Shovqin va elektromagnit ifloslanishlar

Ishlab chiqarishda titrash va uning ko`rinishlari. Mashinalarning yoki uning detallarini mexaniq tebranishlari titrash deb yuritiladi. Davlat standartiga ko`ra titrash odamga uzatishish (ta`sir etish) usuli, ta`sir yo`nalishi va yuzaga kelish manbai bo`yicha klassifikatsiyalanadi.
-Odamga uzatish (ta`sir etish) usuli bo`yicha titrash, umumiy titrash (odam tanasiga tayanch yuza orqali uzatiladi) va lokal titrashlarga (odam qo`li orqali uzatiladi) bo`linadi.

3-rasm. Shovqindan himoyalovchi quloqchin: 1-plastmassali korpus; 2-shisha vata; 3-jipslashtiruvchi prokladka; 4-chexol.

-Tebranish yo`nalishi bo`yicha titrash ortogonal koordinatalar sistemasining o`qlari bo`ylab ta`sir etuvchi titrashlarga bo`linadi.
-Yuzaga kelish manbai bo`yicha titrash umumiy titrash, transport titrash, texnologik va transport-texnologik titrashlarga bo`linadi.
Titrash chastota, amplituda va tezlik bilan xarakterlanadi. Titrashning barcha diapazon chastotalari oktav polosalariga bo`lingan ya`ni: 1; 2; 4; 8; 16; 32; 63; 125; 250; 1000; 2000 Gts. Bundan tashqari titrashni xarakterlashda titrash parametrlari darajasi ham qo`llaniladi.
Titrashning asosiy xarakteristikasi tebranish tezligi darajasining spektrlari hisoblanadi. Tebranish tezligi darajasi L (dB),

L = 10lgv_d²/v₀² = 20lgv_d / v₀ ,

tenglamasi orqali aniqlanadi.
Bu erda v_d - o`lchash no`qtasidagi tebranuvchi tezlik;
v₀–tebranuvchi tezlikning bo`sag’asi (kuchsiz) qiymati, v<sub>0</sub> =5 10<sup>-8</sup> m/s.
Titrashning organizmga ta`siri. Titrash spektrida past chastotali titrash mavjud bo`lib, inson organizmiga salbiy ta`sir etadi.
Titrash ta`sirida ishchilarning ish unumdorligi pasayadi, jarohatlanish soni o`sadi. Ayrim titrash ko`rinishlari asab va yurak sistemalariga yomon ta`sir etadi. Ayniqsa insonni ayrim ichki organlari tebranishi chastotasiga mos tushadigan titrashlar juda zararli hisoblanadi.
Lokal titrashlar asab muskullari, tayanch harakatlantiruvchi organlarini jarohatlaydi va titrash kasalligiga olib keladi. Titrashning ta`sirida inson yurak faoliyatida charchash, og’riqlar paydo bo`lishi tormozlanish kuzatiladi. SHu bilan bir vaqtda titrash qon aylanishiga, eshitish va ko`rish organlariga salbiy ta`sir etadi.