Ўсимликлар карантини ва ҳимояси агентлиги ўсимликлар карантини ва ҳимояси

Аскохитоз
 
Касаллик ўсимликнинг барча ер устки аъзоларини униб чиққандан 
бошлаб касаллантиради. Уруғдан 
унган кўчатларнинг касалланган 
баргларида 0,5-1,0 см ўлчамидаги 
думалоқ оволсимон қўнгир доғлар 

---

пайдо бўлиб, атрофи қорамтир ҳошия билан ўралади. Касалликнинг асосий 
инфекция манбъаи касалланган уруғлик ва ўсимлик қолдиқларида 
қишлаётган замбуруғ пикнидиялари ёки халтачалари ҳисобланади. 
Касалликнинг тарқалишида дала шароитидаги, ҳаводаги юқоридаги намлик 
ва ҳарорат 20 
0
С сабаб бўлади. Аскохитоз касаллиги туфайли ўсимлик барги 
ва пояси касалланганлигидан уруғлари яхши етилмайди, ўнувчанлиги кескин 
камайиб кетади, ҳосилдорлик эса 15-20 фоизгача нобуд бўлади. 
Занг касаллиги 
Бу касаллик (сариқ занг) белгилари соянинг баргида поясининг 
эпедирмис остида зангсимон қўнғир рангдаги ёстиқчалар тарзидаги майда, 
думалоқ доғлар тарзида ёз фаслининг ўртасида намоён бўлади ва касалланган 
барглар қуриб қолади. Дуккаклар яхши ривожланмаслиги сабабли майда 
уруғлар ҳосил қилади. 
 
 
 
 
 
 
Касаллик қўзғатувчи белгилари: Споралар шамол ёрдамида тарқалади 
ва касалланган ўсимликнинг барглари сарғайиб, ҳосилдорлигини кескин 
камайтиради.
Бактериал куйиш ва доғланиш касалликлари. 
Жанубий районларда кенг тарқалган бу касалликни ҳам бактериялар 
келтириб чиқаради. Асосан баргни, камдан-кам ҳолларда эса пояни ва соя 
дуккакларини зарарлайди. Касаллик баргда кўк ва жигарранг доғлар пайдо 
қилиш билан бошланади. Зарарланган жойдаги барг тўқимаси кўтарилиб, 
кўкиш доғлар ҳосил бўлади. Кейинчалик барг тўқимаси қизғиш жигарранг 
тусга киради ва қуриб тўкилиб кетади. Баргнинг орқа томонидан қараганда 
касаллик белгилари кўзга ташланмайди. Ҳавонинг қуруқ ва иссиқ бўлиши 
касалликнинг кўпайиши учун қулай шароит яратади.

---

Ўсимлик баргида майда игнасимон доғлар пайдо бўлади, бу доғлар 
дастлаб жигарранг, кейинроқ эса қорамтир тусга киради. Баргнинг орқа 
қисмида бактериал доначалар пайдо бўлади. Кейинчалик улар қўшилиб 
бутун барг юзасини қоплайди ва баргни қуритади, натижада барг тўкилиб 
кетади.