Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

 

24 

O’smirlik  davri  odamdagi  shaxsiy  muhimlik  tuyg’usi  eng  gullab-yashnagan 

muddat.  Ko’p  ustozlar  aytganidek,  bu  yoshda  bolaga  bitta  gap  kam  –  ikkitasi  ortiqcha 

bo’ladi.  Bu  yoshda odam  uni  o’rab turgan dunyoda uning qanday bo’lmasin  o’rni  bor 

ekanini  bilish  ehtiyoji  bilan  yashaydi.  O’smirda  kattalar  hayotiga  kirib  borish,  u  yerda 

o’zgalardan kam bo’lmaslikka harakati kuchayadi. 

Ammo ba’zida ulg’ayib ulgurgan odamlarda ham shaxsiy muhimlik tuyg’usi kuchli 

bo’lishi mumkin. Bunga, odatda, quyidagidek holatlar sabab bo’ladi. 

Birinchisi – odam hayotida erishgan yutuqlar. Agar kimdir shu paytgacha ko’plab 

cho’qqilarni  zabt  etgan  bo’lsa,  u  o’zini  muhim  shaxs  deb  hisoblashi  mumkin.  Unda 

erishgan  yutuqlari  uning  bekam  shaxsiyati  mevasi  ekani  haqida  asossiz  ishonch  hosil 

bo’ladi.  Eng  kulgili  holat  –  kishi  o’zi  amalga  oshirgan  ishlarni  yutuq  deb  xato 

hisoblashidir.  Bunda  kishi  o’zi  va  atrofdagilarga  kam  foyda  keltirgan  ishlarni  yutuq 

sanab, ularga (va natijada, ularning bajaruvchisi – o’ziga) ortiqcha baho berib yuboradi. 

Biz erishgan har qanday yutuq borki – unda o’zgalarning ham hissasi borligini unutmaslik 

zarur. Kamida, sizni o’z maqsadlari yo’lida tirishqoq va topqir qilib tarbiyalab qo’ygan 

ota-onangiz mehnatlarini eslang. Shunda shaxsiy muhimlik tuyg’uyingiz biroz bosiladi. 

Ikkinchi sabab – ortiqcha mas’uliyat. Agar atrofdagilar sizga ko’plab mas’uliyatlar 

yuklasa – siz o’zingizni juda kerakli odam deb o’ylab qolishingiz mumkin. Ikki turmush 

o’rtoqdan  ayol  oiladagi  hamma  qarorlarni  qabul  qilishni  to’lig’icha  eriga  topshirsa, 

bundan erkak o’zini o’ta muhim hisoblab yuborishi mumkin. U aralashmasa, hech bir ish 

bitmaydigan, u aytmasa – hech kim hech narsa qilmaydigandek tuyulaveradi. Ko’p narsa 

va ko’pchilik uchun javobgarlik hissi o’ta kuchli rivojlangan odam – haqiqiy g’alvaning 

uyasi.  U  ko’pchilik  nomidan  qaror  qabul  qilishni  va  bu  qarorini  hammaga  majburan 

o’tkazishni o’ziga odat qilib oladi. 

Siz – o’z xatti-harakatlaringiz va o’y-fikrlaringizdan boshqa hech narsaga javobgar 

emassiz. Agar o’zingizni kimnidir baxtli qilishga javobgar deb bilsangiz – buni unuting. 

Tangri  bir  bandasi  baxtini  boshqasining  qo’liga  berib  qo’ymaydi.  Siz  farzandlaringiz 

tarbiyasi  uchun  mas’ulsiz  –  ammo  siz  ularning  o’rniga  qaror  qabul  qilishga  mas’ul 

emassiz.  Shaxsiy  muhimlik  tuyg’usi  siz  va  yaqinlaringiz  hayotini  zaharlashiga  yo’l 

qo’ymang. 

Shaxsiy muhimlik tuyg’usini tarbiyalab beruvchi yana bir omil – ortiqcha e’tibor. 

Bu odatdagi erkatoy bola hikoyasi. Agar odam atrofdagilardan juda ko’p e’tibor, maqtov, 

tasdiq  olsa  –  u  o’zini  “yakka-yu  yagona”  hisoblab  qolishi  tayin.  Bu  holat  juda  xavfli, 

chunki u inson hayotini qiyinlashtiradi. 

Misol  uchun, bir qizni  yoshligidan hamma  yigitlar tengsiz e’tibor va mehr bilan 

siylab  kelishgan.  “Malika”  e’tiboridan  qolishdan  qo’rqib,  uning  oshiqlaridan  hech  kim 

qizning  kamchiliklari  haqida  gapirmaydi.  Natijada,  qiz  ongida  u  kamchiliklardan  holi 

shaxs  ekani  haqida  fikr  mahkam  o’rnashib  qoladi.  Bu  holat  qizning  umr  yo’ldosh 

tanlashini o’ta qiyinlashtirib beradi – axir, u endi o’ziga o’xshash “bekam” shaxsiyatni 

axtaraveradi. U uchratgan yigitlar esa uning “daraja”siga mos kelmaydi.  

Agar siz shunday holatga tushib qolgan bo’lsangiz – darhol o’zingizga 

chin do’st

 

toping. Bunday do’stni, imkoni bo’lsa, sizni tanimaganlar orasidan axtaring. U haqiqiy 

do’st kabi achitib gapiradigan, sizning e’tiboringiz va mehringizdan umidvor bo’lmagan 

---