Siyosatshunoslikka

Internet saytlari:
1. www.gov.uz/
2. www.uz-info.com/
3. www.press-service.uz/
4. www.uzreport.com/
5. www.xs.uz/
6. www.elections.uz/
140

---

7-mavzu. SIYOSIY PARTIYALAR VA MANFAATDOR
GURUHLAR
Darsning maqsadi:
• 
talabalarga siyosatshunoslik fani haqida ma’lumot berish;
• 
siyosiy partiyalar va manfaatdor guruhlar haqida bilimlarini 
shakllantirish;
• 
yoshlar orasida sog‘lom m a’naviy-ilmiy muhitni shakllanti­
rish.
Tushunchalar va tayanch iboralar:
Siyosiy partiya, partiyaning asosiy maqsadi, siyosiy partiyalar-
ning asosiy belgilari, M.Veber, siyosiy partiyalarning asosiy funk­
siyalari, siyosiy rekrutlash, kadrlar partiyalari, ommaviy partiya­
lar, partiyaviy tizim, bir partiyaviy tizimlar, ikki partiyaviy tizimlar,
ко ‘ppartiyaviy tizim, manfaatdor guruh, lobbizm.
Asosiy savol:
1. Siyosiy partiya tushunchasi, tarixi va funksiyalari.
2. Siyosiy partiyalar tasnifi va partiyaviy tizim.
3. Manfaatdor guruhlar va uning siyosatdagi ishtiroki.
1. Siyosiy partiya tushunchasi, tarixi va funksiyalari
Demokratik jamiyatlaming muhim belgilaridan biri siyosiy par­
tiyalarning jamiyat hayotida muhim o ‘rin tutishi bilan belgilanadi. 
AQSHli tadqiqotchi Elmer Erik Shattshnayder (1892 —1971 yy.) 
ta’kidlaganidek, “Siyosiy partiyalarning o‘sishi - bu zamonaviy hu- 
kumatlaming muhim ajralib turuvchi xususiyatlaridan biridir. Siyosiy 
partiyalar demokratiyani yaratadi. Zamonaviy demokratiya partiya 
nuqtayi nazaridan eng xavfsizdir”40.
40 Roskin M.G., Cord R.L., Medeiros J.A., Jones W.S. Political Science: An
Introduction. N ew Jersey: Pearson, 2013. -P.195
141

---

«Partiya» so‘zi lotincha «partio» so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, 
«ish», «qism» degan ma’nolami anglatadi.
Siyosiy partiyaga nisbatan bir qancha ta’riflami ilmiy adabiyot- 
larda uchratish mumkin:
Siyosiy partiya - aholining, sinfning, ijtimoiy qatlam yoki qatlam- 
laming bir qismi.
Siyosiy partiya - fuqarolaming eng faol, mafkuraviy mushtarak- 
lik bilan bog‘langan, davlatda hokimiyatni qo‘lga olishga intiluvchi 
qismi, ixtiyoriy ittifoqi.
Siyosiy partiya - rasmiy va tashkiliy tizimiga ega huquqiy maqom- 
ga ega bo‘lgan va saylov jarayonlarida ishtirok etadigan nodavlat ins­
titut turi va guruhiy birlashmadir.