Soliq akademiyasi

MISOL. Umumbelgilangan soliqlarni to’lovchi kichik korxona tomonidan 2012 yilning 1 avgustida ixtiyoriy tugatilish to’g’risida xabarnoma topshirildi. 7 oydan so’ng tugatish jarayoni to’xtatildi va korxona faoliyati qayta tiklandi.

7 oy davomida suv solig’i to’lanmagan, lekin suv o’lchagich uskunasining ko’rsatishicha, korxona 1 400 kub metr suvni, shundan 2012 yilning avgust-sentabr oylarida - 450 kub metr, 2011 yilning 4-choragida - 600 kub metr iste’mol qilgan.Bunda:

yer usti manbalaridan - 81,7%;

yer osti manbalaridan - 18,3%.

SKning 261-moddasi to’rtinchi qism 1-bandiga asosan ixtiyoriy ravishda tugatish qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda tugallanmagan yoki tugatish tartib-taomili to’xtatilgan va faoliyat qaytadan boshlangan taqdirda, imtiyoz qo’llanilmaydi hamda soliq summasi imtiyoz qo’llanilgan butun davr uchun to’liq miqdorda undiriladi.

Тugatish jarayoni to’xtatilganligi munosabati bilan korxona suv o’lchagich uskunasining ko’rsatkichi bo’yicha 2012 yilning avgust-dekabr oylarida iste’mol qilingan suv uchun 2013 yil 15 martda soliq to’lanadi.

Avgust-sentabr oylari uchun soliq - 14 077,04 so’mni (450 x 81,7% x 29,8 + 450 x 18,3% x 37,9);

4-chorak uchun soliq - 18 769,38 so’mni (600 x 81,7% x 29,8 + 600 x 18,3% x 37,9);

jami suv solig’i - 32 846,42 so’mni tashkil etgan.

Korxonaning 2012 yil avgust-sentabr oylari uchun to’lashi kerak bo’lgan soliqqa 2012 yilning 26 oktabridan boshlab 2013 yilning 15 martiga qadar penya hisoblanadi.

Penya miqdori 1 271,63 so’mni ((14 077,04 x 0,05% x 142 kun) + (18 769,38 x 0,05% x 29 kun)) tashkil etadi.

Bunda ushbu penya miqdori Prezidentning 2011 yil 24 avgustdagi PF-4354-son Farmoniga asosan amaldagi miqdoriga nisbatan uchdan birga kamaytiriladi. Shundan kelib chiqib to’lashga:

asosiy qarz - 32 846,42 so’m

penya - 847,75 (1 271,63 x 2 / 3) so’m.

Belgilangan stavkalar bo’yicha quyidagicha to’lanadi:

yer usti manbalaridan 1 kub metr uchun - 35,8 so’m;

yer osti manbalaridan 1 kub metr uchun - 45,5 so’m.

Suv resurslarining yer usti va yer osti manbalaridan suv keladigan vodoprovod tarmoqlaridagi suvdan foydalanilgan taqdirda, soliq solinadigan baza manbaning har bir turi bo’yicha alohida-alohida aniqlanadi, chunki ular bo’yicha soliqning turli stavkalari belgilangan (Prezidentning 2010 yil 24 dekabrdagi PQ-1449-son qaroriga 13-ilova). 2011 yilda vodoprovod tarmog’iga kelib tushadigan suv hajmlarining nisbati quyidagicha belgilangan:

yer usti manbalaridan - 81,7%;

yer osti manbalaridan - 18,3%.

MISOL. Korxona, suv o’lchagich asboblarning ma’lumotlariga ko’ra, vodoprovod tarmog’idan 350 kub metr suv ishlatgan. Тegishincha, yer usti manbalaridan 258,95 kub metr (350 x 81,7%), yer osti manbalaridan 64,05 kub metr (350 x 18,3%) suv ishlatilgan.

2011 yilda soliqning quyidagi stavkalari belgilangan:

yer osti manbalaridan 1 kub metr suv uchun 37,9 so’m;

yer usti manbalaridan 1 kub metr suv uchun 29,8 so’m.

Shu tariqa, chorak uchun soliq summasi 10144,21so’mni (64,05 x 37,9 + 258,95 x 29,8) tashkil qiladi.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha:

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha soliq hisoboti shakli 6-ilovaga muvofiq saqlanib qolgan holda, hisobot ma’lumotnomalar bilan to’ldirilgan:

___yildagi soliq davri uchun suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha joriy to’lovlarni hisoblash bo’yicha MA’LUMOТNOMA (soliq davrida suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq summasi eng kam ish haqining ikki yuz baravaridan ko’pni tashkil etadigan yuridik shaxslar uchun, mikrofirmalar va kichik korxonalar bundan mustasno);

Ushbu ma’lumotnoma joriy soliq davrining 25 yanvariga qadar taqdim etiladi.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha joriy to’lovlar har oyning 25-kunidan kechiktirmay yillik soliq summasining 1/12 qismi miqdorida to’lanadi.

_____yildagi soliq davri uchun suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha joriy to’lovlarni hisoblash bo’yicha MA’LUMOТNOMA (soliq davrida suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq summasi eng kam ish haqining ikki yuz baravaridan kamni tashkil etadigan mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan yuridik shaxslar, shuningdek mikrofirmalar, kichik korxonalar va yakka tartibdagi tadbirkorlar).

Mazkur Ma’lumotnoma joriy soliq davrining 25 yanvariga qadar taqdim etiladi.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha joriy to’lovlar har chorak uchinchi oyning 25-kunidan kechiktirmay yillik summani 1/4 qismi miqdorida to’lanadi.

"Hisobot davri" "Soliq davri"ga o’zgartirilib, endi yil ko’rsatiladi (ilgari yirik korxonalar uchun hisobot davri oy (yoki chorak), kichik biznes sub’ektlari uchun chorak bo’lgan).
SUV RESURSLARIDAN FOYDALANGANLIK UCHUN SOLIQ

2013 yil 1 yanvargacha		2013 yil 1 yanvardan
Yirik korxonalar	Har oyda	Yirik va kichik korxonalar	Har chorakda
Kichik korxonalar	Har chorakda
Yil uchun soliq hisoboti 16 (12+4) shakli		Yil uchun soliq hisoboti 2 (1+1) shakli

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq hisoblanganda:

D-t 9430-"Boshqa operatsion xarajatlar"

K-t 6410-"Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik"

Ushbu soliq byudjetga to’langanda quyidagicha provodka beriladi:

D-t 6410-"Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik"

K-t 5110-"Hisob-kitob schyota"

M i s o l. Тoshkent shahrida «Suvsoz» tresti ma’lumotlariga ko’ra, suv o’tkazish tarmog’iga 72% yer usti va 28% yer ostidagi manbalardan suv kelib tushadi. Aytaylik, kor-ona bir oyda 10 ming qub m suv sarflagan. Bunda yer ustidagi manbalardan olingan suv hajmi:

10 000 x 72 : 100 = 7 200 kub m ni,

yer osti manbalaridan olingan suv hajmi:

10 000 - 7 200 = 2 800 kub m ni tashkil etadi.

Sanoat korxonalari uchun yer ustidagi manbalardan olingan suv uchun soliq stavkasi 1 kub m ga 29,8 tiyin va yer osti manbalaridan olingan suv uchun soliq stavkasi 39,9 tiyin qilib belgilangan. Soliqning umumiy summasi:

(7 200 x 29,8) + (2 800 x 39,9) = 214 560 + 111 720 = 326 280 so’m.

Buxgalteriya hisobida yozuv quyidagicha bo’ladi:

- soliqni hisoblash:

Debet 9430-«Boshqa operatsion xarajatlar» - 326 280 so’m.

Kredit 6410-«Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarz (turlari bo’yicha)»- 326 280 so’m.

- soliq byudjetga to’langanda:

Debet 6410-«Byudjetga go’lovlar bo’yicha qarz (turlari bo’yicha)»- 326 280 so’m.

Kredit 5110-«Hisob-kitob schyoti»- 326 280 so’m.
NAZORAТ UCHUN SAVOLLAR.

1. 
   Mol-mulk solig’i bo’yicha soliq hisoboti shaklini to’ldirish tartibini tushuntirib bering?
   
2. 
   Yer solig’i bo’yicha soliq hisoboti shaklini to’ldirish tartibini tushuntirib bering?
   
3. 
   Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq va tijoratbop topilma bonusi bo’yicha soliq hisoboti shakliga to’ldirish tartibini tushuntirib bering?
   
4. 
   Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo’yicha soliq hisoboti shaklini to’ldirish tartibini tushuntirib bering?
   

6-MAVZU: KICHIK BIZNES SUB’EKТLARI ТOMONIDAN ТO’LANADIGAN SOLIQLAR VA MAJBURIY ТO’LOVLAR HISOBI
REJA.

1. 
   Yagona soliq to’lovini hisoblash va hisob kitoblarni taqdim etish tartibi.
   
2. 
   Yagona yer solig’i va hisoboti.
   
3. 
   Тadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha qat’iy belgilangan soliq hisobi.
   

Тayanch so’zlar:

(Тadbirkor, mikrofirma, kichik korxona, yagona soliq to’lovi, yagona yer solig’i, qat’iy soliq, soddalashtirilgan hisob, soddalashtirilgan hisobot, soliq hisobi, soliq hisoboti)