Sinf : 8 “A”, “B” Mavzu: Nerv faoliyati tiplari,nerv sistemasi gigiyenasi

• Sana:07.07.2020 Fan :Biologiya

Sinf :8 “A”, “B” Mavzu:Nerv faoliyati tiplari,nerv sistemasi gigiyenasi.

• Reja:
• 1.Oliy nerv faoliyati tiplari.
• 2.Xolerik ,sangvivnik,flegmatik, melanxolik tiplar
• Darsning maqsadlari:
• Ta’limiy: O’quvchilarga oliy nerv faoliyati tiplarining turlari haqida ma’lumot berish.
• Tarbiyaviy:Axloqiy ,ekologik tarbiya berish,vatanga sadoqatli farzandlarni tarbiyalash.
• Rivojlantiruvchi: Nutq va mustaqil fikrlash qobiliyatini shakllantirish.
• Darsning borishi:
• I -Tashkiliy qism-darsga tayyorgarlik ko’rish
• II-O’tilgan mavzuni takrorlash
• III-Yangi mavzu bayoni
• IV-Mavzuni mustahkamlash
• V- Uyga vazifa

• O’tilgan mavzuni takrorlash.Ushbu jadvalni to’ldiring

Refleks turlari
Shartli refleks
Shartsiz refleks

• Quyidagi jadvalga misollar keltirig.

Shatli refleks
Shartsiz refleks

Yangi mavzu bayoni

I. P. Pavlov ko‘p yillik ilmiy kuzatishlari asosida miyaning nerv

hujayralaridagi qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlarining kuchiga,

tarqalish tezligiga va ularning bir-biriga munosabatiga ko‘ra,

odam oliy nerv faoliyatini quyidagi 4 tiðga bo‘lgan.

1. Kuchli qo‘zg‘alish, tormozlanishdan ustun bo‘lgan

muvozanatsiz tið (xolerik). Bu turga kiruvchi bolalar tinib-tinchimas,

serharakat, boshqalar bilan tez o‘rtoqlashib, tez urishib qoladigan,

arzimas narsaga yig‘lab, o‘zidan o‘zi kuladigan xususiyatga

ega bo‘ladi. Bunday bolalarning zehni yaxshi bo‘ladi-yu, ammo

xulq-atvori juda murakkab bo‘lib, ularning tarbiyasi ota-ona,

o‘qituvchilar uchun ancha qiyinchilik tug‘diradi.

2. Kuchli, muvozanatlashgan, harakatchan tið (sangvinik). Bu

turga kiruvchi bolalar qobiliyatli, zehnli, ishchan, har bir ishni

tezroq bajarishga intiladigan, atrofidagi kishilar va o‘rtoqlariga yaxshi

munosabatda bo‘ladi.

3. Kuchli, muvozanatlashgan, kamharakat tið (flegmatik). Bu

tur vakillari qobiliyatli, zehnli, yuvosh bo‘ladi, har bir ishni

nihoyasiga yetkazib, shoshmasdan bajaradi, xulq-atvori, atrofdagi

kishilar va o‘rtoqlari bilan munosabati yaxshi bo‘ladi

4. Kuchsiz, muvozanatlashmagan, tormozlanish qo‘zg‘alishdan

ustun tið (melanxolik). Bu turdagi bolalar kamharakat, ishyoqmas,

qo‘rqoq, mustaqil fikrga ega bo‘lmagan, fikrlash qobiliyati past

bo‘ladi.

Oliy nerv faoliyatining yuqorida ko‘rsatilgan turlari tug‘ma,

ya’ni nasldan naslga berilgan bo‘ladi. Bu belgilar, asosan, bolaning

yoshlik davrlarida yaqqolroq ko‘rinadi, yoshi kattalashgan

sari tashqi muhit, ota-ona, o‘qituvchilar va atrofdagi kishilarning

tarbiyaviy ta’siri natijasida o‘zgaradi.

• Yangi mavzuni mustahkamlash.Ushbu jadvaldagi tip vakillarining xususiyatlarini belgilang

Xolerik
Flematik
Melanxolik
Sangvinik

Uyga vazifa.51 Mavzuni o’qish.156 betdagi mantiqiy savolga javob yozing.