Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таoлим вазирлиги

P₁ tekislikka perpendikulyar proeksiyalovchi nurda yotgan 1 va 2 nuqtalar konkurent nuqtalardir (3.11-shakl). Agar I yo‘nalish bo‘yicha P₁ tekislik tomon qaralsa, 1₂ nuqta 2₂ nisbatan yuqorida joylashganligi ko‘rinadi, shu sababli b ning gorizontal proeksiyasi b₁ to‘g‘ri chiziq ko‘rinar bo‘ladi. Xuddi shunga o‘xshash II yo‘nalish bo‘yicha P₂ ga qaralsa, 3₁ nuqta 4₁ ga qaraganda yaqin joylashganligi ko‘rinadi, shuning uchun b ning frontal proeksiyasi b₂ ko‘rinar bo‘ladi.

3.6-shakl 3.7-shakl



a) b)
3.8-shakl 3.9-shakl

3.10-shakl 3.11-shakl
Muammoli savollarning echimi


1. To‘g‘ri chiziqning proeksiya tekisliklariga nisbatan joylashuviga qarab:

• 
  proeksiya tekisliklaridan birortasiga parallel bo‘lsa, uning shu tekislikdagi proeksiyasi o‘ziga teng bo‘ladi;
  
• 
  to‘g‘ri chiziq proeksiya tekisliklaridan birortasiga perpendikulyar bo‘lsa, uning shu tekislikdagi proeksiyasi nuqta, qolgan ikki proeksiyasi o‘ziga teng bo‘ladi;
  
• 
  agar to‘g‘ri chiziq proeksiya tekisliklariga nisbatan (og‘ma) umumiy vaziyatda bo‘lsa, uning proeksiyalari o‘zidan kichik bo‘ladi.
  

1. 
   To‘g‘ri chiziqqa tegishli nuqta va uning proeksiyalari o‘rtasida qanday bog‘lanish bor?
   
2. 
   To‘g‘ri chiziq proeksiya tekisliklariga nisbatan qanday vaziyatlarda bo‘ladi?
   
3. 
   To‘g‘ri chiziq gorizontal tekislikka parallel bo‘lsa qanday ataladi?
   
4. 
   To‘g‘ri chiziq frontal tekislikka parallel bo‘lsa qanday ataladi?
   
5. 
   To‘g‘ri chiziq profil tekislikka parallel bo‘lsa qanday ataladi?
   
6. 
   Ikki kesishgan to‘g‘ri chiziq va ularning proeksiyalari o‘rtasida qanday bog‘lanish bor?
   
7. 
   Ikkita o‘zaro parallel to‘g‘ri chiziqlar va ularning proeksiyalari o‘rtasida qanday bog‘lanish mavjud?
   
8. 
   Xususiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziq nima?
   
9. 
   To‘g‘ri chiziqning izi deb nimaga aytiladi?
   
10. 
    Umumiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziqning nechta izi mavjud bo‘ladi?