Ўсимликларнинг ўсиши ва харакатланиши. Фитогармонлар

Хемотропизм деб, ўсимликлар ўсишида органларининг кимёвий бирикмаларга томон эгилишига айтилади. Бундай ҳолат тубан ўсимликларда яққол кўринади. Масалан, илдиз тўқималарида электролит моддалар таъсирида юзага келади.

• Хемотропизм деб, ўсимликлар ўсишида органларининг кимёвий бирикмаларга томон эгилишига айтилади. Бундай ҳолат тубан ўсимликларда яққол кўринади. Масалан, илдиз тўқималарида электролит моддалар таъсирида юзага келади.
• Гидротропизмда ўсимликлар илдизи сувга, намликка томон эгилади. Термотропизмда эса ўсимликлар органи ҳароратга томон интилиб ўсади. Аэротропизмда ўсимликлар илдизи кислородли муҳитга томон эгилиши кузатилади.

ТРОПИЗМЛАР
Фототропизм
Геотропизм
Фотонастия,
термонастия
Сейсмонастия,
Механонастия
Настик ҳаракатлар
Ўсимликларнинг ташқи омиллар таъсирига қараб ҳаракатланиши настик ҳаракат дейилади. Настик ҳаракатланиш симметрияли тузилган органларда (барглар ва гултожибаргларда) кузатилиб, таъсир этувчи омиллар номи билан юритилади.
Термонастия – ўсимликларда ҳароратнинг ўзгариши билан содир бўладиган ҳаракатларга айтилади. Масалан, лола гули паст ҳароратда юмилса, юқори ҳароратда очилади.
Фотонастия - ёруғлик таъсирида ҳаракатланишдир. Масалан, кўпчилик ўсимликларнинг гули эрта тонгда очилиб, кечаси юмилади. Баъзиларида эса кечаси очилиб, кундузи юмилади (номошшомгул). Фотонастик ва термонастик ҳаракатлар нафақат ўсимликлар гулига, балки уларнинг баргларига ҳам хос бўлиб, бунда ҳужайраларнинг ўсиш жадаллиги муҳим роль ўйнайди. Масалан, ўсимлик қоронғидан ёруққа, ёки паст ҳароратли шароитдан юқори ҳароратли шароитга ўтказилса, гултожибарглари ички томонидаги ҳужайраларнинг тез ўсиши ҳисобига улар очилади.
Сейсмонастик ҳаракатланиш ўсимликлар ҳужайраларининг тургор ҳолатига асослангандир. Уятчан мимоза ўсимлигида бундай ҳаракатланишни яққол кузатиш мумкин. Бу ўсимликнинг барглари майда япроқчалардан ташкил топган бўлади, унинг баргларига чертилса ёки тегиб кетилса, барг япроқчалари механик таъсирга жавобан юмилади. Бунга сабаб ҳужайралар таркибидаги сувнинг ҳужайра оралиғига ўтиб қолишидир.
НУТАЦИЯ ҲАРАКАТЛАР
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ.