Har kuni odamlar elektron qurilmalardan foydalanishga duch kelishadi. Ularsiz zamonaviy hayot mumkin emas. Axir, biz televizor, radio, kompyuter, telefon, multivark va boshqalar haqida gapiramiz. Ilgari, hatto bir necha yil oldin, har bir ishlaydigan qurilmada qanday signal ishlatilishi haqida hech kim o'ylamagan. Endi "analog", "raqamli", "diskret" so'zlari uzoq vaqtdan beri eshitilgan. Ro'yxatda keltirilgan signallarning ba'zi turlari yuqori sifatli va ishonchli.
Raqamli uzatish analogdan ancha keyinroq qo'llanila boshlandi. Buning sababi shundaki, bunday signalni saqlash ancha oson va o'sha paytda texnologiya unchalik yaxshilanmagan.
Har bir inson doimo "diskretlik" tushunchasiga duch keladi. Agar siz ushbu so'zni lotin tilidan tarjima qilsangiz, u "uzilish" degan ma'noni anglatadi. Ilm-fanga chuqur kirib boradigan bo'lsak, diskret signal ma'lumotni uzatish usuli bo'lib, vaqt o'tishi bilan tashuvchi muhitning o'zgarishini nazarda tutadi. Ikkinchisi barcha mumkin bo'lgan qiymatlardan birini oladi. Chipdagi tizimlarni ishlab chiqarish to'g'risida qaror qabul qilingandan so'ng, endi ixtiyoriylik fonga o'tmoqda. Ular yaxlit va barcha komponentlar bir-biri bilan chambarchas bog'liq. Diskretlikda hamma narsa aksincha - har bir tafsilot to'ldiriladi va maxsus aloqa liniyalari orqali boshqalarga ulanadi.
Signal
Signal - bu bir yoki bir nechta tizimlar tomonidan kosmosga uzatiladigan maxsus kod. Ushbu so'z umumiydir.
Axborot va aloqa sohasida signal har qanday ma'lumotlarning maxsus tashuvchisi bo'lib, u xabarlarni uzatish uchun ishlatiladi. U yaratilishi mumkin, lekin qabul qilinmaydi, oxirgi shart ixtiyoriy. Agar signal xabar bo'lsa, uni ushlash zarur deb hisoblanadi.
Ta'riflangan kod matematik funktsiya tomonidan berilgan. U barcha mumkin bo'lgan parametr o'zgarishlarini tavsiflaydi. Radiotexnika nazariyasida bu model asosiy hisoblanadi. Unda signalning analogi shovqin deb nomlangan. Bu uzatilgan kod bilan erkin ta'sir o'tkazadigan va uni buzadigan vaqtning funktsiyasi.
Maqolada signallarning turlari tasvirlangan: diskret, analog va raqamli. Ta'riflangan mavzu bo'yicha asosiy nazariya ham qisqacha berilgan.
Signal turlari
Bir nechta signallar mavjud. Qanday turlari borligini ko'rib chiqing.
Ma'lumot tashuvchining jismoniy tashuvchisiga ko'ra, optik, akustik va elektromagnit bo'lgan elektr signali ajratiladi. Yana bir nechta turlar mavjud, ammo ular kam ma'lum.
Belgilanish usuliga ko'ra signallar muntazam va tartibsizlarga bo'linadi. Birinchisi, ma'lumotlarni uzatishning deterministik usullari bo'lib, ular analitik funktsiya bilan belgilanadi. Tasodifiy bo'lganlar ehtimollik nazariyasi tufayli tuzilgan va ular turli vaqt oralig'ida har qanday qiymatlarni qabul qilishadi.
Signalning barcha parametrlarini tavsiflovchi funktsiyalariga qarab, ma'lumotlarni uzatish usullari analog, diskret, raqamli (darajali kvantlangan usul) bo'lishi mumkin. Ular ko'plab elektr jihozlarini quvvatlantirish uchun ishlatiladi.
E ndi o'quvchi signal uzatishning barcha turlari bilan tanish. Ularni tushunish har qanday odam uchun qiyin bo'lmaydi, asosiysi biroz o'ylash va maktab fizikasi kursini eslab qolishdir.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |