Soliq nazariyasi” fanidan ma’ruzalar matni

Fanning predmeti soliq voqe’liklari pul munosabatlarini o’rganishdan iborat bo’ladi. Bu pul munosabatlari soliq to’lovchilar (yuridik va jismoniy shaxslar) bilan soliqni o’z mulkiga aylantiruvchi (soliq oluvchi) davlat o’rtasidagi munosabatlardir.

Fanning mohiyati shu o’rtadagi munosabatni chuqur o’rganish, ularni to’g’ri tashkil qilishni ta’minlashdir.To’g’ri tashkil etish - deganda soliq munosabatida qatnashuvchi tomonlarning iqtisodiy manfaatini e’tiborga olish, muvozanatni saqlash kabi munosabatlarni tashkil qilish tushuniladi. Bu muvozanatni saqlashda tomonlar adolatlik va insoflik tamoyillariga amal qilishi zarur.

Tushunarliroq qilib aytsak, byudjetga soliqlarni olishda soliq to’lovchilar bo’yniga ortiqcha og’irlik ortmaslik, ularni o’z ishlab chiqarishidan manfaatdorligini so’ndirib qo’ymaslik,ularning dasturlari va rejalarini tez-tez o’zgartirishga olib bormaslik va hokozolarga e’tibor berish ko’zda tutiladi. Bu yerda tomonlarning do’stona munosabatda bo’lishi, bozor iqtisodiyoti talablariga mos iqtisodiy munosabatlar bo’lishini o’rgatadi. Fanning predmetini chuqur o’rganish shuni ko’rsatadiki, munosabatlarda bir tomonlama zo’ravonlik munosabati bo’lguday bo’lsa, ikkinchi tomon unga javoban o’z daromadlari, boshqa soliq ob’ektlarini har xil yo’llar bilan yashiradi. Bunday hollarda har qanday huquqiy xujjatlarning xam kuchi yetmay qolishi mumkin. Daromadlarni, soliq ob’ektlarini yashirish holati ham munosabatlarni buzadi.

Demak, «Soliq nazariyasi» fanini chuqur o’rganish orqali amaliyotda soliq tushumlari rejalarini muvaffaqiyatli bajarish vazifasiga ham erishish mumkin.