Sinf: 5 sana: 20 yil Darsning mavzusi: Kirish. “Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q”

Rivojlantiruvchi – olingan bilimlarni o’z o’rnida qo’llay bilish;

Darsning usuli – Aralash, aqliy hujum, panaramma;

Darsning turi – yangi bilim, ko’nikma va malaka hosil qilish.

Darsning jihozi –”Tarix” 5-sinf uchun darslik, “Qadimgi dunyo tarixi” asari, mavzuga oid ko’rgazmali qurollar, plakatlar, tarqatma materiallar

Asosiy tushunchalar – Nikoloy Kopernik,Ptolomey,Galiley;

Darsning borishi.

I. Tashkiliy qism. a) salomlashish, b) davomat, c) yurtimiz va xorij xabarlarini so’rash.

II. O’tgan mavzuni mustahkamlash. ( uyga vazifa tekshiriladi.)

III.Yangi mavzu. Yevropada ilm-fan kashfiyotlari

XVI asrdan boshlab yevropada ilm-fan taraqqiy eta boshladi.Ayniqsa tabiiy fanlar sohasida buyuk kashfiyotlar amalga oshirildi. Bu kashfiyotlar polshalik Nikolay Kopernik va italiya olimlari Jordano Buruno va Galileo Galileylar nomi bilan bog’liqdir.Polshalik astronom olim N.Kopernik o’zigacha astronomiya fanida hukm surib kelgan qoida va tasavvurlarning noto’g’ri ekanligini isbotladi.Kopernikgacha astronomiyada qanday g’oya hukm surgan ekan? Milodning ikkinchi asrida yunon olimi Ptolomey Yer olam markazidir,degan qoidani fanga kiritgan.Bu qoidaga ko’ra quyosh oy va yulduzlar yer atrofida aylanadi.yerning o’zi harakatlanmaydi.Ptolomeyning qoidasi xato ekanligini birinchi bo’lib N.Kopernik isbotladi. U 30 yil kuzatishlar natijasida Ptolomey qoidasini rad etdi. Kopernik yer o’z o’qi atrofida bir sutkada bir marta,bir yilda quyosh atrofida aylanib chiqishini isbotladi.Demak,quyosh yer atrofida emas yer quyosh atrofida aylanadi.Olamning markazi yer emas quyoshdir.