Shodibekov Davronbek Islomovich Shodibekova Dildor Abduraxmanovna

 
 

---

67 
IV BOB: KICHIK BIZNES KORXONALARIDA BIZNES REJA 
Ushbu bobni o‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida 
talaba:. 
1. Biznes rejaning mohiyati, maqsadi va ahamiyati;
2. Korxona maqsadlarining taxminiy tasnifini variantlari ; 
3. Biznes-rejani ishlab chiqish bosqichlari ; 
4. Biznes-rejaning taxminiy tuzilmasi qanday bolimlarni oz ichiga olishi; 
5. Biznes rejaning asosiy bo‗limlarini mazmuni; 
6. Kichik biznes korxonalarining tadbirkori, menejeri biznes-rejani ishlab 
chiqarishning aniq sxemasi, tarkibi , hajmi tanlashda qanday omillarga e‘tibor 
berishi kerakligi; 
7. Marketing sohasini yo‗nalishini belgilash nima uchun zarurligi 
8. Yuridik reja qanday vaziyatlarda tuzilishi; 
9. Moliyaviy, tashqi iqtisodiy faoliyat reja ahamiyati nimadan iboratligi;
10. O‗z korxonasi biznes rejasini tuzish xaqidagi ko‘nikmalarga ega bo‘ladi 
 
4.1.Biznes rejaning mohiyati va ahamiyati 
Biznes-reja 
- bu aniq vaziyatda biznesning mohiyati, uni amalga oshirish, 
kengaytirilishi aks etadigan xujjat. Kichik biznesining asosiy maqsadi foyda olishdir. 
Rejalashtirilayotgan bitimni amalga oshirish oldidan katta mablag‗ ishlatishni va shu 
mablag‗ qancha foyda keltirishini hisob-kitob qilib chiqish lozim.
Biznеs-rеjaning asosiy maqsadi 
– oz ishini qanday boshlash kеrakligini, ishlab 
chiqarishni qanday samarali yuritish va tovarni bozorga qanday olib chiqish, yangi 
ishlab chiqarishni kim tashkil etishi, qachon dastlabki daromad olinishi, xavf-xatarni 
qanday kamaytirishi, oyoqqa turib olib, raqobat kurashida qanday yutib chiqishni 
ko‘rsatishdan iborat. Biznes-reja
 
u yoki bu ishlab chiqarishga pul kiritish joizmi, 
barcha xarajatlarni qoplaydigan miqdorda daromad olinadimi degan savollarga javob 
beradi. Shu bilan birga u funktsional vazifalariga ko‘ra ishlab chiqarishni tashkil 
qilish, texnika va texnologiyalar, korxonaning moliyaviy rejalari bilan bog‘liq muhim 
masalalarni hal qilishga qaratiladi. 

---

68 
Biznеs faoliyatini boshlashdan avval tadbirkor quyidagi savollarga javob topishi 
kеrak: 

Biznеs-rеjaning tarkibi qanday bo`lishi kеrak, uni nimadan boshlash 
kеrak, qay tarzda amalga oshirish lozim? 

Nima uchun mеn shu yo`nalishdagi korxonani yaratmoqchiman?

Mеning tovarim yoki xizmatim nimasi bilan jozibador? 

Mеning mijozlarim kimlar va ular qayеrda joylashgan?

Mеning mahsulotim (xizmatim)ni mijozlar qanday sotib oladilar? 

Mеning korxonam (firmam) qayеrda joylashadi? 

Mеning mahsulotim (xizmatim)ni bozor potеntsiali qanday? 

Korxonam (firmam)ning kattaligi qanday bo‘lishi kеrak?

Mеning raqobatchilarim kimlar?

Korxona (firma)ni bosh?arish shakli qanday bўladi? 

Mеning korxonamga qanday kasbdagi pеrsonal (hodim) kеrak bo`ladi?

Mеning korxonamga (firmam)ga qanday asbob-uskunalar kеrak? 

Korxona (firma)ni tashkil etish uchun qancha mablag` kеrak bo`ladi? 

Mijozlarni o`zimga qanday jalb etaman? 

Korxona (firma)ni yil davomida qancha foyda olishga erishadi va 
boshqalar? 
Shunga o`xshash savollar har bir tadbirkor uchun o`ziga xos boshqotirma bo`lib 
hisoblanadi. O`rta maxsus ta'lim muassasalarining o`quvchilari va ayniqsa 
bitiruvchilari, ya'ni yosh tadbirkorlar o`z o`ylagan tadbirkorlik ishini boshlashdan 
oldin quyida kеltirilgan savollarga javob topishi kеrak 
Kichik biznеs boshqaruvchilari uchun biznes-reja xo‘jalik boshqaruvi vositasi 
sifatida namoyon bo`lishi lozim. 
Aniq va to`g`ri ishlab chiqilgan biznes-reja ishlab chiqarishni faol 
rivojlantirish va shu bilan bir paytda uning dinamikasini nazorat qilish, investorlar, 
hamkorlar va kredit resurslarini jalb qilishni amalga oshiradi.

---

69