Shoaliyeva Nargiza (654-16) 1-mavzu savollariga javoblar Sotsiologiya atamasini ta’riflang

10. Hozirgi zamon sotsiologiyasida qanday asosiy yo’nalishlar mavjud?

Javob: Hozirgi zamon sotsiologiyasida quyidagi asosiy yo’nalishlar mavjud:

• 
  Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi;
  
• 
  Tarmoq sotsiologiyasi;
  
• 
  Makrosotsiologiya;
  
• 
  Mikrosotsiologiya.
  

Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi muhim o‘rin tutadi; Ijtimoiy hayotdagi barcha sohalar va umumnazariy, metodologik va xususan maktablar bilan bevosita bog‘liqlikda ish tutadi.

Tarmoq sotsiologiyasi amaliy tadqiqotlar uchun bazis bo‘lib xizmat qiladi. Chunki olingan ma’lumotlar asosida tashkilot, korxona, muassasalarning faoliyati takomillashadi. Tarmoq yo‘nalishlari ijtimoiy hayotning turli tomonlarini tadqiq qilib, xususiy va maxsus nazariyalarni (jumladan, fundamental sotsiologiyani ham) rivojlantirishga yordam beradi.

Tarmoq sotsiologiyasi xuddi sotsiologiyaga o‘xshab sotsial buyurtma bilan bog‘liq, lekin juda ham bevosita emas, balki nisbatan mustaqildir.

Makrosotsiologiya (yunon. Makros- uzun, katta + sotsiologiya) – katta ijtimoiy guruhlar va tizimlarni (masalan, jamiyat, sivilizatsiya va hokazo) tahlil qilishda yirik ijtimoiy jarayonlarni, harakatlarni va hodisalarni, shuningdek guruhlarni o‘rganishga qaratilgan tadqiqot yo‘nalishi.

Makrosotsiologiyada ayrim mamlakat, uning alohida regionlari (viloyat, tuman) yoki umumjahon iqtisodiyoti tahlil uchun asos qilib olinadi. Iqtisodiyot sotsiologiyasida bu ob’ektlar va ularning iqtisodiyoti makroiqtisodiyot deb yuritiladi. Masalan, iqtisodiyot sotsiologiya – sotsiologiyada jamiyatning iqtisodiy sohasi va uning boshqa sohalar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni o‘rganuvchi soha.

Mikrosotsiologiya (yunon. mikros – kichkina va sotsiologiya) – sotsiologiyada nisbatan katta bo‘lmagan ijtimoiy tizimlardagi ijtimoiy hodisalar va jarayonlarni tahlil qilishga qaratilgan, alohida hodisalarning mikrodarajadagi jarayonlar bilan aloqasini empirik tasvirlash bilan chegaralanadigan yo‘nalish.