Shifokor va bemor fanidan «Shifokor va bemor» oquv qo’llanma

6. Noverbal muloqot elementlari.
Bemorlar bilan muloqotda ularda kuzatiladigan noverbal muloqot
belgilarini to’g’ri talqin qilish davolashning asosiy qismlaridan biridir.
Noverbal muloqot  ko’nkmalari:
1. Kuzatuvchanlik ko’nikmasi;
2.Suxbatdoshlar orasidagi masofa;
3. Qo’l  tekkizish;
4.Gavda xolati va vaziyati;
5.Konfidensallik;
6.Ko’z qarash va yuz ifodasi(mimika);
7.Paralingvistik muloqot;
8. Imo-ishoralar:
1). Ritmik imo-ishoralar
2). Emotsional imo-ishoralar
3). Ko‘rsatish imo-ishoralari
4). Tasvirlash imo-ishoralari
5). Ramziy imo-ishoralar
Mimika orqali inson qanday xis tuyg’ularni boshdan kechirayotganligini
anglash mumkin.Xis tuyg’uni ifodalash uchun internet orqali ko’pincha tayyor
“smaylik” shablonlaridan foydalaniladi (11- Rasm). Suxbatdoshning  yuz
ifodasidan xam uning kayfiyati, emotsiyasi maqsadi va fikri xamda xattoki
niyatini aniqlash mumkin.:

---

68
11- Rasm. Ruxiy xolatlarni aks ettiruvchi mimika elementlari.
(Kompyuter smayliklari).
 Suxbatdoshning gavda, tana vaziyati, qo’l va oyoqlar  xolati xamda
xarakatiga qarab xam uning kayfiyati yoki uning maqsadini aniqlash
mumkin. Bunga misol tarzida quyidagi xolatlarni ko’rish mumkin:

---

69
12- rasm. Gavda xolati:   Tushkunlik
13- rasm. Gavda xolati: Ketishga xozirlik ko’rish

---

70
14- rasm. Gavda, qo’l, oyoq xolati: norozilik ifodasini anglatadi.
15- rasm. Gavda, qo’l, kaft vaziyati: G’arazlik yoki dushmanlik ma’nosini
anglatadi.

---

71
16- rasm. Gavda, qo’l, kaft vaziyati: O’ziga juda xam ishonish, boshqalar
ustidan ustivorlik kayfiyatini ifoda etadi.
17- rasm. Gavda, qo’l, oyoq vaziyati: Hizmatga tayyor ekanligini
anglatadi.

---

72
18- rasm. Gavda, qo’l, oyoq vaziyati va yuz ifodasi: Bir birini sinash
kayfiyatini ifoda etadi.
19- rasm. Gavda, qo’l, oyoq vaziyati va yuz ifodasi: konflikt yuzaga
kelayotganini ifodalaydi.

---

73
20- rasm. Bosh xolati, yuz ifodasi:  suxbatdoshga befarqlik va boshqa
narsaga qiziqishni ifodalaydi.
21- rasm. Qo’l xarakati va predmetlardan foydalanish: Suxbatdosh
nazarini kerakli narsaga jalb qilish

---

74
22- rasm. Gavda, qo’l, oyoq va yuz ifodasi:  Suxbatdoshlarni xar
tomonlama bir-biriga teng ekanligini ifodalashi.
23- rasm. Kiyimlarni chang-g’uborlardan tozalash xarakati: O’ziga
bo’lgan ishonchsizlikni ifodalaydi.

---

75
24- rasm. Bosh va yuz xolati: E’tiroz va
norozilik ifodasini anglatadi.
25- rasm. Shifokorni o’z xis –tuyg’ularini boshqara olmay qolishi salbiy
oqibatlarga olib kelishi mumkin.(“Internalar” filmidan).
Shifokor o’z  xis-tuyg’ularini jilovlay olmay qolishi bemor va uning
yaqinlarida salbiy fikr keltirib chiqarishi mumkin, bu o’z navbatida
kommunikassion to’siqlar keltirib chiqaradi(25- rasm). Xar qanday vaziyatda
xam shifokor o’z xatti xarakatini nazorat qilishi zarur.

---

76
26-rasm.  Pasientlarga o’z o’rnida ochiq chehra bilan muloqot qilish
samarali muolaja garovidir.