sinf uchun dars ishlanmasi “ ” 2010 yil

2 - to’garak dars ishlanmasi


I.Mavzu: INFORMATIKA FANI NIMANI O’RGANADI.
II.Darsning tayanch atamalari
III. Darsning asosiy tushunchalari.
“Informatsiya” so’zi turli tillarda ishlatilib , ma’nosi turlich talqin qilinsa ham barchasining asosida lotincha information so’zi yotadi.U “ma’lumot”, “tushuntirish”, “tavsiflash” degan ma’noni anglatadi. O’zbek tilida informatsiya so’zi axborot deb tushuniladi
XXasrning 50-yillarida yangi fan-informatika asos solindi. Informatika termini (fransuzcha; informatique)fransuz so’zlari information (axborot) va automatique (avtomatika) negizida hosil bo’lgan. Uning tarjimasi “axborotli avtomatika “deb tushiniladi.Bu termening ingliz varianti ham bor bo’lib, u”Computerscience”, ya’ni “kompyuter ilmi” deb ataladi. Informatika uchun asosiy ashyo - axborot.
Informatikani ikki qismning birligi sifatida qaralgan:
1.Texnik yoki qattiq Qism (Hardware)
2. Texnik yoki qattiq Qism (Hardware)
IX – X asrlarda Forobiy taxallusi bilan yashab ijod etgan yurtdoshimiz Abu Nasr Muhammad ibn Uzlug’ Tarxon bilish jarayonini ikki Bosqich – aqliy bilish va hissiy bilishdan iborat deb hisoblab, ular o’zaro bog’liq bo’lib, lekin biri boshqasisiz vujudga kelmasligini alohida ta’kidlaydi. Bilishning mazkur bosqichlari axborotsiz shakllanmaydi va
demak, axborot bilishning asosini tashkil etuvchi element hisoblanadi.

Uy vazifasi 2 darsni o’qib o’rganib kelish.

3 - to’garak dars ishlanmasi


I.Mavzu: Axborot ko’rinishlari.
II.Darsning tayanch atamalari
III. Darsning asosiy tushunchalari.

Axborotning esa hayotda har xil ko’rinishlari va turlari bor. Axborotning rasm,chizma,matn,jadval kabi ko’rinishlari bilan informatika fanida tanishgansiz.

Ma’lumki,har bir inson moddiy ne’matlar (oziq-ovqat,kiyim-kechak,uy va anjomlar va hakozo ) bilan birga ular haqidagi axborotlarni (qanday maqsadda ishlatilishi, shakli,rangi, og’irligi va hokozo)bilishi ham zarurdir. Inson qo’li jismning qattiq va tekisligini,tili orqali oziq ta’mini,burun o’rqali tirli hidlarni biladi,qulog’I orqali har xil tovushlarni eshitadi,ko’zi orqali turli Shakllarni,ranglarniyoki manzaralarni ko’radi,ya’ni sezgi organlari orqali turli axborotlar oladi.Bundan kelib chiqadiki,axborotni hayotdan har xil ko’rinishlarda yoki shakllarda olish mumkin ekan:rasm,chizma,fotosurat,yozuv;nur yoki tivushlar;har xil to’lqinlar;elektir va nerv impulslari;magnit yozuvlari; mimika;hid va tam;organizmlarning sifat va xususiyatlarini saqlovchi xromaso’malar va hokozo.Informatika fanida axborotni yuqoridagi ko’rinishlardan ba’zilari orqali Tasvirladingiz ,ba’zilarini hayotda ko’rgansiz,ba’zilari bilan esa boshqa fanlar orqali tanishasiz.Hayotda bir xil axborotni turli ko’rinishlarda tasvirlash mumkin. Informatikada narsalar, jarayonlar, moddiy va nomoddiy xususiyatli hodisalar ularning axborot berish xususiyatlaridan kelib chiqib axborot obyektlari deb ataladi.
Axborot shakliga ko’ra ikki xil bo’ladi
1. Uzuliksiz [analo’g]
2. uzulikli [diskret,raqamli ] turlarga ajrating
Ob-havo holati yoki vait uzuliksiz
Uziliksiz ahborotga misol bo’ladi .shunday jarayonlar ham borki ,ular to’g’risida hamma vaqt ham ahborot ola olmaymiz .Masalan,faqat soat yordamida lahzalarni bilish mumkun emas .U uzun shakilda faqat soat va minutlarni ko’rsatadi ,holos Inson hayoti uzuluksiz axborotga misol bo’ladi
Ahborot turlarini chizma ko’rinishda quydagicha ifodalash mumkun .
Endi borliqning ta’sirini inson ongida abhor ko’rinishida aks etishi jarayoni quydgi ko’rinishda tasvirlashimiz mumkun .shuni ta’kidlash joizki ,har kuni ahborot haqidagi bilimingiz yang ma’lumotlar bilan kengayib va chuqurlashib boradi .

Uy vazifasi 3 darsni o’qib o’rganib kelish.