So‘nggi o‘rta asrlar O‘rta Osiyo shaharlari urbanizatsiyasi

Qarshida Kokgumbaz masjidi (XVI asr), qadimiy hammom (XVI asr), Qashqadaryo ustidagi qadimiy koprik (1583), SHarofboy madrasasi (XVIII asr boshlarida), CHarmgar masjidi (XIX asr ortalari), Bektemir madrasasi (1905), Xoja Abdulaziz madrasasi (XIX asr), Qilichbek madrasasi (XIX asr) va boshqalar memoriy obidalar saqlanib qolgan.

• Qarshida Kokgumbaz masjidi (XVI asr), qadimiy hammom (XVI asr), Qashqadaryo ustidagi qadimiy koprik (1583), SHarofboy madrasasi (XVIII asr boshlarida), CHarmgar masjidi (XIX asr ortalari), Bektemir madrasasi (1905), Xoja Abdulaziz madrasasi (XIX asr), Qilichbek madrasasi (XIX asr) va boshqalar memoriy obidalar saqlanib qolgan.
• Ozbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 29 sentyabrdagi Qarshi shahrining 2700 yilligini nishonlashga tayyorgarlik korish togrisida"gi qarori va Ozbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning 2005 yil 26 iyuldagi Qarshi shahrining 2700 yilligini nishonlashga doir qoshimcha choratadbirlar togrisidagi qaroridan keyin shaharda keng kolamdagi tayyorgarlik ishlari olib borilgan.

Toshkeny xvi-xix asrlarda

• XVI asr boshida, aniqrog‘i, 1503 yildan boshlab Tosh¬kent, Movarounnahrning boshqa shaharlari singari, Shayboniyxon tomonidan fath etiladi. U Jonibek sultonni Toshkent hokimi etib tayinlaydi. Keyinchalik shaharni Ulug‘bekning nabirasi Suyunchxo‘jaxon (1509-1524) boshqaradi. Shahar uning avlodlari qo‘lida Abdullaxon II hukmronlik qilgan davrgacha (1557-1598) qoladi. Abdulla¬xon II Toshkentni 1582 yilda, ettinchi bor yurishdan keyingina qo‘lga kiritadi.
• XIV-XVI asrlarda Toshkent shahriston devori bilan o‘rab olingan ark va shahar atrofidan iborat edi. Shahardagi ko‘plab monumental inshootlarning barpo etilishi naqshbandiya tariqati vakili, o‘z davrining nufuzli siyosiy va diniy arbobi shayx Xoja Ahror Valiy nomi bi¬lan bog‘liq. Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, alloma shahar jome masjididan tashqari, ikkita masjid va madrasa, Ko‘kchadagi Ko‘nchilik mahallasida ko‘prik qurdirgan.

• Hunarmandchilik shahar hayotida juda muhim o‘rin tutgan. Hunarmandlar, an’anaga ko‘ra, mahalla va bozorlardan qaysi kasb-korga mansubligiga qarab joy egallashgan. XIX asrda shaharda Degrez (qozon quyuvchi), Miskarlik, Parchabof, Egarchi, CHarxchi, Temirchilik, Zargarlik singari mahallalar bo‘lgani ham buni tasdiqlab turibdi.
• Shaharda mahalliy hunarmandlar tayyorlagan buyumlardan tashqari, Xitoy, Eron, Hindiston va boshqa mamlakatlardan keltirilgan hamda bu erdan savdo-sotiq jo‘shqin bo‘lgan Oltin O‘rdaga olib ketiladigan mollar ko‘p bo‘lgan.
• Temuriylar davrida Toshkent atrofida qo‘rg‘onlar, bog‘-rog‘lar bilan birga, muqaddas maqbaralar atrofida me’moriy majmualar ham barpo etilgan. Sohibqironning ko‘rsatmasi bi¬lan XIV asr oxirida SHayx Zayniddin bobo qabri ustidagi chortoq o‘rnida muhtasham maqbara qad rostlaydi, shuningdek, XIV asrda Toshkent yaqinida Oyxo‘ja ibn Toshxo‘ja - Zangiota va uning umr yo‘ldoshi Anbar bibi maqbaralarini o‘z ichiga olgan yodgorlik majmuasi barpo etiladi.