Shaxs rivojlanishining turli davrlarida motivatsion jarayonning ahamiyati

Shaxs rivojlanishining turli davrlarida motivatsion jarayonning ahamiyati.

Motivatsiya" tushunchasi lotincha "harakat qilish" so'zidan kelib chiqqan. Motivatsiyaning bir nechta ta'riflari mavjud:Motivatsiya harakatga turtki hisoblanadi.Motivatsiya insonning har qanday faoliyat orqali o'z ehtiyojlarini qondirish qobiliyatidir.Motivatsiya inson xulq-atvorini boshqaradigan va uning tashkiliyligini, diqqatini, barqarorligini va faolligini belgilovchi dinamik psixofiziologik jarayondir.

Hozirgi vaqtda bu tushuncha turlibolimlar tomonidan
turlicha tushuniladi.Kimdir motivatsiya motivatsiya va faoliyat uchunbmas'ul
bo'lgan jarayonlar to'plamidir,degan fikrda.Boshqalar motivatsiyani motivlar
to'plami sifatida belgilaydilar.Sabab ideal yoki moddiy ob'ekt bo'lib,unga erishish faoliyatning ma'nosini anglatadi.U shaxsga ushbu ob'ektga
erishishdan ijobiy his-tuyg'ular yoki hozirgi vaziyatdan norozilik bilan bog'liqsalbiy his-tuyg'ular bilan tavsiflanishi mumkin bo'lgan o'zigabxostajribalar
shaklida taqdim etiladi.Motivni anglash uchun siz jiddiy ichki ishlarnibajarishingiz kerak.
Motiv ko'pincha ehtiyoj yoki maqsad bilan chalkashib
ketadi,lekin ehtiyoj-bu noqulaylikni bartaraf etish uchun ongsiz istak,
maqsad esa ongli ravishda maqsad qo'yish jarayonining natijasidir.Masalan,
ochlik ehtiyoj,ovqatlanish istagi motiv,inson erishgan taom esa
maqsaddir.Motivatsiya murakkab psixologik hodisa bo'lib,uning xilma-xilligini
tushuntiradi. Motivatsiya yosh davrlarining turli bosqichlarida turlicha koʻrinishda namoyon boʻladi. Misol uchun goʻdaklarda motivatsiya beqaror boʻlsa keksalik davriga borib barqarorligini taminlaydi yani motivatsiyalar kam boʻladi bunga bir misol sogʻlom turmush tarzini tashkil etishga boʻlgan motivatsiyani keltirish mumkin.
Shaxs tushunchasi insonga taalluqli bo‘lib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo‘lgan jamiyatning a’zosini ifodalashga xizmat qiladi.Odam shaxs bo‘lishi uchun psixik jihatdan rivojlanishi, o‘zini yaxlit inson sifatida his etishi, o‘z xususiyatlari va sifatlari bilan boshqalardan farq qilmog‘i kerak.
Kadrlar tayyorlash milliy modelida shaxs kadrlar tayyorlash tizimining bosh subyekti va obyekti, ta’lim sohasidagi xizmatlarining iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchi sifatida ta’riflanadi.
Kadrlar tayyorlash sohasidagi davlat siyosati insonni intellektual va ma’naviy-axlohiy jihatdan tarbiyalash, uning har tomonlama rivojlangan shaxs sifatida namoyon bo‘lishiga erishishni nazarda tutadi. Mazkur ijtimoiy talabning amalga oshirilishi har bir fuqaroning bilim olish, ijodiy qobiliyatini namoyon etish, intellektual jihatdan rivojlanishi hamda muayyan kasb yo‘nalishi bo‘yicha mehnat qilish huquqini kafolatlaydi.
Rivojlanish shaxsning fiziologik va intellektual o‘sishida namoyon bo‘ladigan miqdor va sifat o‘zgarishlar mohiyatini ifoda etuvchi murakkab jarayondir. Rivojlanish mohiyatan oddiydan murakkabga, quyidan yuqoriga, eski sifatlardan yangi holatlarga o‘tish, yangilanish, yangining paydo bo‘lishi, eskining yo‘qolib borishi, miqdor o‘zgarishining sifat o‘zgarishiga o‘tishini ifodalaydi. Rivojlanishining manbai qarama-qarshiliklarni o‘rtasidagi kurashdan iboratdir.
Inson butun umri davomida o‘zgarib boradi. U ham ijtimoiy, ham psixik jihatdan kamolga etadi, bunda bolaga berilayotgan tarbiya maqsadga muvofiq bo‘lsa, u jamiyat a’zosi sifatida kamol topib, murakkab ijtimoiy munosabatlar tizimida o‘ziga munosib o‘rin egallaydi. Chunki rivojlanish tarbiya ta’siri ostida boradi.
Shaxsning fazilatlarini to‘g‘ri ko‘rish va bexato baholash uchun uni turli munosabatlar jarayonida kuzatish lozim.
Fanda biologik yo‘nalish deb nomlangan nuqtai nazar yetakchi o‘rinlardan birini egallab, uning vakillari Aristotel, Platonlar tabiiy- biologik omillarni yuqori qo‘yadi. Ular tug‘ma imkoniyatlar, taqdir, tole har kimning hayotdagi o‘mini belgilab bergan, deydilar.

E'tiboringiz uchun rahmat!

• Tayyorladi: Mo'minov Kamronbek Shuhratjon o'g'li Instagram tarmoqlarda: mominovkamronbek1