62
Гиѐҳвандлик воситаси номлари, психотроп ва заҳарли моддалар,
рецепт бошида ѐзилади. Суюқ моддалар миқдори миллилитр, грамм ва
томчиларда, бошқа моддалар –
граммларда белгиланади, дори воситаси
даволаниш усули, дозаси, частоталар, қабул қилиш вақти ва унинг узоқлиги
ўзбек ѐки рус ѐки миллий тилларда ѐзилади.
Якка тартибда дори тайѐрлаш учун рецептдаги ингредиентларни
мувофиқлигини текшириш керак. Маълумки 2 ѐки ундан ортиқ мувофиқ
дори воситаси терапевтик самарадорликни кучайтиради (морфин+промедол)
ѐки пасайтиради (пилокарпин+атропин).
Этил спирти учун белгиланган бериш нормалари:
-
тоза кўринишда – рецепт ―компресс қўйиш учун‖ ѐзуви билан 50 гр
гача;
-
бошқа ингредиент аралашмада – 50 гргача;
-
сурункали касалларга – ―Маҳсус тайинлаш‖ рецепт бўйича 100 гргача.
Бошқа дори воситаси рецептда ѐзилган миқдорида берилади, белгиланган
рецептларнинг таъсир қилиш муддати қуйидагича:
-
гиѐҳвандлик воситаси ва психотроп, наркотик моддалар учун
рецептлар 10 кун ичида ҳақиқийдир
-
(1-шакл) рецептура бланклари 10 кун ичида ҳақиқийдир.
-
(2-шакл) бланкдаги рецепт 30 кун ичида ҳақиқийдир.
4.3. РЕЦЕПТЛАРНИ ТАКСИРОВКАСИ, РЎЙХАТГА ОЛИШ ВА
БЕРИШ ТАРТИБИ
Тўғри ѐзилган рецепт таксировка қилинади – унинг чакана нарҳи
аниқланади. Дори воситасини чакана нарҳи
дорининг таркибига кирган
моддалар нарҳи, дорихона идишининг нарҳи, дори тайѐрлаш учун
белгиланган тарифлар асосида шаклланади.
Қабул қилинган тариф дорихона ѐки акционер бирлашма буйруғи
асосида тасдиқланган бўлади.
Тарификация асосига қуйидагилар киради:
-
ишлаб чиқариш, назорат, қадоқлаш ва экстемпорал дори формалари,
ички дорихонани тайѐрлаш, дори воситаси қадоқлаш учун вақт
ҳаражатларининг меъѐрлари.
-
бир минимал иш вақтининг қиймати (ўртача иш ҳақи эътиборга
олинади, аммо бу қиймат доимий эмас, ўзгариб туриши мумкин).
Мисол.
180,0
Rp:
Euphyllini 0.01
30,0
Sacchari 0.2
29,0
M., ut fiat pulvis
15,0
D.t.d №15
254,0
S. 1 та порошокдан 2 маҳал
63
Дори модданинг нарҳи (180+30) га тайѐрлаш учун тариф 29 сўм ва 10
тадан кейинги ҳар бир порошок учун 3 сўм (3х5) олинади.
180+30+29+15=254
Якка тартибда тайѐрланадиган дори турлари ҳар хил усуллар билан
рўйхатга олинади. Квитанция билан рецептни рўйхатга олиш усули – энг кўп
қўлланиладиган усулдир. Квитанция бир нусхада тўлдирилади. Квитанция 3
қисмдан иборат.
Биринчи қисмда
рецепт номери,
касал ФИШ, қиймати ва дори тури
белгиланади. Бу қисм дорихонада қолади. У рецепт бўйича ишлаб чиқарган
ҳисоб учун асосдир. Уларнинг миқдори бўйича иш куни охирида қабул
қилинган рецептлари ва унинг умумий қиймати ҳисобланади. Корешоклар
дорихонада сақланади ва улар 50 ва 100 та дан жамланади.
Иккинчи қисмда рецепт номери, дори турининг шакли, унинг қиймати,
касал фамилияси, дори ишлаб чиқариш вақти белгиланади. Бу қисм
буюртмачига берилади.
Учинчи қисмида 2 та бир хил номерлардан иборат – ―тайѐрладим‖,
―текширдим‖, ―юбордим‖ ѐзилади ва уни рецептга ѐпиштирилади.
Дорихоналарда якка тартибда дори тайѐрлаш учун рецептлар рецептура
журналида рўйхатга олинади. Бунда сана, рецепт номери, касалнинг ФИШ,
дори тури, дори нарҳи ѐзилади. Иш куни бошидан бошлаб рецепт номери
ѐзилади. Кун охирида графалар бўйича жами санаб чиқилади. Алоҳида
дистилланган сув қийматини ва дори ишлаб чиқариш бўйича тариф
ҳисобланади. Дори олиш учун касалга жетон ѐки квитанция берилади.
Айрим дорихоналарда дорини тайѐрлаш учун буюртма чекли усулда
олиб борилади. Дорини таксировка қилиниб нархи тўлангандан сўнг рецепт
фармацевтга тайѐрлаш учун берилади.
Врач рецепти бўйича дори воситасини
беришда дорихона мутахассис
ходими қуйидаги қоидаларга қатъий риоя қилиши керак.
Агар рецептда тайѐрланадиган дори воситаси таркибида бошқа
ингредиентлар билан биргаликда гиѐҳвандлик воситалари, психотроп,
моддалар, заҳарли, кучли таъсир қилувчи, апоморфин гидрохлорид, атропин
сульфат, гоматропин гидробромид, дикаин, кумуш нитрат, пахикарпин
гидройодид, анаболик гармонлар бўлса, уларни алоҳида
бериш ман
қилинади. аҳоли жойлардаги дорихоналарга гиѐҳванд ва психотроп
моддаларни даволаш-профилактика муассасаси рецептлари бўйича берилади.
Ветеринария даволаш муассасалари рецептлари билан гиѐҳвандлик
воситалари ва психотроп моддаларни бериш қатъиян ман қилинади.
Гиѐҳвандлик воситалари психотроп моддалар, кучли таъсир қилувчи,
заҳарли дори воситалари сақлаган якка тартибда тайѐрланган дори
воситасини беришда беморларга рецепт ўрнида тепаси сариқ чизиғи бўлган
ва қора шрифтли ―Сигнатура‖ ѐзуви бўлган сигнатура берилади.
Айрим ҳолларда дорихонада кўрсатилган дори бўлмаса, у ҳолда дори
воситаларини синоними берилиши мумкин.
64
Дорихона муассасаларига сотилган ѐки берилган дори воситаларини
қайтариб олиш ман этилади. Ундан ташқари профилактика ва уй шароитида
даволаш учун ишлатиладиган буюмлар, тиббиѐт
асбоб ва ускуналарини,
болаларни парваришлаш буюмларни, шахсий гигиена воситалари,
парфюмерия-косметик воситалар қайтариб олинмайди ва алмаштириб
берилмайди. Махсус бланкаларга ѐзилган дори воситалари бланкалари
дорихонада қолдирилади.
Do'stlaringiz bilan baham: 
