Солиқларни тўлашдан бош тортиш

Ундан ташқари, ноэквивалент айирбошлашдан фойдаланилади.

• Бунда “томонлар” учун фойда келтирмайдиган шартномалар тузилади, келишилган ҳолда ва мақсадли равишда қиймат пропорциялари бузиб кўрсатилади.
• Бунинг учун маҳсулот ва хизматларни бозор қийматидан юқори ёки паст нархларда сотиш ва сотиб олиш имконини берувчи бартер айирбошлашлари ва ўзаро ҳисоб-китоблар ёрдамида харажатларни қоплаш тизимларидан фойдаланилади:
• корхоналар ўртасида маҳсулотлар сотиладиган пасайтирилган трансферт нархлари тизимидан фойдаланилади;
• номинал ва бозор қиймати ўртасидаги фарқда ўйнайдиган векселлар муомалага чиқарилади;
• ликвидлик даражаси турлича бўлган акциялар айирбошланади;
• олдиндан маълум оширилган фоизлар бўйича кредитлар берилади.

• Масалан, корхона қошида фирмалар ташкил этилиб, уларга корхонанинг маҳсулотлари шунчалик пасайтирилган нархларда сотиладики, фойда ноль даражада бўлади.
• Солиқ органлари фойда солиғи тўланмаётганлиги бўйича даъво қила олмайдилар.
• Фирмалар эса маҳсулотни бозор нархида қайта сотади ва асосий ишлаб чиқарувчи корхона эгаси билан олинган фойдани бўлишади.
• Фирмада бир неча киши ишлаётганлиги сабабли кичик бизнесга солиқ имтиёзларидан кенг фойдаланади.

• айирбошлов ўйинларида олдиндан режалаштирилган санкциялардан фойдаланилади – шартларини бажариб бўлмайдиган шартномалар бўйича йирик жарима санкцияларини қўллаш;
• шартнома шартларини атайлаб бажармаганлик натижасида гаровдаги мол-мулкни ўзлаштириш.

Қайд этилган кўпчилик схемалар қуйидаги асосий принципларга асосланади:

• “четдаги” тузилмаларни яратиш ёрдамида қўшилган қиймат яратувчи корхоналарни уларни маҳсулотини сотадиган корхоналардан ажратиш;
• Корхоналарнинг активларини воситачи тузилмаларга ва пассивларини давлатга ва тўламаслик амалиёти ёрдамида кредиторлар зиммасига ўтказиш орқали ишлаб чиқарувчи корхоналарнинг активлари ва пассивларини ажратиш;
• ишлаб чиқарувчи корхоналарда расмий бухгалтерияни қўллаш ва воситачи тузилмаларда кейинчалик бир қисм ҳужжатларни йўқ қилиш билан иккиёқлама бухгалтерияни қўллаш.