Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

Soliq to’lovchilarga berilgan yer uchastkalari doirasida kavlab olingan hamda o’zining xo’jalik va ro’zg’or ehtiyojlari uchun foydalanilgan keng tarqalgan foydali qazilmalar soliq solish ob’ekti bo’lmaydi. Yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqini berish tartibi va shartlari to’g’risidagi nizomda Keng tarqalgan foydali qazilmalar ro’yxati (3-ilova) keltirilgan bo’lib, unga quyidagilar kiritilgan:
- argillitlar va alevrolitlar (sement sanoatida ishlatishga yaroqlilaridan tashqari);
- toshqotishma va shag’allar (oddiy va gidrotexnik betonni to’ldiruvchi sifatida shlatishga yaroqlilaridan tashqari);
- gilmoya (chinni va fayans buyumlar ishlab chiqarishga, sement sanoatida ishlatishga yaroqli o’tga chidamli, qiyin eriydigan, qoliplash gilmoyasi, oqartiruvchi, bo’yoqli, bentonitli, kislotaga chidamli gilmoya va kaolindan tashqari);
- dolomit (arralanadigan, qoplanadigan, metallurgiya, kimyo va shisha sanoati uchun ishlatiladiganlaridan tashqari);
-ohaktosh (bituminozli, qoplanadigan, arralanadigan, sement, metallurgiya, kimyo, shisha, qog’oz-sellyuloza va shakar sanoatida ishlatishga yaroqlilaridan, shuningdek gilmoya ishlab chiqarishda foydalaniladiganlaridan tashqari);
- chig’anoq tosh-ohaktosh (qoplanadiganidan tashqari);
- xarsangtosh;
- kvarsit (kremniy karbidi, kristall kremniy va ferroqorishmalar ishlab chiqarish uchun dinasli, flyusli, qoplanadigan, temirlilaridan tashqari);
- mergel (bituminozli va sement sanoatida ishlatishga yaroqlilaridan tashqari);
- qum (qoliplash, shisha, chinni buyumlarni ishlab chiqarishga yaroqli, o’tga chidamli va sement sanoatida ishlatiladiganlaridan tashqari);
- qumtoshlar (bituminozli, qoplanadigan, dinasli va shisha sanoatida ishlatiladiganlaridan tashqari);
- slanets (yonadigan va tom yopishda ishlatiladiganlaridan tashqari);
- qumoq tuproq (sement sanoatida foydalanishga yaroqlilaridan tashqari);
- magmatik, vulkanogen va metamorfik turlar (qoplanadigan, dekorativ, o’tga va kislotaga chidamli materiallarni ishlab chiqarish uchun, tosh quyish va mineral vata, shuningdek sement sanoatida ishlatishga yaroqlilaridan tashqari).
Yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliqni hisoblash va to’lashda soliq to’lovchilar ko’pincha xatolarga yo’l qo’yadilar. Ularning asosiylariga to’xtab o’tamiz.