Sirtlarga sirtlarni xususiy vaziyatdagi tekislik bilan kesish yordamchi kesishuv tekislik usuli yordamchi sferalar usuli

Yarim sfera bilan uchburchakli to‘g‘ri prizmaning o‘zaro kesishishi.
Sfera bilan prizma sirti fazoda siniq egri chiziq bo’yicha kesishadi. 7.6rasmda yarim sfera va qirralari H tekislikka perpendikulyar bo’lgan uchburchakli prizma tasvirlangan. Yordamchi kesuvchi tekisliklar frontal tekisliklardan iborat bo’ladi. Bu tekisliklar sferani parallellari bo’yicha, prizmani esa yon qirralariga parallel to’g’ri chiziqlar bo’yicha kesadi.
Rasmdan ko’rinib turibdiki, prizma sirti sharni to’la kesadi va uchta aylanalar hosil bo’ladi. Ularning V dagi proyeksiyalari ellipslar va aylana bo’lib proyeksiyalanadi. Shar va prizma sirti o’zaro kesishish chizig’ining xarakterli 1,4,5,6 va 3 nuqtalari frontal V₁(V_1H), V₄(V_4H) va V₃(V_3H) tekisliklar yordamida yasaladi. 1,4,5 nuqtalar kesishish chizig’ining sinish nuqtalari bo’lib, prizma qirrasining sfera bilan kesishgan nuqtalaridir. V₃ tekislik sharning simmetriya tekisligidir, undagi 3 va 6 nuqtalar frontal proyeksiyada kesishish chizig’ining ko’rinadigan qismini ajratib turuvchi nuqtalardir. Qolgan yasashlar rasmdan ko’rinib turibdi. Yordamchi parallel kesuvchi tekisliklarni gorizontal tekislik qilib olsa ham bo’ladi.

7.6-rasm.
№ O’zbekcha nomi va uning ta‘rifi Ruscha nomi Inglizcha nomi

1. 
   Kesishish chizig‘i – sirtlar uchun Линия Line of the umumiy bo’lgan nuqtalarning пересечения intersection geometrik o’rni
   
2. 
   kesuvchi tekislik usuli- ikki sirtni Метод секущих Method kesib o’tuvchi o‘zaro parallel плоскостей secanting kesuvchi tekisliklar o’tkazish planes
   

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Engeneering Drawing, M.B. Shah, B.C. Rana., Darslik, Indiya, 2009 y.
   
2. 
   Sh. Murodov va boshqalar. Chizma geometriya. Darslik T. TURON IQBOL, 2007 y. 232 bet.
   
3. 
   Davletov S.A. Chizma geometriya O’quv qo’llanma, T., TTYeSI, 2006 y. 132 bet.