlarining “me’yoriy qiymati”ni aniqlash va yagona yer 
solig‘ini hisoblash bosqichlari quyidagilardan iborat: 
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari asosiy turlarining o‘rtacha yillik narxlari va 
ekin maydoni to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘plash; 
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari asosiy turlarini etishtirish xarajatlarini va 
o‘rtacha foyda me’yorini aniqlash; 

---

289 
har bir qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchi bo‘yicha qishloq xo‘jaligi 
ekin maydonlarining “me’yoriy qiymati”ni aniqlash; 
qishloq xo‘jaligi ekin maydonlari “me’yoriy qiymati”ni aniqlash natijalarini 
Moliya vazirligiga taqdim qilish; 
taqdim etilgan ma’lumotlar asosida kelgusi kalendar yil uchun yagona yer 
solig‘i stavkasi miqdorini Vazirlar Mahkamasiga kiritish; 
kelgusi yil uchun yagona yer solig‘i stavkasini tasdiqlash uchun kiritish; 
har bir qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchisi qishloq xo‘jaligi yerlari 
“me’yoriy qiymati”ni aniqlash haqidagi matyeriallarni Davlat soliq qo‘mitasi va 
uning hududiy bo‘linmalariga taqdim etish; 
yagona yer solig‘ini hisoblash va uning tushishini nazorat qilish. 
Natijada so‘ngi yillarda mamlakatimizda soliqqa tortiladigan yerlarning 
ulushi oshib bormoqda, bu esa, nafaqat yerning iqtisodiyotdagi o‘rni va roli 
kengayayotganligi, 
yerdan 
foydalanishning 
to‘lovlilik 
xarak-tyerining 
kuchayayotganligi, shu bilan birga yerdan foydalanuvchilarga soliq solish 
me’yorlarining yanada aniqlashtirilganligi va tartibining sodda-
lashtirilganligi bilan bog‘liq bo‘lmoqda. 
Ta’kidlash lozimki, qishloq xo‘jaligida yerdan foydalanish tizimi-ning 
mazmun-mohiyati 
bozor 
talablari 
ta’sirida 
sifat 
jihatidan 
yuqori

---

290