Sirdaryo viloyati O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi boshqarmasi Xovos transport kasb-hunar kolleji Mavzu

Adabiyotshunoslik 
 
 

---

 

 
 
Adabiyot nazariyasi barcha zamonlarda bunyod etilgan hamma asarlar
uchun
umumiy bo‘lgan asoslarni, badiiy asarning tarkibiy qismlarini, badiiyat qonun-
qoidalarini o‘rganadi. 
Adabiyot tarixi esa muayyan mamlakatlar yoki xalqlar milliy adabiyotlarining
rivojlanish bosqichlarini, biror xalq yoki jahon adabiyoti vakillari bo‘lgan buyuk 
san’atkorlarning hayoti va ijodini o‘rganadi. 
Adabiyot tarixini o'rganish nima uchun kerak? Har bir millat egasi, mamlakat
fuqarosining o‘z adabiyoti, madaniyati, tarixini bilishga intilishi m a’naviy kamolot
talabi va ehtiyoji tufaylidir. Xalq adabiyot tarixiga oid ma’lumotlami bilish
uchungina emas, balki milliy adabiyotning eng yaxshi namunalari mazmuni, 
g'oyalarini tushunib, shular vositasida ma’naviy kamol topish uchun ham o‘rganadi. 
Hozirgi adabiy jarayonda bunyod etilgan asarlami baholash,ularning yutuq va
kamchiliklarini, taraqqiyot yo‘nalishlarini izohlash va ko‘rsatish «Adabiy tanqid» 
ning zimmasidadir. 
Adabiyotshunoslik oldida badiiy so‘z san’atiga oid asarlarning ijtimoiy-ma’naviy 
hayotdagi mavqeyini belgilash, badiiy adabiyotning o'ziga xos xususiyatlarini izohlash, 
badiiy ijod turlari, asar tarkibi va ijodiy jarayonning qonuniyatlarini ko‘rsatib berish
ham turadi.Bu vazifalar bilan adabiyot nazariyasi shug‘ullanadi.Adabiyotshunoslikning
ushbu uch sohasi bir-biri bilan chambarchas bog‘liqdir, ular bir-birisiz yashay
olmaydi, aksincha, bir-biriga oziq beradi, bir-birini boyitadi.San’atning boshqa turlari 
kabi adabiyot ham jamiyat tarixi bilan uzviy bog‘liqlikda taraqqiy etadi. Uning
taraqqiyot bosqichlari xalqning turli davrlardagi tarixiy taqdiri bilan bog‘liqdir.
Ayrim mutaxassislar adabiyot tarixi bosqichlarini podsholarning, sulolalarning 
hukmdorlik davrlari bilan, yirik tarixiy hodisalar bilan bog‘lashadi. Adabiyotning
o‘ziga xos qonuniyatlari borki, ularni bilish badiiy-estetik tarbiya ehtiyojidan kelib
chiqadi.Bizningcha, adabiyotimiz tarixini quyidagicha davrlashtirish mumkin: