She’riy san’atlar yillar mobaynida adabiyotshunosligimizda shakllanib, “ilmi bade’” nomini olgan badiiylik ilmining asoslaridir

To`liq o`xshatishda:

• 
  To`liq o`xshatishda:
  
• 
   o`xshagan narsa;
  
• 
   o`xshatilgan narsa;
  
• 
   o`xshash sifat;
  
• 
   o`xshatish qo`shimchasi (-dek, -day...)
  
• 
  mavjud bo`ladi.
  
• 
  Qo`limdagi sharob to`la piyola
  
• 
  Qip-qizildir go`yo bahorgi lola.
  
• 
  Qip-qizil botayotgan kun kabi,
  
• 
  Qip-qizildir go`yo qizlarning labi.
  
• 
  (H. Olimjon, “Qadah”)
  
• 
  O`tmish adabiyoti va adabiyotshunosligida o`xshatish tashbeh deb yuritilgan.
  

Ba’zano`xshagan narsa o`rniga o`xshatilgan narsa aytiladiki, bu ochiq istioradir.

• 
  Ba’zano`xshagan narsa o`rniga o`xshatilgan narsa aytiladiki, bu ochiq istioradir.
  
• 
  O`xshagan narsaga nisbatan qo`llanilgan o`xshatilgan narsa bir necha bo`lsa, u holda bunday o`xshatish “tashbihi musalsal” (ketma-ket o`xshatish) deb ataladi;
  
• 
  May birla yuzing tim-tim ahmarmu ekin oyo?
  
• 
  Yo shu’la aro bir-bir axkarmu ekin oyo?
  

  (Navoiy)

Ba’zan istiora kishi, narsa va hodisani tasvirlab, uning sifati holatini bildirib keladiki, bu metaforik sifatlash deyiladi. Chunonchi: oltin vodiy, o`t yurak, tosh

• 
  Ba’zan istiora kishi, narsa va hodisani tasvirlab, uning sifati holatini bildirib keladiki, bu metaforik sifatlash deyiladi. Chunonchi: oltin vodiy, o`t yurak, tosh
  
• 
  ko`ngil, po`lat bilak kabilar metaforik sifatlashlardir.
  

Husni ta’lil – arabcha “chiroyli dalillash”. Adabiy asarlarda tasvirlanaytgan biror hodisaga shoirona biror sabab ko’rsatish san’ati.

• 
  Husni ta’lil – arabcha “chiroyli dalillash”. Adabiy asarlarda tasvirlanaytgan biror hodisaga shoirona biror sabab ko’rsatish san’ati.
  
• 
  Ko’rganda qomatingiz bo’lg’ay hijil sanovbar,
  
• 
  Tovus jilvasidan raftoringiz chiroyli (Furqat)
  

http://fayllar.org