Siyosatshunoslikka

64 
“O'zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti”
fanidan ma’ruzalar matni. O ‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi soliq
akademiyasi Ijtimoiy - gumanitar fanlar kafedrasi.-T., 2016.-B .3. // akademiya.
uz/d/967631/d/demokratikzhamiyatkurishnazariyasimaruzalar_0.doc
213

---

rim xilma-xil guruhlar tashkil etish huquqi demokratiyaning poy- 
devori hisoblanadi.
Fuqarolik jamiyati - teng huquqli insonlaming jamiyati, yakka 
shaxslar yoki jamoalar manfaatlarini ta’minlashga ko‘maklashadigan 
jamoat va nodavlat institutlarining tizimidir.
Ular o‘rtasidagi farqlar quyidagilardan iborat65:
- birinchidan, demokratik jamiyat fuqarolik jamiyatining quyi 
bosqichi hisoblanadi. Shuning uchun ham unda demokratik qadri- 
yatlaming shakllanish jarayoni amalga oshadi. Masalan, qonun ustu­
vorligi, so‘z, fikrlar va e ’tiqod erkinligi va boshqalami shakllantirish 
demokratik jamiyatni qurish jarayonida amalga oshiriladi;
- ikkinchidan, agar demokratik jamiyatda unga xos bo‘lgan qadri- 
yatlami shakllantirish vazifasi turadigan boisa, fuqarolik jamiyatida 
ulaming tabiiy ishlashini tashkil qilib turuvchi tizim shakllanadi. 
Buning natijasida fuqaro bilan hokimiyatga nisbatan fuqaroning mav- 
qei ustuvorlik darajasiga ko‘tariladi. Bunday sharoitda hokimiyat ho­
kimiyat uchun emas, balki xalq uchun tamoyili qaror topadi;
- uchinchidan, fuqarolik jamiyatida hokimiyatga nisbatan fuqaro­
laming mavqei ustuvorlik darajasiga ko‘tarilishi natijasida hokimi­
yatga nisbatan fuqarolaming jamiyatda bo‘ladigan o ‘zgarishlar, 
uning taraqqiyoti bilan bog‘liq bo‘lgan barcha jarayonlarda fuqaro­
laming m as’ulligi ham oshadi. Chunki, uning hokimiyat faoliyati us- 
tidagi nazorati ta’minlanadi. Shu ma’noda ham jamiyatni boshqarish 
fuqarolar zimmasiga o‘tadi, demokratik jamiyatda inson huquqlarini 
ta’minlanganligini belgilovchi mezon bo‘lsa fuqarolik jamiyatida 
fuqarolaming jamiyatni boshqaruvida ishtirok qilishi, erkin faoliyat 
ko‘rsatishi hayotiy jarayon darajasiga ko‘tariladi;
- to‘rtinchidan, fuqarolik jamiyati demokratik qadriyatlar shakl- 
langan jamiyat, demokratik huquqiy davlat zaminida yuzaga keladi. 
Shuning uchun ham ular o ‘rtasida uyg‘unlik mavjud boiadi. Agar 
demokratik jamiyatda unga xos bo‘lgan qadriyatlar shakllansa, fuqa-