Синтаксис

Mavzu: Gap. Gapning ifoda maqsadiga ko`ra turlari.  

 

Reja: 

1. Gap haqida umumiy ma`lumot. 

2. Gapning ifoda maqsadiga ko`ra turlari. 

3. Gapning tuzilish jihatdan turlari. 

Tayanch iboralar: 

 Gap, bosh va ikkinchi darajali bo’laklar,  

                          predikativlik,    gap turlari, so’roq, darak, undov,  

                          buyruq, gap  strukturasi.  

M a v z u g a   d o i r    m u a m m o l a r: 

1. Gap deb nimaga aytiladi? 

2. Gapning asosiy belgilarini tushuntiring. 

 

 

1. Gap haqida umumiy ma`lumot. 

 

 

Kishilarning o`zaro fikr  almashuvi gap orqali sodir bo`ladi. Gap ba`zan  kishilarning xis — 

tuyg`usini ham ifodalashi mumkin. 

 

Voqelikni va unga bo`lgan munosabatni ifodalash uchun grammatik jixatdan tugallikka ega 

bo`lgan so`z yoki so`zlar bog`lanmasi gap deyiladi. 

 

Gapning  asosiy  grammatik  xususiyatlaridan  biri  predikativlik  bo`lib,  u  ifoda  etilayotgan 

fikrning voqelikka munosabatini (tasdiq, inkor, gumon, shubha, zururlik, mumkinlik kabi) bildirib, 

ob`ektiv modda xamda zamon va shaxssan kategoriyalari orqali ifoda qilinadi. 

---

 

7 

 

Predikativlik ko`pincha so`zlarning predikativ munosabatiga kirishuvi bilan, ya`ni ega kesim 

aloqasi orqali ifodalanadi. Masalan: Intizomli lashkar engilmas. (Maqol.) Davlating— ota — onang. 

(maqol.)