Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

3– jadval
«FARM GLASS» qo’shma korxonasida asosiy vositalar bo’yicha amortizatsiya ajratmasini hisoblashda vaqtinchalik farqni hisoblash.
(so’mda)

Т/r	Ko’rsatkichlar	Buxgalteriya hisobi maqsadi uchun	Foyda solig’i bazasini aniqlash maqsadi uchun
1	Asosiy vositaning (yengil avtomobil) boshlang’ich qiymati	24 000 000	24 000 000
2	2012 yil uchun amortizatsiya summasi	2 880 000	4 800 000
3	2013 yil yanvar holatiga asosiy vositaning qoldiq qiymati	21 120 000	19 200 000

3-jadvalga asosan Buxgalteriya moliyaviy hisob bo’yicha amortizatsiya 2 880 000 so’mni tashkil qilgan bo’lsa, soliq bazasini aniqlash maqsadi uchun esa - 4 800 000 so’mni tashkil qildi.
Vaqtinchalik farq:
4 800 000 – 2 880 000 = 1 920 000 so’m
Kechiktirilgan foyda solig’i: 2006 yilda foyda solig’ining stavkasi 12 foiz.
1 920 000 x 12% : 100 = 230 400 so’m
Yuqoridagi hisob-kitoblarga asosan vaqtinchalik farqlar moliyaviy hisobda quyidagicha aks ettiriladi:

DEBEТ:	schyot 0950	«Vaqtinchalik farqlar bo’yicha kechiktirilgan foyda solig’i»	- 230 400 so’m
KREDIТ:	schyot 6410	«Byudjet to’lovlar bo’yicha qarz turlari bo’yicha»	- 230 400 so’m

Keyinchalik, ya’ni har oyda soliqning tegishli qismi uzoq muddatli qismdan joriy qismga o’tkaziladi:

DEBEТ:	schyot 3210	«Vaqtinchalik farqlar bo’yicha kechiktirilgan foyda solig’i»	- 19 200 so’m
KREDIТ:	schyot 0950	«Vaqtinchalik farqlar bo’yicha kechiktirilgan foyda solig’i»	- 19 200 so’m

Amaliyotda xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatida bu holatlar juda ko’p bo’lib, ular summasi katta miqdorni tashkil qiladi. Bu esa foyda solig’i bo’yicha soliq bazasini aniqlashda va uning real bo’lishiga ta’sir qiladi. Lekin amaliyotda ko’p hollarda buxgalterlar tomonidan doimiy va vaqtinchalik farqlar e’tiborga olinmaydi. Natijada, soliqqa tortiladigan foyda summasi real bo’lmaydi.