Shaxsiy yo'naltirilgan ta'lim bu bolaning shaxsiyati, o'ziga xosligi birinchi o'rinda turadigan ta'lim

Shaxsiy yo'naltirilgan ta'lim - bu bolaning shaxsiyati, o'ziga xosligi, o'ziga xosligi birinchi o'rinda turadigan ta'lim. Har birining subyektiv tajribasi birinchi bo'lib ochiladi va keyinchalik ta'lim mazmuni bilan mos keladi. Agar shaxsning rivojlanishining ijtimoiy-pedagogik modellari an'anaviy ta'lim falsafasida tashqi namunalar, bilim standartlari (kognitiv faoliyat) shaklida tasvirlangan bo'lsa, unda shaxsiy yo'naltirilgan ta'lim talabaning o'ziga xos tajribasining o'ziga xosligini, shaxsiy hayotning muhim manbai sifatida, xususan, bilimda namoyon bo'ladi. Shunday qilib, u ta'lim faqat berilgan pedagogik ta'siri talaba interiorization emas, deb e'tirof etiladi, va" uchrashuv " so'radi va mavzu tajribasi, ikkinchisi "madaniyat" bir xil, boyitish, oshirish, o'zgartirish, individual rivojlanish "vektor" deb. Talabaning barcha ta'lim jarayonining asosiy amaldagi shakli sifatida tan olinishi, bizning fikrimizcha, shaxsiy yo'naltirilgan pedagogika. Ta'lim jarayonini loyihalashda biz ikkita teng manbalarni tan olishdan kelib chiqamiz: ta'lim va ta'lim. Ikkinchisi faqat birinchi derivat emas, balki mustaqil, shaxsiy ahamiyatga ega va shuning uchun shaxsiy rivojlanishning juda samarali manbai. An'anaga ko'ra, ta'lim jarayoni ta'lim va tarbiya sifatida tasvirlangan, uning asosiy tarkibiy qismlari ta'lim va tarbiya edi. Bu talaba faqat maxsus tashkil pedagogik ta'sir [1] ta'siri ostida rivojlanadi, deb hisoblaydi, chunki ikkinchisi tashkil etish, barcha sa'y-harakatlarni yo'naltirilgan. Ta'lim, qaysi bilim to'liq o'zlashtirish beradi, ta'lim faoliyatini shakllantiradi va shu tariqa bevosita aqliy rivojlanishiga ta'sir, va ta'lim rivojlantirish bor [2]. Shaxsiy yo'naltirilgan pedagogikaning mavjud modellari quyidagi asosiy guruhlarga bo'linishi mumkin: 1) ijtimoiy-pedagogik; 2) mavzu-didaktik; 3) psixologik.
Ijtimoiy-pedagogik model ta'limning ijtimoiy tartibini shakllantirgan jamiyatning talablarini amalga oshirdi: oldindan belgilangan xususiyatlarga ega shaxsni tarbiyalash. Jamiyat barcha mavjud ta'lim muassasalari orqali bunday shaxsning namunaviy modelini shakllantirdi. Ta'lim muassasalarining vazifasi, birinchi navbatda, har bir talabaning ushbu modelga mos kelishi uning o'ziga xos tashuvchisi bo'lishi edi. Shaxsiyat bir vaqtning o'zida ommaviy madaniyatning tashuvchisi va vakili sifatida "o'rtacha" variant sifatida ma'lum bir odatiy hodisa sifatida tushunilgan. Shuning uchun shaxsiyatning asosiy ijtimoiy talablari: ijtimoiy manfaatlarga bo'ysunish, konformizm, itoatkorlik, kollektivizm va boshqalar.
Shaxsning faoliyatini yo`naltirib turadigan va mavjud vaziyatlarga nisbatan bog`liq bo`lmagan barqaror motivlar majmui kishi shaxsning yo`naltirilganligi deb ataladi.
Shaxs yunalganligi – bu barqaror motivlar yig`indisi bo`lib, shaxs faoliyatini belgilaydi. Shaxs yo`nalganligi qiziqishlar, dunyoqarash, e’tiqod, intilish va idealda xarakterlanadi.

Qiziqish – bilish ehtiyojini namoyon formasi bo`lib, u yangi faktlar bilan tanishishga, hamda borliqni aniq, chuqur va aniq aks etishiga yordam beradi.

Dunyoqarash – insonning qarashlari tizimi bo`lib, unda insonni atrofdagi dunyoga munosabati va bu dunyoda o`zining o`rnini anglash, kishilarga bo`lgan munosabati hayotiy pozitsiyasi, ideallari, qadriyatlari, e’tiqodlari va printsiplari namoyon bo`ladi.

E’tiqod – insonni anglangan ehtiyoji bo`lib, u faoliyatga undaydi.

Ideal – bu namuna, intilishlarning eng yuqori cho`qqisi.

Intilish – birlamchi qiziqish, ehtiyojni hissiy kechirilishi, ob’ektga intilishidir.

Inson o`z ehtiyojlarini qondirish uchun atrof muhit, tabiat, kishilar bilan o`zaro ta’sirga kirishadi. Ularni o`zgaradi, o`z faoliyatini yo`naltiradi. Ijtimoiy qonun-qoidalar, muhit, jamiyat talablariga rioya qilgan tarzda o`z - o`zini yo`altiradi, o`z oldiga maqsad qo`yadi, maqsadga intilish yo`lida uchraydigan kiyinchilik va to`siqlarni engib o`tishga harakat qiladi. Maqsadga yo`naltirilgan ongli faoliyatini amalga oshirishda moddiy, ma’naviy olam bilan faol tarzda muloqotga kirishadi. Ehtiyojlar asosida odamda faoliyatning motivlari, muayyan ehtiyojlarini qondirish bilan bog`liq ichki turtki kuchlar paydo bo`ladi. Motiv odamni faoliyatiga, faolikka yo`naltiruvchi sababdir. Shaxs inson aniq maqsad sari intiladi, muayyan ishni bajaradi, uni natijasiga ega bo`lishga, uni qo`lga kiritishga o`z-o`zini yo`naltiradi.
Shaxsning faolligining yo`nalishi turli ehtiyojlar: kelib chiqishi, predmetiga ko`ra a) tabiat - inson o`zini, avlodini saqlab qolishdagi faolligi; b) madaniy-odamning insoniyat madaniyati mahsuliga bog`liq bo`lgan faoliyati; predmetiga ko`ra: v) moddiy – ovqatlanish kiyinish, uy-joy, maishiy turmush ashyolari; g) ma’naviy - ma’naviy madaniyatni o`zlashtirib olish, yaratish, o`qish, ilm, san’at, musiqa, kinofil’m, teatr va boshqalar asosida boshqariladi, amalga oshiriladi.
4. Shaxsning rivojlanishi va shakllanishida o`ziga xos sifatlar mavjud: Ekstravertsiya – inson ongni va diqqatini atrofga, tashqariga, asosan o`zi atrofida bo`layotgan narsalarga qaratilganidir. Ekstravertsiya intravertsiyaga qarshi bo`lib, intravertsiya – bu ong va inson qiziqishlarini o`ziga, o`z ichiki dunyosiga qaratilgandir.