СоғЛИҚни сақлаш вазирлиги андижон давлат тиббиёт институти


ПАСТ ХАРОРАТНИНГ ОРГАНИЗМГА ТАЪСИРИ



Download 18,25 Mb.
bet21/130
Sana25.02.2022
Hajmi18,25 Mb.
#267734
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   130
Bog'liq
Pat fizМаърузалар матни

ПАСТ ХАРОРАТНИНГ ОРГАНИЗМГА ТАЪСИРИ
Паст хароратнинг организмга таъсири тана хароратини пасайишига хамда патологик жараёнининг гипотеремиянинг ривожланишига олиб келади. Паст хароратини одам организмга таъсир натижасида махалий ва умумий реакциялар келиб чикиб, куйидаги узгаришларни – шамоллаш, тана хароратини пасайиши, махалий узгаришлардан (совук уриш) ва умумий узгариш булиши – организмни музлаб колишни (замерзание) келтириб чикаради. Бу холат иссикликни бошкариш функциясини етишмовчилиги туфайли келиб чикади. Бу шароитга мушаклар хароратини йуклиги, иссиклик хосил булишини пасайишига олиб келади. Бундан ташкари ташки мухитнинг харорати, хаво хараратини музлиги ва намлиги, организмни иссикликни изоляцияловчи хусусияти катта роль уйнайди. Verte гипотермияни махалий ва таъсири фаркланади.
Умумий таъсир натижасида иссиклик мувозанати бузилиб, хата хароратини пасайишига олиб келиб, бунда гипотермия дейилади. Гипотермия – нормал иссиклик хосил булиши, лекин иссиклик кузатилиши устун булганда келиб чикиши мумкин. Яна бир йули иссиклик хосил булишини – сусайиши туфайли хам келиб чикади. Шунга асосан, совук катишдаги организмни умумий реакцияси: Иссикликни узатилишига каршилик килишидир. Кон томирларни рефлектор спазми, темир ажралишини озайиши ва нафас ритмини секинлашишидан иборатдур. Паст хароратни давомли таъсирида иссиклик хосил булиши куйидаги йуллар билан ортади: мускуллар титроги, гликогенолизни кучайиши (жигар ва мускулларда), конда глюкоза микдорини ортиши, кислородни узлаштирилишини кучайиши, моддалар алмашинувини ортиши. Юкорида сабаб утилган ухгаришлар компенсация боскичи хисобланади. Юкорида санаб утилган узгаришлар асосида симпатик нерв системасини кузгалиши ётади. Натижада буйрак усти безининг махсулотлари адреналин емирилиб чикади, ушбу холатларни келтириб чикаради.
Паст хароратини организмга давомли таъсири туфайли иссикликни ушлаб колиши кобилияти пасайиб, декомпенсация боскичига утади:
– тана харорати пасайиши бошланади;
– моддалар алмашинуви интенсивлиги сусаяди;
– кислород узлаштирилиши пасаяди;
– хаёт учун зарур булган функциялар сунна бошлайди;
– мускуллар титроги тухтайди;
– периферик кон томирлар кенгаяли;
– компенсатор реакция организмларни функцияларини чукур узгаришлари билан алмашиб, совук котиши ривожланишини таъминлайди («Холодовой наркоз» пайдо булади). Сунг, пустлок ости ва бульбар марказларини функциялари сунабошлайди. Кон босими пасаяди, пульс секинлашади, гипогликемия ривожланиб, нафас олиши тухташига сабаб булади.
Нафас ва кон айланишни бузилиши, организмни кислородга булган талабини кондираолмайди ва марказий нерв системани функциялари тормозланиб боради. Организм реактивлиги пасаяди.
Гипотермиянинг иккинчи боскичида патологик ва химоя мослашув реакциялари узаро гомборгас богланиб кетган булади. Масалан: марказий нерв системани функциясини сусайиши бир томондан «сакловчи» деб олинса, бу пайтда нерв хужайраларини О2 булган таладига ва тана хароратини пасайишига сезувчанлиги сусаяди.
Гибернация – шу хусусиятини асосланган холатлар. Тана хароратини суъний равишда нейроэндокрин системасини функциясини блокланиши натижасида пасайтирилиши гибернация дейилади.

Download 18,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish