Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

Bonus hisobi va soliq hisoboti.

Bonus yer qa’ridan foydalanuvchi tomonidan amalga oshiriladigan bir martalik to’lovdir. Yer qa’ridan foydalanuvchi imzoli va tijoratbop topilma turlaridagi bonuslarni to’laydi.
Imzoli bonus yer qa’ridan foydalanuvchining tegishli litsenziya asosida foydali qazilmalarni aniqlash va qidirish bo’yicha faoliyatni amalga oshirish huquqi uchun bir martalik qat’iy belgilangan to’lovdir (SK, 253-modda).
Imzoli bonus yer qa’ridan foydalanuvchining tegishli litsenziya asosida foydali qazilmalarni aniqlash va qidirish bo’yicha faoliyatni amalga oshirish huquqi uchun bir martalik qat’iy belgilangan to’lovdir. Imzoli bonus litsenziya olingan kundan e’tiboran soliq to’lovchi tomonidan o’ttiz kundan kechiktirmay byudjetga to’lanadi va bu haqda soliq bo’yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga yozma shaklda xabar qilinadi.
Тijoratbop topilma bonusini to’lash SKning 254-moddasida nazarda tutilgan. Bonusning ushbu turi tegishli litsenziyada ko’rsatilgan yer qa’ri uchastkasida foydali qazilma konlarining har bir tijoratbop topilmasi uchun, shu jumladan dastlabki belgilangan ajratib olinayotgan zaxiralarni ko’paytirishga olib keluvchi konlarni qo’shimcha qidirish chog’idagi foydali qazilmalar topilmasi uchun to’lanadi. shuningdek, uni foydali qazilmalarni kavlab olish huquqiga ega bo’lgan yer qa’ridan foydalanuvchilar, agar mazkur kon bo’yicha ilgari tijoratbop topilma bonusi to’lanmagan bo’lsa, to’laydilar.
Тijoratbop topilma bonusi tegishli litsenziyada ko’rsatilgan yer qa’ri uchastkasida foydali qazilma konlarining har bir tijoratbop topilmasi uchun, shu jumladan dastlabki belgilangan ajratib olinayotgan zaxiralarni ko’paytirishga olib keluvchi konlarni qo’shimcha qidirish o’tkazish chog’idagi foydali qazilmalar topilmasi uchun to’lanadigan to’lovdir. Тijoratbop topilma bonusi, agar avval mazkur kon bo’yicha tijoratbop topilma bonusi to’lanmagan bo’lsa, foydali qazilmalarni kavlab olish huquqini olgan yer qa’ridan foydalanuvchilar tomonidan ham to’lanadi.Foydali qazilma konlarini keyinchalik ularni kavlab olishni nazarda tutmaydigan qidirish o’tkazishda tijoratbop topilma bonusi to’lanmaydi.
Vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlangan konda foydali qazilmalarning qazib olinadigan zaxiralari hajmi soliq solish ob’ektidir.
Foydali qazilmalar zaxiralarining qazib olinadigan hajmining qiymati soliq solinadigan bazadir. Foydali qazilmalar zaxiralarining qazib olinadigan hajmining qiymati vakolatli davlat organi belgilagan axborot manbalarining ma’lumotlariga ko’ra xalqaro birjada belgilangan birja bahosi bo’yicha hisoblab chiqiladi. Jahon bozorida narx mavjud bo’lmagan taqdirda, qazib olinadigan foydali qazilmalarning qiymati vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi.
Тijoratbop topilma bonusi soliq solinadigan bazadan va bonusning belgilangan stavkasidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.
Тijoratbop topilma bonusining hisob-kitobi soliq bo’yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga vakolatli davlat organi foydali qazilmalar zaxiralarini tasdiqlagan kundan e’tiboran yigirma besh kundan kechiktirmay soliq to’lovchi tomonidan taqdim etiladi.
Тijoratbop topilma bonusini to’lash vakolatli davlat organi foydali qazilmalar zaxiralarining kondan qazib olinadigan hajmini tasdiqlagan kundan e’tiboran to’qson kundan kechiktirmay amalga oshiriladi.
Imzoli bonus yer qa’ridan foydalanuvchining tegishli litsenziya asosida foydali qazilmalarni aniqlash va qidirish bo’yicha faoliyatni amalga oshirish huquqi uchun bir martalik qat’iy belgilangan to’lovdir (SKning 253-moddasi). Imzoli bonus litsenziya olingan kundan e’tiboran soliq to’lovchi tomonidan o’ttiz kundan kechiktirmay byudjetga to’lanadi va bu haqda soliq bo’yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq organlariga yozma shaklda xabar qilinadi.
Moliya vazirligi va Davlat soliq qo’mitasining 2010 yil 2 apreldagi MM/04-03-32-04/326 va 13/2-4462-son qo’shma xatiga binoan 2008 yil 1 yanvardan 2010 yil 1 yanvarga qadar litsenziya olgan yer qa’ridan foydalanuvchilar, agar uni to’lash yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish shartlarida nazarda tutilgan bo’lsa, imzoli bonus to’laydilar. Geologik o’rganish uchun yer qa’ri uchastkasidan foydalanish huquqiga litsenziyani 2010 yil 1 yanvardan keyin olgan yer qa’ridan foydalanuvchilar imzoli bonusni Soliq kodeksida belgilangan tartibda to’laydilar.
Soliq kodeksining 254-moddasida tijoratbop topilma bonusini to’lash ham nazarda tutilgan. Bonusning ushbu turi tegishli litsenziyada ko’rsatilgan yer qa’ri uchastkasida foydali qazilma konlarining har bir tijoratbop topilmasi uchun, shu jumladan dastlabki belgilangan ajratib olinayotgan zaxiralarni ko’paytirishga olib keluvchi konlarni qo’shimcha qidirish chog’idagi foydali qazilmalar topilmasi uchun to’lanadi. shuningdek uni foydali qazilmalarni kavlab olish huquqiga ega bo’lgan yer qa’ridan foydalanuvchilar, agar mazkur kon bo’yicha ilgari tijoratbop topilma bonusi to’lanmagan bo’lsa, to’laydilar.
Soliq kodeksining 23-moddasiga asosan yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar umumbelgilangan soliqlar hisoblanadi.
Soliq kodeksining 242-moddasiga binoan bonus (imzoli va tijoratbop topilma bonuslar) yer qa’ridan foydalanuvchilar to’laydigan soliqlar va maxsus to’lovlar tarkibiga kiradi.
MISOL. Qo’shma korxona Prezidentning qaroriga asosan, chet el investitsiyalarini jalb etgan holda O’zbekiston Respublikasi hududida geologiya va razvedka ishlarini kengaytirish maqsadida barpo etilgan. SKning 253 va 254-moddalariga ko’ra, u geologiya va razvedka ishlarini o’tkazish uchun yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqiga litsenziya olgan yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun, litsenziya olingan kundan boshlab 30 kun mobaynida, eng kam ish haqining 500 baravariga teng summada belgilangan stavkada imzoli bonus to’lashi kerak edi. Bizning QK uni 2009 yil 30 dekabrda oldi. Geologiya va razvedka ishlari 2010 yilning aprel-mayida boshlangan. 2010 yil avgustgacha O’zbekistonda EKIH 37 680 so’mni tashkil qilgan va imzoli bonusning summasi 18 840 000 so’mga teng bo’lgan bo’lardi. Biroq korxona uni faqat 2011 yil yanvarida, EKIH 49 735 so’mga tengligidan kelib chiqib, 24 867 500 so’m miqdorida to’ladi.
Shu tariqa, imzoli bonusning to’langan summasi O’zbekiston Respublikasi byudjeti foydasiga 6 027 500 so’m.
Soliq kodeksining 253-moddasiga muvofiq, imzoli bonus - yer qa’ridan foydalanuvchining tegishli litsenziya asosida foydali qazilmalarni aniqlash, qidirish va kavlab olish bo’yicha faoliyatni amalga oshirish huquqi uchun bir martalik qat’iy belgilangan to’lov. U to’lovchi tomonidan litsenziya olingan kundan boshlab 30 kundan kechiktirmay byudjetga to’lanadi. Uning to’lanishi to’g’risida soliq to’lovchi soliq hisobiga olingan joydagi soliq organiga yozma shaklda xabar qilishi kerak.
Soliq kodeksining 120-moddasiga muvofiq, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni to’lash muddatlarini buzish to’lovning belgilangan muddatidan keyingi kundan e’tiboran muddati o’tkazib yuborilgan har bir kun uchun, to’lov kuni ham shunga kiradi, 0,05 foiz miqdorida penya hisoblashga sabab bo’ladi. Bunda boshqa soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha ortiqcha to’langan summaga teng bo’lgan qarz summasiga penya hisoblanmaydi. Uning miqdori tegishli soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha qarz summasidan oshib ketishi mumkin emas. Penyaning undirilishi soliq to’lovchini soliq majburiyatlarini bajarishdan ozod qilmaydi.

5-chizma