Sog‘lom ona sog‘lom bola

Go‘dak vazni va bo‘yi

Oy-kuni to‘lib tug‘ilgan bolaning vazni o‘rtacha 3200-3500 gramm, bo‘yi esa 49-53 sm ni tashkil etadi. Chala tug‘ilgan bolaning vazni odatda 2550 gr dan, bo‘yi 47 sm dank am bo‘ladi. Muddatidan o‘tib tug‘ilgan bolaning vazni 4000 gramdan ortiq bo‘ladi, bo‘yi ko‘p o‘zgarmaydi. Chaqaloq hayotining dastlabki, 3-4 kunida vazni 100-300 gramga kamayadi. Ya’ni, normal fiziologik vazn kamayishi sodir bo‘ladi. Bu vaqtda chaqaloq onasi yoki oila a’zolari xavotirlanishi shart emas. Lekin, vazn juda kamayib ketsa, darhol chaqaloqni pediatr ko‘rigiga olib boorish zarur. Ikkinchi hafta oxiriga borib bola tug‘ilgandagi vazniga yetib oladi.  Endi esa bolaning bir yoshgacha bo‘lgan bo‘y o‘sishi va vazn ortishini tartiblab ko‘satsak:

• 
  Birinchi oy oxirigacha bola vazni 700-800 gramga ortadi;
  
• 
  4-5 oygacha bolalar vazni 2 barobar ortadi;
  
• 
  Yil oxiriga kelib, bir yoshga to‘lgach uning vazni 10 kilogramga yetadi.
  

• 
  Dastlabki, 3 oyda bola bo‘yi 2.8-3 sm dan har oyda o‘sadi;
  
• 
  4-6 oyda 2,5 sm dan o‘sadi;
  
• 
  7-9 oylarida 1,5-2 sm atrofida o‘sadi;
  
• 
  10-12 oylarida 1 sm dan oshadi.
  
• 
  O‘rtacha hisobda hayotining birinchi yilida gavda uzunligi 25 smgacha oshib, yil oxirida 75 smni tashkil etadi. Chala tug‘ilgan bolaning yillik bo‘y o‘sish ko‘rsatkichi 25-44 smni tashkil qilib, bir yoshida bola 68-73 smga tenglashadi.
  

Ayrim homilador ayollar chaqaloqni muddatidan avval dunyoga kelishi bir necha darajalarga bo‘linishidan bexabar. Holbuki, muddatidan oldin tug‘ilgan bolalarning 4 darajasi mavjud:

1-daraja: 35-37 hafta oralig‘ida tug‘ilgan – vazni 2100-2500 gr;

2-daraja: 32-34 hafta oralig‘ida tug‘ilgan – vazni 1501-2000 gr;

3-daraja: 29-31 hafta oralig‘ida tug‘ilgan – vazni 1001-1500 gr;

4-daraja: 29 haftadan oldinroq tug‘ilgan – vazni 1000 gr dan kam.

Ma’lumki, bolaning ona qornida rivojlanish davri 38-40 hafta davom etadi. Homila tashqi muhit ta’siridan onaning organizmida himoyalanadi va ona organizmi orqali hayot uchun muhim bo‘lgan ozuqa oladi va to‘liq rivojlanadi. Bola homiladorlikning oxiriga kelib tug‘iladi.

Biroq amaliyotda, yuqoridagi darajali muddatidan oldin tug‘iladigan chaqaloqlar uchrab turibdi. Darajasiga qarab, ularning parvarishi qisqa yoki uzoq muddatli bo‘lishi mumkin. Demak, chaqaloqlarni uy sharoitida parvarishlanishlari uchun javob berishning aniq belgilangan muddati yo‘q. Bola muddatidan oldin tug‘ilib qolsa, u shifoxonada maxsus nazorat ostiga olinadi. Masalan, o‘ttiz besh haftadan keyin tug‘ilgan bolalar, odatda, tez vazn oshirib muddatida tug‘ilgan tengdoshlariga yetib oladilar. Bunday chaqaloqlarda patologik kasalliklar mavjud bo‘lmasa, 1-2 hafta ichida uyga ruxsat beriladi.