Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

 
Arifmetik – mantiqiy qurilmalar va ularning klassifikatsiyasi 
    Arifmetik  mantiqiy  qurilma  arifmetik  mantiqiy  operatsiyalar  axboratni 
o‘chirishga mo‘ljallangan qurilma. 
       
  
  
 
  
  
  
  
 
   
 
 
 
Fuksional  arifmetik  mantiqiy  qurilma  ikkita  registrdan,  summator  hamda 
boshqarish sxemalaridan  tashkil topgan.  
Summator  –  hisoblovchi  sxema  kirish  yo‘liga  ikkilik  kodlarini  qo‘shish 
amalini bajaradi.  Summator mashina so‘zining ikkilik razryadiga ega. 
Summatorlar  (jamlagichlar)  -  Ikki  sonning  xonalarini  jamlash  amalini 
bajaruvchi  EHM  uzelidagi  jamlagich  deb  ataladi.  U  odatda  bir  xonali  jamlovchi 
sxemalar majmuidan iborat bo‘ladi. Qo‘shiluvchilarning qanday sanoq sistemasida 
berilishidan qat’iy nazar, qo‘shish amali bajarilganda har bir xonada uchta raqam: 
birinchi  qo‘shiluvchining  raqami  va  oldingi  xonadan  ko‘chirish  qiymati  raqami 
qo‘shiladi.  Natijada  har  bir  xona  uchun  shu  xona  yig‘indisi  raqami  va  keyingi 
xonaga ko‘chirish qiymati raqami hosil qilinadi.  
Jamlagichlarni quyidagicha klassifikatsiyalash mumkin: 
1. Bir  xonali  sonlarni  jamlash  usuli  bo‘yicha  kombinatsion  va  to‘plovchi 
jamlagichlarga.                       
2. Bir xonali sonlarni jamlash sxemasidagi kirish yo‘llari soni bo‘yicha: ikki 
kirish  yo‘lli  bir  xonali  (yarim  jamlagich  )  va  uch  kirish  yo‘lli  bir  xonali 
jamlagichlarga. 
3.  Ko‘p  xonali  sonlarni  jamlash  usuli  bo‘yicha:  ketma-ket,  parallel 
jamlagich. 
4. Sanoq sistemasining asosi va qabul qilingan kodlash usuli bo‘yicha: ikkili, 
uchli, o‘nli va ikkili-o‘nli jamlagichlarga.