Soliq yuki va uni aniqlash

3. Soliq yuki va uni aniqlash

Soliq yuki - bu soliqlarni to'lash uchun mablag'larning chegirib tashlanishi natijasida yuzaga keladigan iqtisodiy cheklovlar o'lchovidir.

Soliq yuki - foiz sifatida ifodalangan, ma'lum bir davr uchun olingan soliqlar miqdorining shu davr uchun olingan daromad miqdoriga nisbati.

Soliq yuki - jismoniy yoki tashkilot to'laydigan soliq miqdori. Bu miqdor amalda to'langan soliqqa to'g'ri kelmasligi mumkin, chunki soliqni o'zgartirish yoki soliq yukini normal taqsimlash imkoniyatlari mavjud.

Soliq yuki - bu soliq to'lash iqtisodiyotidagi umumiy xarajatlar. Ularga nafaqat yig'ilgan soliqlar miqdori, balki "o'lik qarz" xarajatlari, shuningdek soliqlarni hisoblash va yig'ish bo'yicha qonun va qoidalarga rioya qilish bilan bog'liq qo'shimcha xarajatlar kiradi. Ikkinchisiga soliq to'lash majburiyati tufayli talab qilinadigan qo'shimcha buxgalteriya xarajatlari va soliqlardan "qochish" usullarini ixtiro qilish uchun maxsus buxgalteriya xarajatlari kiradi. "O'lik qarz" ning narxi ishlab chiqaruvchi uchun iste'molchi va profitsitning yo'qolishi hisobiga o'sib bormoqda. Iste'molchilar tovarlarni ishlab chiqarish xarajatlaridan yuqori, lekin soliqlarni hisobga olmaganda narxlardan past baholaganda, iste'molchi profitsiti yo'qoladi; ishlab chiqaruvchining profitsiti yo'qoladi, chunki odamlar bo'sh vaqtni soliqdan oldingi ish haqidan past, lekin soliqdan keyingi ish haqidan yuqori deb hisoblashadi. Biroq, ifloslantiruvchi faoliyatdan soliq olinishi mumkin muhit agar ular kompaniyalarni katta tashqi ta'sir ko'rsatadigan faoliyatidan voz kechishga undasa, umumiy soliq yukini kamaytirishi mumkin. salbiy oqibatlar boshqaruv.

Soliq yuki:

• 
  1) soliqlarni to'lash uchun mablag'larni ushlab qolish, ularni boshqa foydalanish sohalaridan chalg'itish yo'li bilan yaratilgan iqtisodiy cheklovlar o'lchami, darajasi, darajasi. Soliq to'lovchilar o'rtasida soliq yukini taqsimlash ikki tamoyilga asoslanadi: a) soliqni undan olingan imtiyozlar bilan bog'lash, masalan, yo'l solig'i egalari tomonidan to'lanadi. Transport vositasi... Bu yondashuv juda cheklangan, chunki ma'lum turlari davlat xarajatlari(aytaylik, ishsizlik nafaqasi) foydalanuvchilarga o'tishi mumkin emas; b) to'lov qobiliyati printsipi, unga ko'ra, odamning daromadi qanchalik yuqori bo'lsa, uning to'lov qobiliyati qanchalik katta bo'lsa, shaxsga qo'yiladigan soliq shuncha yuqori bo'lishi kerak;
  
• 
  2) so'zning keng ma'nosida - har qanday to'lov bilan yuklanadigan yuk.
  

Soliq yuki - jismoniy yoki tashkilot to'laydigan soliq miqdori. Bu miqdor amalda to'langan soliqqa to'g'ri kelmasligi mumkin, chunki soliqni o'zgartirish yoki soliq yukini normal taqsimlash imkoniyatlari mavjud. Ikkinchisiga misol sifatida shuni ta'kidlaylikki, meros solig'i marhumning shaxsiy vakillari tomonidan to'lanadi, lekin merosxo'rlarga soliq yuki yuklanadi, chunki meros kamayadi. Soliq yuki - bu soliqlarni to'lash uchun mablag'larning chegirib tashlanishi natijasida yuzaga keladigan iqtisodiy cheklovlar darajasi, ularni boshqa mumkin bo'lgan foydalanish sohalaridan chetlashtirish. Soliq to'lovchilar o'rtasida soliq yukini taqsimlash ikki tamoyilga asoslanadi:

• 
  a) soliqni undan olingan imtiyozlar bilan bog'lash, masalan, yo'l solig'i transport vositalari egalari tomonidan to'lanadi. Bu yondashuv juda cheklangan, chunki davlat xarajatlarining ayrim turlari (masalan, ishsizlik nafaqasi) foydalanuvchilarga o'tishi mumkin emas;
  
• 
  b) to'lov qobiliyati printsipi, unga ko'ra, odamning daromadi qancha ko'p bo'lsa, unga solinadigan soliq shuncha yuqori bo'lishi kerak.
  

Korxonaning soliq yuki deganda haqiqiy to'lovchisi korxona bo'lgan soliqlar va chegirmalar summasining korxona foydasi miqdoriga nisbati tushunilishi kerak. Haqiqiy soliq to'lovchi - bu quyidagilar: - foydalanuvchi soliq solish ob'ekti bo'lsa, soliq to'lash majburiyati faqat ob'ekt ma'lum foydalanish sharoitida bo'lganda paydo bo'ladi.

Soliq yuki - ma'lum bir davr mobaynida olingan jismoniy yoki tashkilot tomonidan to'langan soliqlar miqdorining o'sha davrda olingan daromadlar miqdoriga, shuningdek, "o'lik qarz" xarajatlariga nisbati bilan ifodalangan foiz. shuningdek soliqlarni hisoblash va undirish bo'yicha qonun va qoidalarga rioya qilish bilan bog'liq qo'shimcha xarajatlar.

Soliqlarni qo'llash - ulardan biri iqtisodiy usullar mulkchilik va tashkiliy -huquqiy shakli idoraviy bo'ysunishidan qat'i nazar, milliy manfaatlarning tadbirkorlarning, korxonalarning tijorat manfaatlari bilan yaqin aloqasini ta'minlash. Soliqlar yordamida tadbirkorlar, barcha turdagi mulk korxonalari o'rtasidagi munosabatlar davlat byudjetlari, banklar bilan, shuningdek yuqori tashkilotlar bilan. Soliqlar yordamida u tartibga solinadi tashqi-iqtisodiy faoliyat jalb qilishni o'z ichiga oladi xorijiy investitsiyalar, o'z-o'zini oqlaydigan daromad va korxonaning foydasi shakllanadi.

Soliqlar orqali davlat bilim talab qiladigan tarmoqlarni rivojlantirishda va zarar ko'rayotgan korxonalarni tugatishda baquvvat siyosat yuritishi mumkin.

Soliq siyosati bozor iqtisodiyotining asosiy regulyatori bo'lgan narx siyosatini yuritish bilan chambarchas bog'liq.

Soliq tizimi imkon qadar barqaror va barqaror bo'lishi kerak, aks holda tadbirkorlar o'z qarorlarining oqibatlarini oldindan aytib bo'lmaydi. Bu esa tadbirkorlikning rivojlanishiga, shuning uchun bozor munosabatlarining shakllanishiga to'sqinlik qiladi.

Agar soliq stavkasi pasaysa, demak u ko'tariladi ish haqi Xodimlarning keyingi ish uchun motivatsiyasi bor, bu umuman ishlab chiqarish samaradorligi bilan birga daromadning oshishiga olib keladi. Va bu davlat byudjetining ko'payishiga olib keladi.

Agar soliq stavkasi, aksincha, oshsa, davlat byudjeti kamayadi, chunki daromad miqdori kam, sarmoyalar va ish haqi ham kamayadi va xodimlar yanada samarali ishlash motivatsiyasini yo'qotadi.

Soliq yuki va soliq yuki, asosan, bir -biriga juda o'xshash ikkita tushunchadir, lekin soliq yuki soliqning haqiqiy to'lanishining ko'rsatkichidir. Ya'ni, bu soliq to'lovchi tomonidan to'langan pul miqdori.

Mamlakat iqtisodiy taraqqiyoti darajasi qanchalik yuqori bo'lsa soliq yuki... Shunday qilib, Rossiyada bu ko'rsatkich 40%ni tashkil qiladi.

Hisoblash uchun yuqoridagi barcha formulalar AC-4-2 / ​​12722-sonli xatga muvofiq tuzilgan.

Bundan tashqari, ba'zi eslatmalar mavjud. Yakka tartibdagi tadbirkor uchun soddalashtirilgan soliq tizimi, yagona qishloq xo'jaligi solig'i va OSNOni hisoblash uchun to'lovchi to'laydigan boshqa soliqlar ham hisobga olinadi.

Soliq yukini izchillik bilan kamaytirish, soliq solish tizimini soddalashtirish va soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish iqtisodiyotni jadal rivojlantirish hamda mamlakatning investitsiyaviy jozibadorligini yaxshilashning eng muhim shartlari hisoblanadi.

Shu bilan birga, o‘rganishlar natijalari mazkur sohada bir maromda iqtisodiy o‘sishga, ishbilarmonlik va investitsiyaviy faollikni oshirishga, sog‘lom raqobat muhitini shakllantirishga, shuningdek, soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar yig‘iluvchanligining zarur darajasini ta’minlashga to‘sqinlik qilayotgan bir qator tizimli muammolarni ko‘rsatdi, xususan:

birinchidan, umumbelgilangan soliqlarni to‘lovchilar uchun soliq yuki darajasining yuqoriligi, shuningdek, soliq solishning soddalashtirilgan va umumbelgilangan tizimida soliqlarni to‘laydigan xo‘jalik yurituvchi subyektlar o‘rtasidagi soliq yuki darajasidagi farqning sezilarliligi;

ikkinchidan, qo‘shilgan qiymat solig‘ini undirishning samarasiz tizimi, soliq to‘lovchilarning aylanma mablag‘larini jalb qiladigan, shuningdek, iste’mol mahsulotining oraliq va yakuniy qiymati qimmatlashishiga olib keladigan hamda yirik va kichik biznes o‘rtasidagi kooperatsiyaning rivojlanishiga to‘sqinlik qiladigan majburiy to‘lovlarning mavjudligi;

uchinchidan, soliq to‘lovchilar tomonidan xodimlarning real sonini va mehnatga haq to‘lash fondini yashirishga olib keluvchi mehnatga haq to‘lash fondi soliq stavkalarining yuqoriligi;

to‘rtinchidan, imtiyozlarning samaradorligini monitoring va nazorat qilish bo‘yicha ta’sirchan tizimning mavjud emasligi sababli sog‘lom raqobatni ta’minlashga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni soliq va bojxona, shu jumladan individual xususiyatga ega bo‘lgan imtiyozlar hisobiga qo‘llab-quvvatlash amaliyotining keng tarqalganligi;

beshinchidan, davlat organlari va tashkilotlari o‘rtasida axborot almashish mexanizmlarining, elektron soliq ma’muriyatchiligi hamda soliq nazoratini amalga oshirish shakl va uslublarining takomillashmaganligi;

oltinchidan, o‘tkaziladigan nazorat tadbirlarining sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi va insofli tadbirkorlik subyektlarining faoliyatiga aralashishlarni kamaytirishga to‘sqinlik qiluvchi nazorat faoliyatini amalga oshirishda xavf-xatarlarni tahlil qilish va boshqarishning aniq tizimi yo‘qligi;

yettinchidan, mahalliy soliq va yig‘imlarning ma’muriyatchiligi mexanizmlarining samarasizligi oqibatida ularning yig‘iluvchanlik darajasi yetarli emasligi, shuningdek, ko‘chmas mulk va yer uchastkalarini to‘liq hisobga olish va qiymatini obyektiv aniqlashning mavjud emasligi.

Mavjud tizimli muammolarni bartaraf etish, 2017 — 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan soliq yukini kamaytirish va soliq solish tizimini soddalashtirish, soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish vazifalarini amalga oshirish maqsadida, shuningdek, keng jamoatchilik muhokamasi natijalari hamda Xalqaro valyuta jamg‘armasi, Jahon banki va xalqaro ekspertlarning tavsiyalaridan kelib chiqib:

Quyidagilar O‘zbekiston Respublikasining soliq siyosatini takomillashtirish konsepsiyasining asosiy yo‘nalishlari etib belgilansin:

iqtisodiyotga soliq yukining darajasini kamaytirish, shuningdek, soliq solishning soddalashtirilgan va umumbelgilangan tizimi bo‘yicha soliqlarni to‘laydigan xo‘jalik yurituvchi subyektlar o‘rtasidagi soliq yuki darajasidagi nomutanosibliklarni bartaraf etish;

soliqlarni unifikatsiya qilish orqali ularning sonini optimallashtirish, shuningdek, o‘xshash soliq solish bazasiga ega bo‘lgan soliqlarni birlashtirish, soliq hisobotlarini qisqartirish va soddalashtirish, operatsion xarajatlarni minimallashtirish;

makroiqtisodiy vaziyatning barqarorligini, O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti va uning daromadlarini shakllantirishning mustahkamligini ta’minlash;

soliq qonunchiligini soddalashtirish, soliq munosabatlari sohasida normativ-huquqiy hujjatlardagi qarama-qarshiliklar va ziddiyatlarni bartaraf etish, insofli soliq to‘lovchilarning huquqlari va qonuniy manfaatlari himoyasini kuchaytirish;

soliq solish masalalarini tartibga soladigan havolaki normalar va qonun osti hujjatlarini maksimal darajada cheklagan holda, soliq qonunchiligining barqarorligini hamda O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi normalarining to‘g‘ridan to‘g‘ri amal qilishini ta’minlash, shu jumladan kodeksda soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar stavkalarining miqdorlarini belgilash;

xorijiy investorlar va investitsiyalar uchun qulay rejimni saqlab qolish, ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va ishonchli huquqiy himoyalash;

soliq nazoratining shakl va mexanizmlarini, shu jumladan soliq solish obyektlari hamda soliq to‘lovchilarni yanada to‘liq qamrab olish va hisobini ta’minlaydigan zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish hisobiga takomillashtirish, transfer narxlarni shakllantirish bilan bog‘liq operatsiyalarga soliq solish tartibini joriy etish.