keynschilik
deb nom oldi. Bu
konsepsiya kapitalizmga o ‘z -o ‘zini tartibga soluvchi jam iyat si
fatida baho beruvchi m um toz liberal qarashlardan voz kechish-
ni va butun ijtimoiy tizim farovonligi uchun m as’uliyatni huku-
matning zimmasiga yuklash g'oyasini ilgari suradi. Bu, o ‘z nav-
batida, davlatning iqtisodiyot, ijtimoiy ta ’m inot sohasi, ish bilan
bandlik, m ehnat va ijtimoiy munosabatlarga aralashishini taqozo
etadi. Keynschilik qarashlari hozirgi kunda rivojlangan demok-
ratik davlatlar siyosatining nazariy negizi b o ‘lib xizmat qiladi.
Xo‘sh, siyosat ijtimoiy hayotda qanday o‘rin tutadi? Uning
maqsadi va vazifalari nim alardan iborat?
106
Siyosat jam iyatning asosiy sohalaridan b in b o ‘lib, jam iyat
ning boshqa sohalari kabi xalqqa va ijtimoiy taraqqiyotga xiz-
m at qiladi. U jam iyatning birligi va yaxlitligi, xavfsizligi va
barqarorligi, tinch-totuvligi va osoyishtaligini t a ’m inlovchi
sohadir.
Siyosat jam iyatni boshqarish, tartibga solish va m ustahkam-
lash uchun uning barcha sohalariga: ijtimoiy, iqtisodiy va m a’-
naviy sohalarga chuqur kirib boradi va ta ’sir o ‘tkazadi. Jam i
yatning siyosat kirib bormaydigan va ta ’sir o'tkazmaydigan bi-
ronta ham sohasi yo‘q. Siyosatning iqtisodiy va m a’naviy soha-
lardan farq qiladigan xususiyatlaridan biri ana shundadir.
Siyosat iqtisodiyotdagi m uam m olam i hal etuvchi, uni tar
tibga soluvchi sohadir. U iqtisodiyotdagi m uam m olarning,
adolatsizliklar, haqsizliklar, qonunbuzarliklaming qanchalik to ‘la
va chuqur hal etilishiga erishsa uning ta ’sirchanligi, samarador-
ligi, xalqchilligi shunchalik yuqori b o ‘ladi. Ijtimoiy, iqtisodiy
sohalam i tartibga solish va m ustahkam lashga qaratilgan tadbir-
lam ing o ‘zigina kutilgan natijalam i bermaydi. Shuning uchun
h am siyosat m a ’naviy-m a’rifiy sohani izchillik bilan qayta
qurishga va rivojlantirishga, oldingi davrdan meros b o ‘lib qol-
gan zararli urf-odatlar, noto‘g‘ri tasaw urlar, mutelik, qaramlik,
beg‘amlik, boqimandalik va boshqa illatlami bartaraf etish, ilg‘or,
yangicha qarashlam i shakllantirishga doir tadbirlarni ishlab
chiqadi va amalga oshiradi.
Am m o siyosat jamiyatdagi h a r qanday iqtisodiy, m a’naviy-
m a’rifiy m asalalam i hal etmaydi va hal eta olmaydi deb o'ylash
m asalani ochiqdan-ochiq siyqalashtirishdan, siyosatning asl
mohiyatini tushunmaslikdan, buzib ko‘rsatishdan, uni bo‘rttirish,
m utlaqlashtirishdan boshqa narsa emas.
Siyosatning ijtimoiy, iqtisodiy, m a’naviy-m a’rifiy sohalarga
t a ’siri k atta, am m o cheksiz em as. U jam iy atn in g boshqa
sohalariga har doim ham aralashavermaydi. Faqat totalitar tu -
zum dagina siyosat har qanday paytda va h a r qanday joyda ijti
moiy, iqtisodiy, m a’naviy-m a’rifiy va boshqa sohalar faoliyati-
ga aralashadi. Siyosat dem okratik jam iyatda boshqa sohalar fa-
oliyatiga ular doirasida g‘ayriqonuniy, m as’uliyatsiz xatti-hara-
katlar sodir etilganda, ijtimoiy adolat buzilganda aralashishi
107
mumkiii. Qonunlaming bajarilmasligi, ijtimoiy adolat va ijtimoiy
tartibning buzilishi, yovuzlik, zo‘ravonlik — siyosatning boshqa
sohalar faoliyatiga araiashishi uchun obyektiv asos bo‘ladi.
Siyosat o'zining barcha vositalariga tayanib adolatsizlikni,
haqsizlikni, qonunbuzarlikni bartaraf etadi, ijtimoiy adolat va
tartibni, uyg‘unlik va muvozanatni, tinch-totuvlik va osoyishtalik-
ni o'm atadi. Shu tariqa siyosat jam iyatning tayanchi, xalqning
posboni, himoyachisi sifatida, butun ijtimoiy hayotni tartibga
soluvchi kuch sifatida maydonga chiqadi. Siyosat tufayli jinoyat-
chilik ildizlari ijtim oiy hayotda qirqiladi, adolat va tartib,
xavfsizlik va barqarorlik o ‘rnatiladi.
Download Do'stlaringiz bilan baham: |