Sistеmaning harakat miqdоri

Kyonig tеоrеmasi. M


4-shakl
exanik sistema qo’zg’almas Oxyz koordinatalar sistemasiga nisbatan harakatlansin. Sistemaning massalar markazi orqali hamish Oxyz ga parallel harakatlanuvchi Cx₁y₁z₁ koordinatalar sistemasini o’tkazamiz. Kinetik energiya aniqlanadigan (11) formulada sistema M_k nuqtasining tezligini ifodalaydi. M_k nuqtaning absolyut tezligini

ko’rinishda ifodalsh mumkin. Bunda - C massalar markazining ko’chirma tezligi, esa M_k nuqtaning nisbiy tezligi. (11) formulaga asosan

T=m_k /2= m_k /2 = /2m_k+ m_k +m_k /2

tenglik hosil bo’ladi. Bunda m_k=M

, m_k /2=T_C

bo’lishini e’tiborga olsak (chunki =0)

bo’ladi. Bu sistemaning kinetik energiyasi haqidagi Kyonig teoremasini ifodalaydi: sistema absolyut harakatining kinetik energiyasi butun sistema massasi mujassamlashgan deb qaraladigan sistema masalar markazining kinetik energiyasi bilan sistemaning massalar markaziga nisbatan kinetik energiyalarining yigindisiga teng.