Sinf biologiya darsligi asosida mavzulashtirilgan testlar
Download 1,54 Mb. Pdf ko'rish
|
5-sinf biologiya javoblisi
|
5-SINF BIOLOGIYA DARSLIGI ASOSIDA MAVZULASHTIRILGAN TESTLAR.
1-BOB.BIOLOGIYA TIRIK ORGANIZMLAR HAQIDAGI FAN. 1-MAVZU.BIOLOGIYA-HAYOT HAQIDAGI FAN. 1.Muhsin Nabixonovich Valihonov ……. a]qalqonsimon bez faolyatini o’rgangan b]hayvon arazitlarini o’rgangan c]g’o’zaning fiziologiyasini o’rgangan d]a va b 2.Hozirgi kunda shamollash va asab kasalliklarini davolashada nimalardan foydalanilmoqda? a]asalari zahri b]ilon zahri c]qoraqurt zahri d]barchasidan 3.Irsiyat va o’zgaruvchanlik haqidagi fan qaysi? a]genetika b]ekalogiya c]sistematika d]anatomiya 4.Pinsetning ikkinchi nomini aniqlang. a]skalel b]pipetka c]probirka d]qisqich 5.Turli kasalliklar ovqatlanish tartibinining buzilishidan kelib chiqadi.Ushbu fikr muallifini aniqlang. a]Beruniy b]Forobiy c]Ibn sino d]Aristotel 6.Kim o’zbekistondagi cho’l va adir o’simliklarining ekalogiyasini o’rgangan? a]Rahimova b]Valixonov c]To’raqulov d]Musayev 7.Zamburug’lar haqidagi fanni aniqlang. a]mikrobiologiya b]mikologiya c]zoologiya d]botanika 8. Tibbiyot sohasida ……………..dan foydalanib,turli kasalliklarni davolash mumkin. a]dorivor o’simliklar,hayvonlar yog’i b]o’simliklar moyi,hayvonlar zahri c]hayvonlar zahri,dorivor o’simliklar d]barchasi 9.Dunyoda 1-bo’lib go’za kolleksiyasini yaratgan olimni aniqlang. a]Valixonov b]To’raqulov c]Hamidov d]Musayev 10.Hujayra haqidagi fan sohasida ish olib borgan olimni aniqlang. a]Valixonov b]To’raqulov c]Hamidov d]Musayev 11.Noto’g’ri ma’lumotni aniqlang. a]mikologiya-bakteriyalar haqidagi fan a]botanika-o’simliklar haqidagi fan a]zoologiya-hayvonlar haqidagi fan a]sitologiya-hujayra haqidagi fan 12.O’zbekistonda cho’l va adir o’simliklarining ekalogiyasini aniqlagan…………… a]Pratov b]Mavloniy c]Rahimova d]To’raqulov 13.Mashhura Egamovna Mavloniy………………. A] Hujayra haqidagi fan sohasida ish olib borgan b] Dunyoda 1-bo’lib go’za kolleksiyasini yaratgan olim c] qalqonsimon bez faolyatini o’rgangan d]mikrobiologiya sohasini rivojlantirgan 14.Qaysi asarda o’simlik va hayvonlarning tuzilishi,hayot tarsi,ularning o’zaro o’xshashligi va farqlari yoritib berilgan? A]’’Saydana’’ b]’’Boburnoma’’ c]’’Tib qonunlari’’ d]barchasi 15.abu rayhon beruniyning asarini aniqlang. A]’’Saydana’’ b]’’Boburnoma’’ c]’’Tib qonunlari’’ d]barchasi 2-MAVZU.TIRIK ORGANIZMLARNING XUSUSIYATLARI. 1.Rasmda ko’rsatilgan organizmlar qanday harakatlanadi?
a]aktiv.passiv b]passiv.passiv c]aktiv.aktiv d] passiv.passiv 2.To’gri fikrni aniqlang. a]uyatchan mimoza getratrof oziqlanadi b]fotosintez sintez reaksiyasi c]pinset o’tkir tig’li pichoqcha d]barchasi to’gri 3.Suvda yashovchi organizmlar qanday nafas oladi? a]suvda erigan kislarod bilan b]atmosfera kislarodi bilan c] suvda erimagan kislarod bilan d]nafas olmaydi 4.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususiyati tasvirlangan?
a]qo’zg’aluvchanlik b]ta’sirlanish c]o’sish d]rivojlanish 5. 19.Tirik organizmlar oziqlanishiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi? a]avtotrof,getratrof b]avtotrof,golozoy c]parazit,avotrof d] golozoy,getratrof 6.Energiya sarflanadigan jarayonlarni aniqlang. a]fotosintez b]parchalanish c]oqsil sintezi d]a va с 7.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususitati tasvirlangan?
a]o’sish b]ta’sirlanish c]rivojlanish d]o’sish va rivojlanish 8.Jinsiy ko’payishda ishtirok etuvchi hujayralar…………………. a]sporalar b]zoosporalar c]gametalar d]barchasi 9.Aktiv harakatlanadigan organizmlar qanday usulda oziqlanadi? A]sapratrof b]getratrof c]avtotrof c]xematrof 10.Ikkiga bo’linish,kurtaklanish yoki sporalar yordamida ko’payish qanday ko’payishga misol bo’ladi? A]jinsiy b]jinssiz c]vegetative d]gametalar orqali 11.Uyatchan mimozaga qo’l tekkizilganda,barglari yumiladi.Bu tirik organizmlarning qanday xususiyati? A]ayirish b]harakatlanish c]ko’payish d]ta’sirlanish 12.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususiyati tasvirlangan?
A]oziqlanish b]harakatlanish c]ko’payish d]ta’sirlanish 13.Barglarning yorug’likka intilishi,kungaboqar gulining quyoshga burilishi……… a]o’simliklarning aktiv harakati b]o’simliklarning passiv harakati c] o’simliklarning passiv bo’lmagan harakati d]nopassiv harakat 14. b rasmda ko’rsatilgan organizmni o’rganuvchi fan qaysi?
A b a]botanika b]zoologiya c]mikalogiya d]mikrobiologiya 15.Ham avtotrof,ham getratrof oziqlanadigan organizmlarni aniqlang. a]hayvon b]bakteriya c]zamburug’ d]o’simlik 3-MAVZU.BIOLOGIYANING O’RGANISH USULLARI. 1.Qaysi usulda qadimda mavjud bo’lgan organizmlar hozirda yashayotganlari bilan solishtiriladi? a]taqqoslash b]tarixiy c]kuzatish d]tajriba 2.Quydagi ma’lumotlar qaysi usulning dalili hisoblanadi? Otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan. a]taqoslash usuli b]tarixiy usul c]tajriba usuli d] kuzatish usuli 3.Rasmda tasvirlangan o’rganish usullarini aniqlang
a b a]a-kuzatish,b-taqqoslash b]a-kuzatish,b-tarixiy c]a-taqqqoslash,b-kuzatish d]a-tajriba,b-tarixiy 4. Rasmda ko’rsatilgan asbobning nomini aniqlang
a]shtativli lupa b]qo’l lupa c]electron mikraskop d]yorug’lik mikraskop 5.Paleontologlarning fikricha,otlar qadimda………….. 1.tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,2. bo’ridek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,3.keyinchalik oyoqlari uzunlashib,tuyoqlar bilan himoyalangan.4. keyinchalik oyoqlari kaltalashib,tuyoqlar bilan himoyalangan,5.tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan.6.sekin yuguradigan va go’sht bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan. a]2.4.6 b]2.3.5 c]1.4.5 d]1.3.5 6.Rasmda 3 va 8 raqamlar bilan mikraskopning qaysi qismi ko’rsatilgan?
a]mikrovint,okulyar b]makrovint,obyektiv c]obyektiv,okulyar d]mikrovint,obyektiv 7.Quydagilardan qaysilari biologiyaning o’rganish usullari hsoblanadi?
1.kuzatish.2.tarixiy.3.taqqoslash.4.tajriba. a]1.3. b]2.3 c]2.3.4 d]barchasi 8.Mikraskopning 3-raqam bilan ko’rsatilgan qismining vazifasi qanday?
a]o’rganilayotgan obyektning aniq tasviri hosil qilinadi b]yorug’likni buyum oynasiga yo’naltirib aniq tasvir hosil bo’lishiga yordam beradi c]tubusni ko’tarish yoki tushirish mumkin d]kattalashtirishda ishtirok etadi 9.Rasmda qanday usullar tasvirlangan?
a]a-kuzatish,b-taqqoslash b]a-kuzatish,b-tarixiy c]a-tarixiy,b-tajriba d]a-tajriba,b-tarixiy 10.Oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi qaysi usul yordamida kuzatiladi? a]taqqoslash b]tarixiy c]kuzatish d]tajriba 11.Kuzatish usuliga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan b] oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi kuzatiladi c]tekshirayotgan odam sezgi organlari yordamida,tabiiy holatga ta’sir etmagan holda ma’lumot to’playdi. d]to’plangan ma’lumot asosida ikkita organism o’zaro solishtiriladi. 12.Taqqoslash usuliga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan b] oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi kuzatiladi
c]tekshirayotgan odam sezgi organlari yordamida,tabiiy holatga ta’sir etmagan holda ma’lumot to’playdi. d]to’plangan ma’lumot asosida ikkita organism o’zaro solishtiriladi. 13.Tarvuz va pomidor bo’laklarini tekshirib,ularni ………………..hujayralardan tuzilganligini ko’rish mumkin. a]uzunchoq b]sharsimon c]ovalsimon d]yumaloq
4-MAVZU.HUJAYRA-TIRIKLIKNING ASOSI. 1.Eritrotsitlarga xos bo’lgan ma’lumotlarni aniqlang 1.ikki tomoni botiq emas 2.kislarod tashishda ishtirok etadi 3.soxta oyoqlar hosil qiladi 4.ikki tomon botiq 5.organizmni mikroblardan himoya qiladi a]2,4 b]1.2 c]1.3.5 d]3.2.5 2.Quydagi rasmda qaysi o’simlikning mikraskop ostidagi tasviri ko’rsatilgan?
a]piyoz po’kak hujayrasi b]piyoz po’sti c]piyoz parenhimasi d]a va b 3.Quydagilardan qaysilari faqat hayvon hujayralari uchun xos? 1hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4 d]3.5 4.Rasmda 4-raqam bilan ko’rsatilgan hujayraga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] b] c] d]
a]uzun va kalta o’simtalari mavjud b]loviyasimon tuzilishga ega c]organizmni mikroblardan himoya qiladi d]kislarod tashiydi 5.Ildiz va urug’da bo’ladigan plastida qaysi? a]xromoplast b]leykoplast c]xloroplast d]barchasi 6.Prokariot organizmlar keltirilmagan javobni aniqlang. 1.zamburug’lar.2.bakteriyalar.3.hayvonlar.4.ko’k yashil suvo’tllar.5.o’simliklar a]2.4 b]1.3.5 c]4.5 d]2.3.5
7.Quydagilardan qaysilari hayvon hujayralari uchun xos emas? 1.hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4.5 d]2.3.5 8.Eukariot organizmlar keltirilmagan javobni aniqlang. 1.zamburug’lar.2.bakteriyalar.3.hayvonlar.4.ko’k yashil suvo’tllar.5.o’simliklar a]2.4 b]1.3 c]4.5 d]2.3 9.Eritrotsitlarga xos bo’lmagan ma’lumotlarni aniqlang 1.ikki tomoni botiq emas 2.kislarod tashishda ishtirok etadi 3.soxta oyoqlar hosil qiladi 4.ikki tomon botiq 5.organizmni mikroblardan himoya qiladi a]2,4 b]1.2 c]1.3.5 d]3.2.5 10.Loviyasimon shakldagi hujayra qanday vazifa bajaradi? a]suv va mineral tuzlarni so’rish b]suv bug’latish c]gaz almashinuvi d]a va c to’g’ri 11.Rasmda 3-raqam bilan ko’rsatilgan hujayraga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang.
a]uzun va kalta o’simtalari mavjud b]loviyasimon tuzilishga ega c]organizmni mikroblardan himoya qiladi d]kislarod tashiydi 12. a rasmda ko’rsatlgan hujayraga xos xususiyatlar qaysi?
1.hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4.5 d]2.3.5 13.Plastidalarning bir-biriga aylanishi to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]xloroplast>leykoplast>xromoplast b]xloroplast>xromoplast>leykoplast c]xromoplast>leykoplast>xloroplast d]leykoplast>xloroplast>xromoplast 14.Vakuolaning tarkibida organic kislotalar ko’p bo’lsa ta’mi qanday bo’ladi? a]shirin b]achchiq c]sho’r d]nordon 15.O’simliklarning qaysi organi qoplovchi,o’tkazuvchi,mehanik,asosiy to’qimalardan iborat? a]novda b]ildiz c]barg d]gul 16.Piyozning po’st hujayralarining shakli qanday? A]ovalsimon b]silindrsimon c]yumaloq d]kubsimon 2-BOB.TIRIK ORGANIZMLARNING XILMA-XILLIGI. 5-MAVZU.TIRIK ORGANIZMLAR HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT. 1.Tirik organizmlar bir-biridan qaysi xususiyatlariga ko’ra farq qiladi? a]avtotrof va getratrof oziqlanishi b]prokariot va eukariot hujayradan tuzilganligi c]hujayrasining kata-kichikligi d]barchasiga ko’ra 2.Rasmda b bilan ko’rsatilgan dunyoni o’rganuvchi bo’lim qaysi?
a]mikrobiologiya b]virusalogiya c]lixenalogiya d]mikologiya 3.Bakteriyalarga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. 1.getratrof oziqlanadi.2.prokariot organism.3.eukariot organism.4.gifalar yordamida tuproqqa birikadi.5.avtotrof oziqlanadi.6.faqat mikraskop yordamida o’rganish mumkin.7.erkin harakatlana oladi.8.erkin harakatlana olmaydi.9.xlorofill pigmentiga ega.10.nerv sistemasi va sezgi organlari mavjud. a]1.3.6 b]1.2.6 c]1.3.5 d]2.5.9 4.Erkin harakatlana oladigan [a]va erkin harakatlana olmaydigan[b] eukariot organizmlarni aniqlang. a]a-bakteriya,b-zamburug’ b]a-hayvon,b-bakteriya c]a-zamburug’,b-hayvon d]a-hayvon,b-o’simlik 5,Jonsiz va jonli tabiat o’rtasida oraliq o’rinni egallovchi, hayotning hujayrasiz shakli ko’rsatigan javobni aniqlang. a]bakteriofag b]koranavirus c]tamaki mozaikasi d]barchasi 6.Rasmda ko’rsatilgan tuzilmaga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang.
a]hayvon virusi b]o’simlik virusi c]zamburug’ virusi d]bakteriya virusi 7. Zamburug’larga xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang. 1.getratrof oziqlanadi.2.prokariot organism.3.eukariot organism.4.gifalar yordamida tuproqqa birikadi.5.avtotrof oziqlanadi.6.faqat mikraskop yordamida o’rganish mumkin.7.erkin harakatlana oladi.8.erkin harakatlana olmaydi.9.xlorofill pigmentiga ega.10.nerv sistemasi va sezgi organlari mavjud. a]1.3.6 b]1.2.6 c]1.3.5 d]2.5.9
8.Jonsiz va jonli tabiat o’rtasida oraliq o’rinni egallovchi, hayotning hujayrasiz shakli ko’rsatigan javobni aniqlang. . a]sil tayoqchasi,bakteriofag b]gripp,achitqi c]gerpes,gepatit d]mimoza,koranavirus 9.Hayvonlarga xos bo’lmagan ma’lumotlar qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 1.getratrof oziqlanadi.2.prokariot organism.3.eukariot organism.4.gifalar yordamida tuproqqa birikadi.5.avtotrof oziqlanadi.6.faqat mikraskop yordamida o’rganish mumkin.7.erkin harakatlana oladi.8.erkin harakatlana olmaydi.9.xlorofill pigmentiga ega.10.nerv sistemasi va sezgi organlari mavjud. a]1.3.6 b]1.2.6 c]1.3.5 d]2.5.9 10.Rasmda ko’rsatilgan virus………………….
A]o’simlik virusi b]zamburug’ virusi c]bakteriya virusi d]hayvon virusi 11.Nafas yo’llarining shilliq qavatida parazitlik qiluvchi virusni aniqlang. a]gerpes b]koronavirus c]gripp d]c va b to’g’ri 12.Quturish virusi parazitlik qiladigan organizmlar ………………. A]aktiv harakatlanadi b]passiv harakatlanadi c]avtotrof oziqlanadi d]sellyuloza qobiqqa ega 13.Rasmda ko’rsatilgan virus parazitlik qiladigan organizmlarga xos bo’lmagan xususiyatni aniqlang.
A]aktiv harakatlanadi b]passiv harakatlanadi c]avtotrof oziqlanadi d]sellyuloza qobiqqa ega 14.Mikalogiya fani o’rganadigan organizmlarga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. 1.getratrof oziqlanadi.2.prokariot organizm.3.eukariot organizm.4.gifalar yordamida tuproqqa birikadi.5.avtotrof oziqlanadi.6.faqat mikraskop yordamida o’rganish mumkin.7.erkin harakatlana oladi.8.erkin harakatlana olmaydi.9.xlorofill pigmentiga ega.10.nerv sistemasi va sezgi organlari mavjud. a]1.3.6 b]1.2.6 c]1.3.4.8 d]1.2.5.9 15.Lab epiteliysida paraitlik qiluvchi virus qaysi? a]gerpes b]koronavirus c]gripp d]a va b to’g’ri 16.Virusli kasalliklarning eng keng tarqalgan turini aniqlang. a]gripp b]gepatit c]ensepalit 6-MAVZU.BAKTERIYALAR DUNYOSI. 1. b rasmda qanday jarayon tavirlangan?
a b c a]bakteriya mikropreparatini mikraskopda ko’rish b]bakteriyani oziqa muhitiga ekish c]petri idishchasida bakteriyani o’stirish d]bakteeryani ko’paytirish 2.Tugunak bakteriyalari…….. 1.tuzlama tayyorlashda keng foydalaniladi.2.yer yuzining sanitarlari hisoblnadi.3.atmosferadagi erkin azotni o’zlashtiradi.4.sut qatiq maxsulotlarini olishda foydalanladi.5.o’lik qoldiqlarni chiritadi.6.dukkakdoshlar bilan simbioz hosil qiladi a]1.4 b]2.6 c]3.6 d]2.5 3. 3-raqam bilan ko’rsatilgan bakteriyaning shaklini aniqlang?
A]kokk b]batsilla c]vibrion d]yumaloq 4.Achituvchi bakteriyalardan qanday maqsadlarda foydalaniladi? 1.tuzlama tayyorlashda keng foydalaniladi.2.yer yuzining sanitarlari hisoblnadi.3.atmosferadagi erkin azotni o’zlashtiradi.4.sut qatiq maxsulotlarini olishda foydalanladi.5.o’lik qoldiqlarni chiritadi.6.dukkakdoshlar bilan simbioz hosil qiladi a]1.4 b]2.6 c]3.6 d]2.5 5. Chirituvchi bakteriyalarga xos bo’lgan ma’lumotlarni aniqlang. 1.tuzlama tayyorlashda keng foydalaniladi.2.yer yuzining sanitarlari hisoblnadi.3.atmosferadagi erkin azotni o’zlashtiradi.4.sut qatiq maxsulotlarini olishda foydalanladi.5.o’lik qoldiqlarni chiritadi.6.dukkakdoshlar bilan simbioz hosil qiladi a]1.4 b]2.6 c]3.6 d]2.5 6.Parazit bakteriyalar keltirib chiqaradigan kasalliklarni aniqlang. 1.sil.2.gripp.3.ichburug’.4.vabo.5.gepatit.6.o’lat.7.ensefalit.8.qoqshol.9.oits a]3.4.6.8 b]2.4.5.9 c]2.5.7.9 d]1.4.5.8
7.Oziqa va harorat yetarli bo’lganda har 20-30 daqiqada bo’linib ko’payadigan organizmni aniqlang. a]koronavirus b]qoqshol b]achitqi d]mimoza 8. 2-raqam bilan ko’rsatilgan bakteriyaning shaklini aniqlang?
A]kokk b]batsilla c]vibrion d]sprilla 9.O’simliklar bilan simbioz holda yashovchi bakteriyani aniqlang. a]parazit b]chirituvchi c]tugunak d]achituvchi 10.Bakteriyalarga qarshi fitonsid ajratuvchi o’simliklarni aniqlang. a]archa b]qayin c]terak d]a va c to’g’ri 7-MAVZU.ZAMBURUG’LAR DUNYOSI 1. a rasmda ko’rsatilgan organizm ………….
A b c a]ovalsimon,ko’p hujayrali b]yumaloq ,bir hujayrali c]ovalsimon,bir hujayrali d]yumaloq,ko’p hujayrali 2.Zamburug’lar o’simliklar kabi……………..,hayvonlarga o’xshab………….oziqlanadi. a]erkin harakatlanmaydi,getratrof b]erkin harakatlanadi,avtotrof c]erkin harakatlanadi,getratarof d]erkin harakatlanmaydi,fototrof 3.Atrofdagi havoda qaysi zamburug’ning sporalari doimiy uchib yuradi? a]achitqi b]qo’ziqorin c]mog’or d]qo’ziqorin 4.Iste’mol qilgan odam zaharlanadigan zamburug’larni aniqlang. a]qizil muxomor,qo’zidumba b]shampinion,sariq soxta qo’ziqorin c]oq qo’ziqorin, sariq soxta qo’ziqorin d] sariq soxta qo’ziqorin,qizil muxamor 5.Rasmdagi zamburug’ turi ko’rsatilgan javobni aniqlang.
a]achitqi b]qo’ziqorin c]mog’or d]qo’ziqorin 6. a rasmda ko’rsatilgan zamburug’ turini aniqlang.
a]oq qo’ziqorin b]shampinion c]qizil muxamor d]achitqi 7.Qorakuya zamburug’iga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang a]o’simlikni o’tkazuvchi qismida parazitlik qiladi b]o’simlikda zangga o’xshash dog’ hosil qiladi c]boshoqdoshlarda parazitlik qiladi d]dukkakdoshlar bilan simbioz hosil qiladi 8. b rasmda qaysi o’simlikdagi zang kasalligi tasvirlangan? .
a]bug’doy b]kartoshka c]atirgul d]sholi 9.Vertitsilium zamburug’iga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a]o’simlikni o’tkazuvchi qismida parazitlik qiladi b]o’simlikda zangga o’xshash dog’ hosil qiladi c]boshoqdoshlarda parazitlik qiladi d]dukkakdoshlar bilan simbioz hosil qiladi 10.Zamburug’larning yashashi uchun qaysi omil shart emas? A]yorug’lik b]ozuqa c]harorat d]namlik 8-MAVZU.O’SIMLIKLAR DUNYOSI. 1.O’simliklardagi vegetative organlarning vazifalari to’g’ri ko’rsatilmagan javobni aniqlang. a]o’sishini ta’minlaydi b]oziqlanishini ta’minlaydi c]tarqalishini ta’minlaydi d]rivojlanishini ta’minlaydi 2. Makkajo’xori o’simligi qaysi sinfga mansub? a]magnoliyatoifa b]magnoliyasimonlar c]ikki urug’pallalilar d]lolasimonlar 3.O’simliklar sistematikasida turkumdan keyin,sinfdan oldin qaysi sistematik birlik keladi? a]oila,turkum b]tur,oila c]oila,oila d]sinf,oila 4.Qurlish va sanoat xomashyosi xisoblanadi…………………………….. a]olma,o’rik,yong’oq b]yalpiz,na’matak,shirinmiya c]yo’g’och,paxta,kanop d]beda,sebarga,shuvo 5.Dori-darmon sifatida foydalaniladigan o’simliklarni aniqlang. a]olma,o’rik,yong’oq b]yalpiz,na’matak,shirinmiya c]yo’g’och,paxta,kanop d]beda,sebarga,shuvo
6.Fikus va kaktus……………. a] chorva mollariga yem-xashak xisoblanadigan o’simliklar b] dori-darmon sifatida foydalaniladigan o’simliklar c]manzarali va xona o’simligi d]barchasi to’g’ri 7.O’simliklardagi generativ organlarning vazifalari to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]o’sishini ta’minlaydi b]ko’payishini ta’minlaydi c]tarqalishini ta’minlaydi d]c va b javoblar to’g’ri 8.O’simliklarning tabiatdagi ahamyatini aniqlang. 1.fotosintezda atmosferaga kislarod ajratadi.2. qurilish va sanoat xomashyosi xisoblanadi.3.organik modda hosil qiladi.4. dori-darmon sifatida foydalaniladi.5.suv bug’latish orqali havoni namlab turadi.6. chorva mollariga yem-xashak xisoblanadi.7.o’simlikxo’r organizmlar uchun oziqa bo’ladi.8.oziq-ovqat. a]1.2.5.8 b]1.3.5.7 c]2.4.6.8 d]2.3.5.6 9.Sistematika faniga asos slogan olim…….. a]Lamark b]Aristotel c]Kyuve d]Linney 10.Quydagilar orasida sinf sistematik birligi soni nechta? 1.magnoliyasimon.2.yo’sinlar.3.bir urug’pallalilar.4.qirqulloqlar.5.qoqio’t.6.ra’nodoshlar.7.gulli o’simliklar.8.dorivor qoqio’t.9.jo’xori.10.qoqio’dosh.11.yo’sinlar.12.makkajo’xori.13.arpa.14.ochiq urug’li o’simliklar a]1 b]3 c]2 d]5 11.Quydagilar orasida turkum sistematik birligi soni nechta? 1.magnoliyasimon.2.yo’sinlar.3.bir urug’pallalilar.4.qirqulloqlar.5.qoqio’t.6.ra’nodoshlar.7.gulli o’simliklar.8.dorivor qoqio’t.9.jo’xori.10.qoqio’dosh.11.yo’sinlar.12.makkajo’xori.13.arpa.14.ochiq urug’li o’simliklar a]1 b]3 c]2 d]5 12.Quydagilar orasidan sporalio’simliklar sistematik birligi soni nechta? 1.magnoliyasimon.2.yo’sinlar.3.bir urug’pallalilar.4.qirqulloqlar.5.qoqio’t.6.ra’nodoshlar.7.gulli o’simliklar.8.dorivor qoqio’t.9.jo’xori.10.qoqio’dosh.11.yo’sinlar.12.makkajo’xori.13.arpa.14.ochiq urug’li o’simliklar a]3 b]4 c]2 d]5 9-MAVZU.TUBAN O’SIMLIKLAR 1.Rasmda ko’rsatilgan o’simlikning ahamyatini aniqlang.
a]chorva mollari uchun ozuqa b]oziq-ovqat o’simligi c]dori-darmon olinadi d]qurilish materiali 2.Qizil suvo’t bo’lib,tallomi bir qavat hujayralardan iborat.Keng,chetlari kungurador qattananing uzunligi bir metrdan oshadi.ushbu ma’lumotlar qaysi suvo’tga tegishli? a]dengiz karami b]belbog’li ulotriks c]dengiz salati d]spirogyra 3.Spirogiraga xos bo’lgan ma’lumotlarni aniqlang. 1.tallomi shoxlanmaydi,rizoidi orqali suv tubiga birikadi.2.boshqa suvo’tlar bilan birga ‘’baqa to’nlarni ‘’hosil qiladi.3.xromatafori belbog’ shaklida joylashgan.4.xramatafori spiralsimon buralgan.5.rizoidsiz tallomi och yashil rangda,shilimshiq bilan o’ralgan.6.yashil ipsimon suvo’t. a]1,3,6 b]1,3,5 c]2,4,5 d]2,3,5 4.Rasmda 1- va 5-raqamlar bilan xlamidomonadanining qaysi qismlari ko’rsatilgan?
a]qisqaruvchi vakuol,yadro b]yadro,xivchin c]xivchin,yadro d]hujayra qobig’I,xromatafor 5. b rasmdagi o’simlik haqidagi to’g’ri ma’lumotlarni aniqlang.
A b 1.Tallomi shoxlanmaydi,rizoidi orqali suv tubiga birikadi.2.boshqa suvo’tlar bilan birga ‘’baqa to’nlarni ‘’hosil qiladi.3.xromatafori belbog’ shaklida joylashgan.4.xramatafori spiralsimon buralgan.5.rizoidsiz tallomi och yashil rangda,shilimshiq bilan o’ralgan.6.yashil ipsimon suvo’t. a]1,3,6 b]1,3,5 c]2,4,5 d]2,3,5 6.’’Dengiz karami’’,’’Dengiz salati’’,’’Shampinion’’ yana qanday nomlanadi? a]porfira,laminariya,oq muxamor b]spirogyra,porfira,qo’zidumba c]laminariya,porfira,qo’zidumba d]laminariya,porfira,achitqi 7.Jinsiy ko’payish jarayonida hosil bo’lgan gametalarning 20%idan ulotriksning 192 ta yangi ipi hosil bo’lgan bo’lsa,jami hosil bo’lgan gametalar sonini aniqlang. a]1920 b]960 c]384 d]480 8. Jinsiy ko’payish jarayonida hosil bo’lgan gametalarning 20%idan ulotriksning 128 ta yangi ipi hosil bo’lgan bo’lsa,jami hosil bo’lgan gametalar sonini aniqlang. a]960 b]480 c]384 d]480 9.Ulotriksning jinsiy ko’payishida 128 ta gameta hosil bo’lgan bo’lsa,shu gametalarning 5 foizidan zigota hosil bo’lgan,zigotaning 25 foizidan ulotriks iplari hosil bo’ldi.qancha ulotriks iplari hosil bo’lgan? a]64 b]32 c]128 d]16 10.Suv havzalarini tozalashda qaysi suvo’tlardan foydalaniladi? A]ulotriks,xlorella b]xlamidomonada,xlorella c]spirogyra,ulotriks d]barchasidan.
10-MAVZU.YUKSAK O’SIMLIKLAR 1.1-rasmdagi o’simlik qaysi bo’limga mansub?
1 2 a]qirqquloqlar b]ochiq urug’lilar c]yo’sinlar d]qirqbo’gimlar 2.Quydagilar orasida bo’lim sistematik birligi soni nechta? 1.magnoliyasimon.2.yo’sinlar.3.bir urug’pallalilar.4.qirqulloqlar.5.qoqio’t.6.ra’nodoshlar.7.gulli o’simliklar.8.dorivor qoqio’t.9.jo’xori.10.qoqio’dosh.11.yo’sinlar.12.makkajo’xori.13.arpa.14.ochiq urug’li o’simliklar a]1 b]3 c]2 d]5 3.2-rasmdagi o’simlikka xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang.
1 2 A]qirqquloqlar bo’limiga mansub b]ildizpoyaga ega c]poya va bargi bo’gimli d]ildizga ega 4. a rasmdagi o’simlikka xos bo’lmagan ma’lumotlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A b 1.asosan zax joylarda o’sadi.2.patsimon uzun poyada ko’plab barglari joylashgan.3.poya va barglari ko’plab bo’g’imlarga bo’lingan.4.ingichka poyasidagi barglari ketma-ket o’rnashgan.5.ildiz va ozuqa to’laydigan ildizga ega.6.ildizga ega emas.7.ikki xil poya hosil qiladi.8.barglarini ostida qo’ng’ir rangli bo’rtma –soruslar hosil qiladi.9.tuproqqa rizoidlari bilan birikadi.10. yashil poya va barglaridan tayyorlangan damlama siydik haydovchi vosita.11.xona va manzarali o’simlik.12.gijjaga qarshi kurashda foydalaniladi. a]1.3.4.6.7.9.10 b]1.4.6.9 c]3.5.7.10 d]2.5.8.11.12 5.2-rasmdagi o’simlikka xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. 1 2 1.asosan zax joylarda o’sadi.2.patsimon uzun poyada ko’plab barglari joylashgan.3.poya va barglari ko’plab bo’g’imlarga bo’lingan.4.ingichka poyasidagi barglari ketma-ket o’rnashgan.5.ildiz va ozuqa to’laydigan ildizga ega.6.ildizga ega emas.7.ikki xil poya hosil qiladi.8.barglarini ostida qo’ng’ir rangli bo’rtma –soruslar hosil qiladi.9.tuproqqa rizoidlari bilan birikadi.10. yashil poya va barglaridan tayyorlangan damlama siydik haydovchi vosita.11.xona va manzarali o’simlik.12.gijjaga qarshi kurashda foydalaniladi. a]1.3.4.6.7.9.10 b]1.4.6.9 c]3.5.7.10 d]2.5.8.11.12 6. Quydagilar orasida eng kichik sistematik birligi soni nechta? 1.magnoliyasimon.2.yo’sinlar.3.bir urug’pallalilar.4.qirqulloqlar.5.qoqio’t.6.ra’nodoshlar.7.gulli o’simliklar.8.dorivor qoqio’t.9.jo’xori.10.qoqio’dosh.11.yo’sinlar.12.makkajo’xori.13.arpa.14.ochiq urug’li o’simliklar a]1 b]3 c]2 d]5 7.Dala qirqbo’gimining yozgi[a] va bahorgi[b]poyalarining rangi qanday bo’ladi? a]a-qo’ng’ir,b-yashil b]a-yashil,b-qo’ng’ir c]a-sariq,b-yashil d]a-yashil,b-yashil 8.Ochiq urug’lio’simliklarning poyasi[a] va bargi[b]dan qanday modda ajraladi? a]a-smola,b-fitonsid b]a-fitoaleksin,b-smola c]a-fitonsid,b-smola d]a-smola,b-kauchuk 9. 2-rasmdagi o’simlikning ahamyatini aniqlang.
1 2 a]yog’och poyasidan qurilishda,qog’oz tayyorlashda foydalaniladi b]to’g’ni yemirilishdan saqlaydi c] yashil poya va barglaridan tayyorlangan damlama siydik haydovchi vosita. d]gijjaga qarshi kurashda foydalaniladi. 10.Quydagi rasmda 6-raqam bilan nima ifodalangan.
a]yosh nixol b]olma daraxti c]urug’ni ekish d]urug’ning unib chiqishi 11.Rasmda tasvirlangan o’simlikka xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang.
a]dastlab gul,keyin barg kurtaklarini yozadi b]bargi oddiy tuxumsimon,poyasi tik va tez o’svchi daraxt c]barglari ninasimon,5-7 sm d]barglari tangachaga aylangan 12.Archa,o’rik,qirqbo’g’im,anor,sarv,limon,terak,sharq sauri,qoqi,qarag’ay,bug’doy,qoraqarag’ay,qirqquloq,funariya yo’sini,tuya,virgin.ushbu o’simliklardan nechtasi eng yosh va keng tarqalgan hisoblanadi? a]6 b]7 c]3 d]13 13.Pishgan mevasi yurakni quvvatlantirishda,qonni suyultirishda katta ahamyatga ega.ushbu o’simlikka xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang. a]hayotiy shakli buta b] dastlab gul,keyin barg kurtaklarini yozadi c] barglari tangachaga aylangan d] b va c javoblar 14. Archa,o’rik,qirqbo’g’im,anor,sarv,limon,terak,sharq sauri,qoqi,qarag’ay,bug’doy,qoraqarag’ay,qirqquloq,funariya yo’sini,tuya,virgin.ushbu o’simliklardan nechtasi sporali o’simliklar hisoblanmaydi? a]6 b]7 c]3 d]13 15.Rasmda ko’rsatilgan o’simlikning hayotiy shakliga o’xshash bo’lmagan o’simlikni aniqlang.
a]archa b]anor c]terak d]o’rik 16.1-rasmda ko’rsatilgan o’simlikka xos xususiyat……………..
1 2 a]hayotiy shakli buta b] dastlab gul,keyin barg kurtaklarini yozadi c] barglari tangachaga aylangan d]barglari ninasimon 17.Archa,o’rik,qirqbo’g’im,anor,sarv,limon,terak,sharq sauri,qoqi,qarag’ay,bug’doy,qoraqarag’ay,qirqquloq,funariya yo’sini,tuya,virgin.ushbu o’simliklardan nechtasi eng yosh va keng tarqalgan o’simliklar hisoblanadi? a]6 b]7 c]3 d]13 18.Sporasidan yashil nozik suvo’tga o’xshash ipcha o’sib chiqadigan o’simlikka xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. 1.asosan zax joylarda o’sadi.2.patsimon uzun poyada ko’plab barglari joylashgan.3.poya va barglari ko’plab bo’g’imlarga bo’lingan.4.ingichka poyasidagi barglari ketma-ket o’rnashgan.5.ildiz va ozuqa to’laydigan ildizga ega.6.ildizga ega emas.7.ikki xil poya hosil qiladi.8.barglarini ostida qo’ng’ir rangli bo’rtma –soruslar hosil qiladi.9.tuproqqa rizoidlari bilan birikadi.10. yashil poya va barglaridan tayyorlangan damlama siydik haydovchi vosita.11.xona va manzarali o’simlik.12.gijjaga qarshi kurashda foydalaniladi. a]1.3.4.6.7.9.10 b]1.4.6.9 c]3.5.7.10 d]2.5.8.11.12 19. Archa,o’rik,qirqbo’g’im,anor,sarv,limon,terak,sharq sauri,qoqi,qarag’ay,bug’doy,qoraqarag’ay,qirqquloq,funariya yo’sini,tuya,virgin.ushbu o’simliklardan nechtasi urug’li o’simliklar hisoblanadi? a]6 b]7 c]3 d]13 20.Archa,o’rik,qirqbo’g’im,anor,sarv,limon,terak,sharq sauri,qoqi,qarag’ay,bug’doy,qoraqarag’ay,qirqquloq,funariya yo’sini,tuya,virgin.ushbu o’simliklardan nechtasi yopiq urug’li o’simliklar hisoblanadi? a]6 b]7 c]3 d]13 11-MAVZU.O’ZBEKISTONDA KENG TARQALGAN DORIVOR VA ZAHARLI O’SIMLIKLAR 1.Dorivor o’simliklar to’g’ri ko’rsatilmagan javobni aniqlang. a]kanakunjut,bangidevona b]aloe,shirinmiya c]isiriq,mingdevona d]yalpiz,kanakunjut 2. 2-rasmda ko’rsatilgan o’simlikning dorivorlik xususiyati qanday?
1 2 a]shamollash,oshqozon-ichak kasalliklarini davolashda b]balg’amni ko’chiradi,nafas yo’li kasalliklarini oldini olishda,jigar xastaliklarini davolashda c]quruq yo’tal,tomoq og’rig’iga davo d]barchasi 3.Qaysi o’simlik bilan zaharlanganda ayrim hollarda odam birdan kulib,birdan yig’lashi kuzatiladi? a]kanakunjut b]mingdevona c]bangidevona d]zaharli ayiqtovon 4.Palmaga o’xshab tez o’sadigan ham manzarali,ham zaharli o’simlik qaysi? a]kanakunjut b]mingdevona c]bangidevona d]zaharli ayiqtovon 5.Rasmda ko’rsatilgan o’simlikka xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang.
c]barglari seret va sersuv d]ildizpoyali ko’p yillik o’t 6.Rasmda ko’rsatilgan o’simlikning zaharli organini aniqlang.
a]guli b]bargi c]urug’I d]a va c 7.Qaysi o’simlikning dorivorlik xususiyati meva bergan davrda yuqori bo’ladi? a]isiriq b]na’matak c]yalpiz d]aloe 8.Qaysi o’simlik tarkibida mentol va efir moylari bo’lib,ular asabni tinchlantirishga yordam beradi.bargi va poyalari hushbo’y hidga ega? a]isiriq b]na’matak c]yalpiz d]aloe 9.Bo’yi 10-45sm[a]1 m[b]30-60sm[c]2-3 m[d] bo’lgan o’simliklarning xususiyatini aniqlang. a]a,c,d-dorivor,b-zaharli b]a.b-dorivor,c,d-zaharli c]a,b,d-zaharli,c-dorivor d]a,b-zaharli,c,d-dorivor 10.1.moyi surtib yurilsa,soch va kipriklarning mustahkamligi ortadi.2.yozning issiq kunlarida o’zidan zaharli hid ajratadi.3.gullari yumaloq sariq rangda barglari zaharli.4.guli yirik oqish sariq rangda,bargi oddiy,mevasi tikanli.keltirilgan ma’lumotlardan 4-si qaysi o’simlikka tegishli? a]bangidevona b]mingdevona c]kanakunjut d]zahrli ayiqtovon 11. a rasmda ko’rsatilgan o’simlikning dorivorlik xususiyati qanday?
A b a]shamollash,oshqozon-ichak kasalliklarini davolashda b]balg’amni ko’chiradi,nafas yo’li kasalliklarini oldini olishda,jigar xastaliklarini davolashda c]quruq yo’tal,tomoq og’rig’iga davo d]barchasi 12.Odamning imunitetini oshiruvchi mevaga ega o’simlikni aniqlang.
C] d] 12-MAVZU.HAYVONOT DUNYOSI. 1. Umutrqali hayvonlarning sistematik birliklari qaysi javobda ko’rsatilgan? a]bo’shliqchililar ,sudralib yuruvchilar b]baliqlar,molyuskalar c]sutemizuvchilar,suvda hamda quruqlikda yashovchilar d]soda hayvonlar,to’garak chuvalchanglar 2.Ilvirs qaysi urug’ga[a] va qo’ng’ir ayiq[b]qaysi oilaga mansub? a]a-bars,b-ayiqsimonlar b]a-ayiq,b-suvsarsimonlar c]a-ayiqsimonlar,b-bars d]a-mushuksimonlar,b-bars 3.Kasallik qo’zg’atuvchi hayvonlarni aniqlang. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak 4.Qo’ng’ir ayiq va ilvirs uchun umumiy bo’lmagan sistematik birliklarni aniqlang? 1.tur.2.urug’.3.oila.4.turkum.5.sinf.6.tip.7.dunyo. a]1.3.6 b]1.2.3. c]5.6.7 d]2.4.6.7 5.Bars……………………. a]turkumi b]urug’I c]turi d]sinfi 6.Hayvonot olamida turkumlar birlashib qaysi sistematik birlikni hosil qiladi? A]urug’ni b]turni c]sinfni d]oilani
7.Tabiat sanitarlari hisoblanadigan hayvonlari aniqlang. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak 8.Kasallik tarqatuvchi hayonlarni aniqlang. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak 9.O’simliklarni changlatadi…………………….. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak 10.Javoblar orasidan urug’ sistematik birligini aniqlang. a]yirtqichlar b]mushuksimonlar c]ayiq d]ilvirs 13-MAVZU.UMURTQASIZ HAYVONLAR. 1.Rasmdagi a hayvonga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang?
A b c a]ko’rinishi tufli tagcharmiga o’xshaydi b]xivchinlari yordamida harakatlanadi c]tanasi o’zgaruvchan d]fotosintez qiladi
2. b rasmdagi hayvonga xos bo’gan ma’lumotni aniqlang.
a b c a]reaktiv harakat qiladi b]o’troq yashaydi c]paypaslagichlari ko’p bo’ladi d]с va b javoblar to’g’ri 3.Rasmda qaysi tipga mansub hayvonlar ifodalangan?
a]yassi chuvalchanglar b]halqali chuvalchanglar c]to’garak chuvalchanglar d]bo’shliqchililar 4.Quydagi hayvonlardan nechtasi chuvalchanglar hisoblanadi? 1.gidra.2.tufelka.3.aktiniya.4.oq planariya.5.evglena.6.meduza.7.amyoba.8.rishta.9.jigar qurti.10.bortma nematoda.11.qoramol tasmasimoni.12.odam askaridasi. a]2 b]3 c]4 d]6 5.Yassi chuvalchanglarga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a]tanasining orqa qismi o’rtadan chetga tomon yassilashib boradi,tana bo’shlig’I bo’lmaydi b]tanasi bitta hujayradan iborat,hujayrasida hazm qiluvchi va qisqaruvchi vakuola mavjud c]tanasi tashqi-ektoderma va ichki endoderma qavatlaridan iborat d]ko’ndalang kesimi yumaloq shaklda,tashqi tomondan pishiq qobiq –kutikula bilan qoplangan. 6.Ikki yon tomonda joylashgan tuklarga ega,bu tuklar suv tubida harakatlanishga yordam beradigan dastlabki oyoqlar hisoblanadi.ushbu ma’lumotlar qaysi tipga kiruvchi hayvonga xos? a]yassi chuvalchanglar b]halqali chuvalchanglar c]to’garak chuvalchanglar d]bo’shliqchililar 7.Rasmda ko’rsatilgan hayvonlarga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang?
a]tanasining orqa qismi o’rtadan chetga tomon yassilashib boradi,tana bo’shlig’I bo’lmaydi b]tanasi bitta hujayradan iborat,hujayrasida hazm qiluvchi va qisqaruvchi vakuola mavjud c]tanasi tashqi-ektoderma va ichki endoderma qavatlaridan iborat d]ko’ndalang kesimi yumaloq shaklda,tashqi tomondan pishiq qobiq –kutikula bilan qoplangan. 8.Sakkizoyoq bilan bir tipga mansub hayvon qaysi? a]nereida b]nematode c]aktiniya d]baqachanoq 9.O’simliklarni yashil qismini yeb zarar keltiruvchi hayvon qaysi tipga mansub? a]bo’g’imoyoqlilar b]molyuskalar c]halqalilar d]bo’shliqchililar 10.a rasmda ko’rsatilgan hayvon uchun xos bo’lgan ma’lumotlar qaysi?
A b c a]o’ljasini ovlash uchun tutqich to’r to’qiydi b]o’simlik zararkunandasi bo’lgan shira bitlarini yeb,foyda keltiradi c]qisqichlari yordamida o’ljasini tutadi va dushmandan himoyalanadi d]o’zidan siyoh chiqarib,dushmanni chalg’itadi 11.Qaysi hayvonlar tipi qisqichbaqasimonlar,o’rgimchaksimonlar va hasharotlar sinflariga bo’linadi? a]bo’g’imoyoqlilar b]molyuskalar c]halqalilar d]bo’shliqchililar 12.Bitta tipga mansub hayvonlarni aniqlang? 1.gidra.2.tufelka.3.aktiniya.4.oq planariya.5.evglena.6.meduza.7.amyoba.8.rishta.9.jigar qurti.10.bortma nematoda.11.qoramol tasmasimoni.12.odam askaridasi. a]2.3.7 b]3.5.11 c]4.8.12 d]1.3.6 13.Har xil tipga mansub hayvonlarni aniqlang. 1.gidra.2.tufelka.3.aktiniya.4.oq planariya.5.evglena.6.meduza.7.amyoba.8.rishta.9.jigar qurti.10.bortma nematoda.11.qoramol tasmasimoni.12.odam askaridasi. a]2.3.7 b]2.5.7 c]4.9.11 d]1.3.6 14.Xonqizi uchun xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang? a]o’ljasini ovlash uchun tutqich to’r to’qiydi b]o’simlik zararkunandasi bo’lgan shira bitlarini yeb,foyda keltiradi c]qisqichlari yordamida o’ljasini tutadi va dushmandan himoyalanadi d]o’zidan siyoh chiqarib,dushmanni chalg’itadi 15.Rivojlanishi rasmda ko’rsatilgan hasharot bilan bir xil bo’lmagan hasharotlarni aniqlang. i a]pashsha,qo’ng’iz b]termit,qandala c]chigirtka,ninachi d]suvarak,asalari 16.Ishchi arilar dastlab lichinkani[a]bilan boqadi,keyinchalik[b]bilan oziqlantiradi. A]a-asalari suti,b-asal,gul changi b]a-gul changi,b-asalari suti c]a-asal,b-gul changi,asalari suti c]a,b-gul changi 14-MAVZU.UMURTQALI HAYVONLAR. 1.Rasmda ko’rsatilgan hayvonlarning nomi to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A]triton,baqa,salamandra b]baqa,manta,triton c]qurbaqa,triton,salamandra d]qurbaqa,salamandra,tritona 2.Havo haltachalari o’pkaga ulangan bo’lib,bir marta olgan havosidan 2 marta nafas oladigan hayvonlarni aniqlang. a]salamandra b]qilquyruq c]tovus d]kiyik 3.Rasmda ko’rsatilgan hayvonlarga xos bo’lgan xususiyatlarni aniqlang.
A]qon aylanish sistemasi yopiq,bitta doiradan iborat,yuragi 2 kamerali b]teri va o’pka yordamida nafas oladi c]o’pkasi katakchalarga bo’lingan d] havo haltachalari o’pkaga ulangan bo’lib,bir marta olgan haosidan 2 marta nafas oladi 4.1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.q urbaqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra.ushbu hayvonlardan nechtasi yuragi 4 kamerali issiqqonli hayvonlar hisoblanadi? A]3 tasi b]4 tasi c]5 tasi d]6 tasi 5.Rasmda ko’rsatilgan hayvonlar nechanchi raqamlar bilan berilgan?
1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.qur baqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra. a]3.4.6 b]4.6.10 c]3.4.11 d]4.11.15 6.1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.q urbaqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra.ushbu hayvonlardan nechtasi yuragi 3 kamerali sovuqqonli hayvonlar hisoblanmaydi? A]3 tasi b]4 tasi c]7 tasi d]9 tasi 7.Qaysi sinfga hasharotxo’rlardan tortib,primatlargacha bo’lgan hayvonlar kiradi? a]sudralib yuruvchilar b]qushlar c]baliqlar d]sutemizuvchilar 8.Rasmda ko’rsatilgan hayvonlar…………………
A]qon aylanish sistemasi yopiq,bitta doiradan iborat,yuragi 2 kamerali b]teri va o’pka yordamida nafas oladi c]o’pkasi katakchalarga bo’lingan d] havo haltachalari o’pkaga ulangan bo’lib,bir marta olgan haosidan 2 marta nafas oladi 9.a rasmda ko’rsatilgan hayvon nomini aniqlang.
A b c a]triton b]manta c]qilquyruq d]salamandra 10.Hayvonlar orasidan yuragida faqat venoz qon bo’ladiganlarini toping. 1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.qur baqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra. a]1.6.9 b]3.6.10 c]2.8.14 d]4.10.15 11.Olcha va gilos mevasining etli qismi bilan oziqlanadi……………….. a]chumchuq b]burgut c]hakka d]kaptar 12.1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11. qurbaqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra.ushbu hayvonlardan nechtasi yuragi 4 kamerali issiqqonli hayvonlar hisoblanmayadi? A]9 tasi b]8 tasi c]5 tasi d]6 tasi 13..rasmda ko’rsatilgan hayvonlarga xos xususiyatni aniqlang?
A]qon aylanish sistemasi yopiq,bitta doiradan iborat,yuragi 2 kamerali b]teri va o’pka yordamida nafas oladi c]o’pkasi katakchalarga bo’lingan d] havo haltachalari o’pkaga ulangan bo’lib,bir marta olgan haosidan 2 marta nafas oladi 14. Hayvonlar orasida sudralib yuruvchilar soni nechta? 1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.qur baqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra. a]5 b]6 c]3 d]4 15.Tanasi pat bilan qoplangan,havoda uchishga moslashgan,oldingi oyoqlari qanotga aylangan hayvonni aniqlang? a]tovus b]salamandra c]timsoh d]qilquyruq 16.Tuxumini quruqlikka qo’yadi,tuxumi qattiq po’choq bilan himoyalangan,sariqlikka boy.ushbu ma’lumotlar qaysi hayvon uchun xos emas? A]kaltakesak b]triton c]ilon d]timsoh 15-MAVZU.ODAM ORGANLARI SISTEMASI. 1.Odamda hujayralar yig’indisidan iborat biriktiruvchi to’qima,muskul va eiteliy to’qimalari birlashib nimani hosil qiladi? a]o’pka devoir va yurakni b]qon tomir devori va yurakni c]miya va yurakni d]qon tomir devori va miyani 2.Tayanch-harakatlanish sistemasiga xos bo’lmagan to’g’ri ma’lumotni aniqlang. a]skalet va muskullardan iborat b]suyakning ko’mik qismida qonning shaklli elementlari hosil bo’ladi c]odamda qon aylanish sistemasi yopiq d]organizm harakatini skalet muskullari amalga oshiradi 3. 6-raqamda ko’rsatilgan sistemaga xos bo’gan ma’lumotni aniqlang. A]burun bo’shligi,halqum,traxeya,bronx,alveola va o’pkadan iborat B]limfa tugunlari,limfa tomirlari,limfa suyuqligi va taloq kiradi c]og’iz bo’shlig’I,halqum,qizilo’ngach,oshqozon va ichak kiradi d]skalet va muskullardan iborat 4.Odamda qon aylanish sistemasi yopiq,ya’ni qon tomirlaridan tashqariga chiqmaydi.bu Sistema nechanchi raqam bilan ifodalangan?
A]2 b]3 c]4 d]5 5.Gipofiz,epifiz,qalqonsimon,ayrisimon,buyrakusti bezlari………………………
a]limfa b]endokrin c]nafas d]qon aylanish 6. 5-raqamda ko’rsatilgan sistemaga xos bo’gan ma’lumotni aniqlang.
A]burub bo’shligi,halqum,traxeya,bronx,alveola va o’pkadan iborat B]limfa tugunlari,limfa tomirlari,limfa suyuqligi va taloq kiradi c]og’iz bo’shlig’I,halqum,qizilo’ngach,oshqozon va ichak kiradi d]markaziy va periferik qismga bo’linadi 7.Limfa sistemasining hujayralari-limfotsitlar hosil bo’ladigan organni aniqlang a]yurak b]o’pka c]jigar d]taloq 8.Yurakka kiruvchi qon tomir,yurakdan chiquvchi qon tomirlar qanday nomlanadi? A]kapilyar,arteriya b]vena,arteriya c]arteriya,vena d]arteriya,kapilyar 9.Markaziy va perifeik qismga bo’linadigan[a] va organizmdagi ortiqcha suyuqlik va zararli mahsulotlarni to’qimadan olib ketadigan[b]sistemalarni rasmdan aniqlang. A]a-5,b-7 b]a-7,b-5 c]a-3,b-4 d]a-5,b-3 10.Odamda qaysi sistema ochiq bo’lib,to’qima va organlardan boshlanadi? a]limfa b]endokrin c]nafas d]qon aylanish 11.Yelkadagi ikki boshli muskulning qisqarishi va uch boshli muskulning bo’shashi natijasida…………… a]qo’l bilakdan yoziladi b]qo’l tirsakdan yoziladi c]qo’l bilakdan bukiladi d]qo’l tirsakdan bukiladi 12.To’qimalar oraasida joylashgan mayda qon tomirlarini aniqlang. a]arteriya b]vena c]kapillyar d]aorta 13.Gazlar almashinuvi nafas olish sistemasining qaysi qismida sodir bo’ladi? A]o’pka alveolalari va arteriyalar b]o’pka alveolalari va kapilyarlar c]o’pka venalari va kapilyarlar d]o’pka alveolalarida 14.Umurtqa pog’onasi kanalida qaysi organ joylashgan? A]orqa miya b]bosh miya c]oraliq miya d]miyacha 15.Bakteriya va viruslarni ushlab qoladigan va zararsizlantiradigan organni aniqlang. a]yurak b]o’pka c]limfa tomirlari d]limfa tugunlari 3-BOB.ORGANIZM VA TASHQI MUHIT. 16-MAVZU.EKALOGIK OMILLARI. 1.………………….tanasining suyri shaklda bo’lishi va shilimshiq bilan qoplanganligi suv qarshiligini yengishga yordam beradi. A]baqalar b]baliqlar c]qushlar d]sudraluvchilar 2.Produtsent organizm ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]yalpiz b]mimoza c]qirqquloq d]barchasi 3.Abiotik omillar………….. a]inson faolyatining tabiatga ta’siri natijasida yuzaga keladi b]jonsiz tabiat omillari sanaladi c]tirik organizmning bir-biriga ta’siri d]a va c javoblar to’g’ri 4.Oziq zanjirining birinchi halqasida qanday organizmlar ishtirok etadi? a]produtsentlar b]redutsentlar c]konsumentlar d]destruktorlar 5.Rasmda produtsent organizm nechanchi raqam bilan ifodalangan?
A]5 b]2 c]1 d]6 6. Rasmda organik moddalarni mineral moddalargacha parchalaydigan organizmlar qaysi organizmdan keyin ko’rsatilgan?
A]burgut b]o’simlik c]o’simlik d]baqa 7.Inson faolyati ta’sirida tirik organizmlarning qirilib ketishi,tiklanishi,yangi zot va navlarning yaratilishi qanday omil hisoblanadi? A]abiotic b]biotik c]antropogen d]edafik 8.O’txo’r va yirtqich hayvonlar biotsenozning qanday tarkibiy qismi hisoblanadi? a]parchalovchi b]produtsent c]redutsent d]konsument 9.Rasmda konsument organizmlar nechanchi raqamlar bilan ifodalangan?
A]1.3.4 b]2.3.5 c]1.5.6 d]3.9. 4. 10.Oziq zanjirining ikkinchi halqasida qanday organizmlar ishtirok etadi? a]produtsentlar b]redutsentlar c]konsumentlar d]destruktorlar 11.Biotik omillar………….. a]inson faolyatining tabiatga ta’siri natijasida yuzaga keladi b]jonsiz tabiat omillari sanaladi c]tirik organizmning bir-biriga ta’siri d]a va c javoblar to’g’ri 12.Quyoshning zararli nurlari o’simlik va hayvonlarga zararli ta’sir ko’rsatmoqda va odamlarda qanday kasaallikni kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda? a]o’pkaning yiringli kasalligi b]terining xavfli o’sma c]ichak enteriti d]barchasi
13.Produtsent bilan oziqlanuvchi,konsument organizmni aniqlang. a]ilon b]baqa c]burgut d]chigirtka 14.O’simlik bilan oziqlanuvchi hayvon bilan oziqlanadigan konsumentni aniqlang. a]ilon b]baqa c]burgut d]chigirtka 15.Sudralib yuruvchilarning…………….cho’l sharoitida ularni suv bug’latishdan va issiqdan asraydi. A]nam tanasi b]suyri shakli c]mug’uz tangachasi d]emal tangachasi 17-MAVZU.INSON VA TABIAT. 1.Quyoshning zararli nurlari o’simlik va hayvonlarga zararli ta’sir ko’rsatmoqda va odamlarda qanday kasaallikni kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda? a]o’pkaning yiringli kasalligi b]terining xavfli o’sma c]ichak enteriti d]barchasi 2.Insonning tabiatga salbiy ta’siri to’g’ri ko’rsatilmagan javobni aniqlang. 1.o’simliklarning yangi navlarini yaratish.2.atmosfera havosining chiqindilar bilan ifloslanishi.3.oziq- ovqat mahsulotlarining ko’patirilishi.4.cho’llarni o’zlashtirilishi natijasida daryo va dengizlarning qurib qolishi.5.hayvonlarning go’shtdor zotlarini olinishi.6.hayvonlarni ko’plab ovlash natijasida qirilib ketishi.7. hayvonlarning sersut zotlarini olinishi.8.o’rmondagi daraxtlarning keragidan ortiq kesilishi. a]1.3.5.7 b]1.2.4.7 c]2.4.6.8 d]2.3.7.8 3. Insonning tabiatga ijobiy ta’siri to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1.o’simliklarning yangi navlarini yaratish.2.atmosfera havosining chiqindilar bilan ifloslanishi.3.oziq- ovqat mahsulotlarining ko’patirilishi.4.cho’llarni o’zlashtirilishi natijasida daryo va dengizlarning qurib qolishi.5.hayvonlarning go’shtdor zotlarini olinishi.6.hayvonlarni ko’plab ovlash natijasida qirilib ketishi.7. hayvonlarning sersut zotlarini olinishi.8.o’rmondagi daraxtlarning keragidan ortiq kesilishi. a]1.3.5.7 b]1.2.4.7 c]2.4.6.8 d]2.3.7.8 18-MAVZU.TABIATNI MUHOFAZA QILISH. 1. b rasmda ko’rsatilgan o’simlik qaysi oilaga mansub?
A b c a]uzumdoshlar b]xurmodoshlar c]piyozdoshlar d]loladoshlar 2. c rasmda ko’rsatilgan o’simlikning hayotiy shakli qanday?
A b c a]buta b]daraxt c]kop yillik d]yarim buta 3.Biosfera qo’riqxonasi keltirilgan javobni aniqlang. a]kitob b]nurota c]zomin d]chotqol
4.Cho’l sharoitida yashashga moslashgan.suvsizlikka chiday oladi.yaxshi uchadi.aprel-may oylarida 2-3 ta tuxum qo’yadi.ushbu ma’lumotlar qaysi hayvonga tegishli? a]yorga tuvaloq b]afrika tuyaqushi c]xongul d]buxoro bug’usi 5.Uzunligi 30 metrgacha yetadi.dala,toshloq yerlarda o’sadi.bargi oddiy,panjasimon.to’pguli ro’vak.mevasi turli rang va shaklda.ushbu ma’lumotlar qaysi o’simlikka tegishli? a]madaniy tok b]xolmon isirg’aguli c]safsan xurmosi d]yovvoyi tok
6.Rasmda ko’rsatilgan hayvon uchun xos bo’lmagan xususiyatlarni aniqlang. A]cho’l sharoitida yashasga moslashgan b]may-iyun oylarda bolalaydi c]to’qayzor va qumli cho’llarda yashaydi d]bug’ular oilasiga mansub 7.Davlat geologiya qo’riqxonasi ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]nurota b]chotqol c]kitob d]hisor 8.Archa,qarag’ayning ko’chatlarini yetishtirish,mo’ynasi uchun ondatrani ko’paytirish kabi ishlar qaysi xudda olib boriladi? A]qo’riqxona b]buyurtmaxona c]milliy bog’ d]tabiat yodgorligi 9.Sistematik birlik noto’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]tuvaloqlar oilasi b]juft tuyoqlilar turkumi c]bug’ular oilasi d]turnasimonlar sinfi 10. c rasmda ko’rsatilgan o’simlikka xos bo’lgan xususiyatlar qaysi?
A b c 1.bo’yi 15-20 metrli daraxt.2.bo’yi 150 sm ga yetadigan piyozli ko’p yillik o’t.3.mevasi turli rang va shaklda.4.gullari sargish,mevasi etli,qo’ng’ir qizil rangda.5.gullari qo’ng’iroqsimon soyabon to’pgulda joylashgan.6.may-iyun oyida gullab,iyul oktyabr oylarida mevasi pishadi.7.aprelda gullab,may oyida urug’ hosil qiladi.8. dala,toshloq yerlarda o’sadi.9.tog’ yonbag’irlarda,buloq bo’ylarida o’sadi. A]1.2.6 b]1.4.9 c]3.6.8 d]2.5.7 11.Quydagilar orasida tur sistematik birliklari soni nechta? 1.tuvaloqlar.2.xongul.3.uzumdoshlar.4.safsan xurmosi.5.yo’rg’a tuvaloq.6.loladoshlar.7.yovvoyi tok.8.turnasimonlar.9.bug’ular.10.uzumdoshlar.11.xolmon isirg’aguli.12.juft tuyoqlilar.13.loladoshlar. a]4 b]2 c]3 d]5 12. Quydagilar orasida oila sistematik birliklari soni nechta? 1.tuvaloqlar.2.xongul.3.uzumdoshlar.4.safsan xurmosi.5.yo’rg’a tuvaloq.6.loladoshlar.7.yovvoyi tok.8.turnasimonlar.9.bug’ular.10.uzumdoshlar.11.xolmon isirg’aguli.12.juft tuyoqlilar.13.loladoshlar. a]4 b]2 c]3 d]5
13.Tog’-yong’oq davlat qo’riqxonasi ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]nurota b]chotqol c]kitob d]hisor 14.Antotsian……………………… a]qora rangli pigment b]qizil rangli pigment c]ko’k rangli pigment d]yashil rangli pigment
15.Qaysi atama lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi? a]kutikula b]xitin c]spora d]sellyuloza 16.Xromatafor…………….. a]o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda b]suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi c] lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi d]suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi 17.Fitonsid…………………. a]o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda b]suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi c] lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi d]suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi 18.Xitin……………………… a]o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda b]suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi c] lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi d]suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi 19. a rasmda ko’rsatilgan o’simlikka xos bo’lgan xususiyatlar qaysi?
A b c 1.bo’yi 15-20 metrli daraxt.2.bo’yi 150 sm ga yetadigan piyozli ko’p yillik o’t.3.mevasi turli rang va shaklda.4.gullari sargish,mevasi etli,qo’ng’ir qizil rangda.5.gullari qo’ng’iroqsimon soyabon to’pgulda joylashgan.6.may-iyun oyida gullab,iyul oktyabr oylarida mevasi pishadi.7.aprelda gullab,may oyida urug’ hosil qiladi.8. dala,toshloq yerlarda o’sadi.9.tog’ yonbag’irlarda,buloq bo’ylarida o’sadi. A]1.2.6 b]1.4.9 c]3.6.8 d]2.5.7 20. b rasmda ko’rsatilgan o’simlikka xos bo’lgan xususiyatlar qaysi?
A b c 1.bo’yi 15-20 metrli daraxt.2.bo’yi 150 sm ga yetadigan piyozli ko’p yillik o’t.3.mevasi turli rang va shaklda.4.gullari sargish,mevasi etli,qo’ng’ir qizil rangda.5.gullari qo’ng’iroqsimon soyabon to’pgulda
joylashgan.6.may-iyun oyida gullab,iyul oktyabr oylarida mevasi pishadi.7.aprelda gullab,may oyida urug’ hosil qiladi.8. dala,toshloq yerlarda o’sadi.9.tog’ yonbag’irlarda,buloq bo’ylarida o’sadi. A]1.2.6 b]1.4.9 c]3.6.8 d]2.5.7 21.Quydagilar orasida oila sistematik birliklari soni nechta? 1.tuvaloqlar.2.xongul.3.uzumdoshlar.4.safsan xurmosi.5.yo’rg’a tuvaloq.6.loladoshlar.7.yovvoyi tok.8.turnasimonlar.9.bug’ular.10.uzumdoshlar.11.xolmon isirg’aguli.12.juft tuyoqlilar.13.loladoshlar. a]4 b]2 c]3 d]5
Download 1,54 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish