Sho’r suvlarni chiqarish avtomatik klapanlari; 10-diafragmali aralashtirgich; 12-tindirgich; 15-ko’rish oynasi

Temperatura, ^0S
I – bosqichda	420 – 430
II – bosqichda	450 – 480
Bosim, MPa	15 – 20
Xom ashyoni uzatish hajmiy tezligi, soat ^-1	1,5 gacha
Sirkulyatsiyalanuvchi vodorod saqlovchi gaz karrasi, m^3/m^3 xom ashyo	2000 gacha
Vodorod sarfi, xom ashyoga nisbatan % (mass.)	1,2 – 4,0

Ko’rsatkichlar	Oltingugurtli neft vakuum distillyati (350–500 ^0S)	Neft vakuum distillyat (350–450^0S)	Oltingugurtli neft gudronini kokslash distillyati (200 – 450^0S)
Kiritilgan, % (mass.) xom ashyo ^Vodorod^(100 %^li^H2^)	100,0 0,9	100,0 0,9	100,0 0,9
Jami:	100,9	100,9	100,9
Olingan, % (mass.) Benzin (qay.boshl. – 180^0S) Dizel yoqilg’isi (180–360^0S) Qoldiq > 360^0S Vodorod sulfid Ammiak Uglevodorod gazlari Yo’qotishlar	2,8 43,3 49,0 2,1 0,2 2,5 1,0	3,2 49,2 41,4 3,4 0,2 2,6 1,0	5,6 70,6 18,7 2,0 0,16 3,24 1,0

Oltingugurtli va yuqori oltingugurtli xom ashyoni bir bosqichli gidro kreking jarayoni moddiy balansi quyidagi jadvalda keltirilgan:

Vakuum gazoylni bir bosqichli gidrokrekinglash qurilmasi texnologik sxemasi:
1, 12, 16, 19,23, 25-nasoslar; 2, 18-pechlar; 3-reaktor; 4, 11-issiqlik almashtirgichlar; 5,14-suvli kondensator-sovitkichlar; 6,10, 17, 22- separatorlar; 7-vodorod sulfiddan tozalash bloki; 8-kompressor; 9-redukcion klapan; 13,21-havoli sovitkichlar; 15,20-rektifikatsion kolonnalar; 24-bug’latish kolonnasi.
Neft moylarini selektiv tozalash
Distillyatli yoki qoldiq xom ashyo 1-nasos yordamida 2-issiqlik almashtirgich beriladi va u tahminan 90⁰C gacha qizdirilib, 3-bug’li qizdirgich orqali o’tib, 5-absorberni yuqori tarelkasidan beriladi. Xom ashyoni absorberga kirishdagi temperaturasi 110-115⁰C ga teng. Absorberning pastki qismidagi suyuqlik sathiga ko’ra xom ashyoni uzatish boshqarilib turiladi, buning uchun qizdirish liniyasida klapan o’rnatilgan.
Absorberning pastki tarelkasi ostidan azeotropik aralashma bug’lari kiritiladi. Xom ashyo oqimi ko’tarilayotgan bug’lar bilan to’qnashib, undan fenol absorbsiyalanadi(yutiladi). Suv bug’lari absorberdan chiqishi bilan 4- kondensator-sovitkichga tushadi va hosil bo’lgan kondensat suv bug’i ishlab chiqarish tizimiga yuboriladi.
Xom ashyo unda absorbsiyalangan fenol bilan birgalikda absorber pastki qismidan 6-nasos yordamida yig’ilib, 7-sovitkich orqali 10-ekstraksion kolonna o’rta qismidan beriladi. Kolonnalar nasadkali yoki tarelkali tipda bo’lishi mumkin. Kolonna yuqorisidagi temperatura erituvchining kritik temperaturasidan tahminan 8-12⁰C past holda ushlanadi, odatda qoldiq xom ashyo uchun 115⁰C dan oshmagan holda va kam qovushqoqli xom ashyo uchun 50⁰C.
Kolonnalar yuqorisi va pasti orasidagi hosil qilinadigan temperatura gradienti 10-30⁰C ni tashkil etadi. Moy distillyatlarini tozalashda fenolning karrasi xom ashyoga nisbatan 1,2-2 oralig’ida, deasfal’tizatni tozalashda esa 2,5- 4 bo’ladi.
Tarkibi 0,005% (mass.) dan ko`p bo`lmagan fenol saqlagan rafinat 22- nasos yordamida 17-issiqlik almashtirgich orqali va oxirgi sovitgichdan so`ng rezevuarga jo`natiladi
10-kolonnadan chiqariladigan ekstraktli eritma 11-nasos yordamida 24- issiqlik almashtirgich (bunda 25-qaynatgichdan chiqayotgan qaynoq fenol bilan qizdiriladi) va 23-issiqlik almashtirgich orqali 27-quritish kolonnasiga beriladi. Bu kolonnaga ekstraktli eritmani kiritilishdagi temperaturasi 150-160⁰S teng. Yarim berk tarelkalar yordamida ikki qismga bo`lingan 27-kolonna yuqori qismi 12 ta tarelka bilan jiqozlangan va pasti - kub qismidir. Ekstraktli eritma va unga birlashtiriladigan fenol-suvli kondensat 27-kolonnada suvsizlantiriladi.
Bu kolonna yuqorisidan azeotrop aralashma buqlari (taxminan 91% mass. suv, qolgani fenol) chiqariladi, pastki qismidan esa-fenolni asosiy massasi va ekstraktdan tarkib topgan suvsiz eritma chiqariladi. Kolonna yuqorisidan chiqarilayotgan azeotrop aralashma buqlarini bir qismi 5-absorberga, qolgan miqdori esa 19-qavoli sovitgichga yuboriladi. Bu erda hosil bo`lgan suv-fenolli kondensat 15-yiqgichga tushadi.
27-kolonnaning yarim berk tarelkasida yiqiluvchi ekstraktli eritma 25- qaynatgichga o`tadi. U bu erda 32-kolonnadan chiqayotgan kondensattsiyalanuvchi fenol buqlari bilan qizdiriladi. Suvsizlantirilgan ekstraktli eritma 27-quritish kolonnasi pastki qismidan 29-nasos yordamida olinib, 30-zmeevikli pechda 250-260<sup>0</sup>S gacha qizdirilgan qolda 32-buqlatish kolonnasiga beriladi. Eritmaning bir qismi 32-kolonna pastki qismi va 30-pech oraliqida retsirkulyattsiyalanadi. 31-nasos yordamida 30-zmeevikli pech orqali amalga oshiriladigan eritma sirkulyatsiyasi ekstraksion kolonna pastidagi temperaturani taxminan 330<sup>0</sup>S gacha oshiradi. Bu orqali kolonna qoldiq mahsulotidagi fenolni miqdorini kamaytirishga erishiladi. 32-kolonna 0,2- 0,3MPa ortiqcha bosimda ishlaydi. Kolonna yuqorisidagi temperatura ishchi bosimda fenolni qaynash temperaturasiga teng. U 230-240<sup>0</sup>S chegarasida o`zgarib turadi. 32-kolonnaning yuqori tarelkasidan to`yintirish (sovuq quyilish) sifatida fenol beriladi. Tarkibida 2-5% (mass.) fenol saqlagan ekstraktli eritma 32-kolonna pastki qismidan o`z oqimi bilan 36-buqlatuvchi kolonnaga o`tadi va u erda suv buqi bilan shamollatiladi.
32-kolonnadan chiquvchi fenol buqlari 25-qaynatgich uchun issiqlik tashuvchi hisoblanadi. Qayta tiklangan fenol 24- issiqlik almashtirgich va 26-sovitgich orqali 28- quruq fenolli yiqgichga tushadi. 36-kolonnadan chiquvchi fenol va suv buqlari 35-jiqozda kondensattsiyalanadi va ekstraktli eritma bilan birgalikdagi kondensat aralashmasi 27-quritish kolonnasiga beriladi. 36- kolonnadan ekstrakt 37-nasos yordamida 2-issiqlik almashtirgich orqali hamda oxirgi sovitkichdan so`ng rezervuarga chiqariladi.
Tuymazin neftidan yuqori indeksli moy olish uchun fenolli tozalashdagi ko`rsatkichlari quyidagi jadvalga keltirilgan: