Shifokor va bemor fanidan «Shifokor va bemor» oquv qo’llanma

IX bob. Keksa organizmning  fiziologik xususiyatlari.  Keksa
bemorlar bilan  muloqotning o’ziga xosligi.
29- rasm. Qariya bemorlar mehr va parvarishga muhtoj.
1. Gerontologiya fani  to’g’risida umumiy tushuncha.
Gerontologiya fani- keksa organizm kasalliklari bilan shug’ullanuvchi
tibbiyot fani. Gerontologiya fani odamning qarish jarayonini o‘rganadigan fan
bo’lib, yunoncha geros -qari va logos -fan degan ma'noni anglatadi.
Gerontologiya va geriatriya o’quv dasturlarida asosiy o’rinni egallashi lozim,
chunki qarilik deb atalmish ko’pgina o’zgarishlar erta - yetuklik, xatto o’smirlik
davrlarida xam boshlanishi mumkin. Gerontologiya asosini qarish biologiyasi
tashkil qiladi, ammo qarilik muammolari kompleks bo’lib, biotibbiy, psixologik,
antropologik, ijtimoiy-iqtisodiy muammolardan iboratdir. U turli xil bilimlar
asosida kelib chiqib tobora oshib bormoqda. Gerontologiyaning asosiy maqsadi
insonni faol va to’la qonli xayotini uzaytirish yo’llarini izlab topishdir.
Gerontologiya tibbiy biologiya fani bilan chambarchas bog’liq bo’lib, qarish
sabablarini molekula va xujayralardan to butun organizmgacha o’rganadi. Keksa
yoshdagi bemorlarga xizmat qilish xar bir tibbiy xodimlarining mexnatini

---

96
asosini tashkil etadi, chunki tibbiy xizmatga muxtoj bemorlarning 25-30 foizini
keksa yoshdagi bemorlar tashkil etadi. Bundan tashqari demografik
ko’rsatkichlarda xam qariyalar soni oshib bormoqda. Bu esa o’z navbatida
gerontologiya soxasidagi bilimlar doirasini yanada chuqurroq kengaytirishga
olib keladi.