|
2116-Guruh talabasi Mamanazarova Intizor
Adabiyot (arabcha — adab soʻzining koʻpligi) — 1. Fan va amaliyotning biror sohasidagi yutuqlarni umumlashtiruvchi asarlar majmui (texnikaviy adabiyot, qishloq xoʻjaligi adabiyoti, siyosiy adabiyot va boshqalar). 2. Sanʼatning bir turi (badiiy adabiyot deb ham ataladi); voqelikni soʻz yordamida obrazlar orqali aks ettiradi. Adabiyot avval ogʻzaki boʻlgan, yozuv paydo boʻlgandan soʻng yozma shaklga oʻtgan. Adabiyot soʻz orqali insonning his-tuygʻularini keng va chuqur aks ettirish imkoniyatiga ega, shuning uchun ham u sanʼatning eng ommaviy turi hisoblanadi. Badiiy adabiyotning yetakchi 3 turi — epos, lirika, drama mavjud.
Epos voqelikning oʻzini inʼikos etadi, lirikada esa insonning voqelikdan olgan taassurotlari qoʻshib tasvirlanadi. Sharq qadimdan she’riyat tuygʻulari oʻlkasi boʻlgan. Shu boisdan Sharq badiiy adabiyotida ayniqsa lirika keng rivojlangan. Drama hayotni harakatda ifodalab, muallif nutqisiz aks ettiradi. Adabiyotda qorishiq turlar ham mavjud. Mas, lirika va epos xususiyatlari birlashib liro-epik turni tashkil etadi. Liro-epik turga poema, ballada, doston, masal kabilar kiradi.
Epos, odatda, 3 ga boʻlinadi: kichik epik shakl (latifa, ocherk, ertak, hikoya), oʻrta epik shakl (qissa) va katta epik shakl (roman). Lirika mazmun va shaklga koʻra, gʻazal, muhammas, marsiya, ruboiy, qasida, sonet, qoʻshiq va boshqalarga boʻlinadi. Dramatik adabiyotning ham mazmu-nan 3 xili bor: drama, komediya va tragediya (fojia). Adabiyot sanʼatning boshqa turlari kabi mafkuraviy hodisadir. Adabiyotda voqelikni aks ettirish tamoyiliga koʻra, adibning ijodiy usuli paydo boʻladi.
Hozirgi zamon oʻzbek adabiyotda adabiyotning tasvir ob’ekti umuman ijtimoiy voqelik boʻlsa, bosh tasvir ob’ekti esa insondir. Adabiyotda insonning ijtimoiy mohiyati umumlashtirilgan holda ifoda etiladi. Shuning uchun ham adabiyotning maqsadi maʼlum bir ijtimoiysiyosiy kuchning mohiyatini toʻla ifodalash va ayni vaqtda keskin individuallashgan badiiy obraz yaratmoqdir. Yaratilgan bunday obrazlarning eng mukammali „tip“ deb ataladi. Navoiy asarlaridagi Farhod, Shirin, Majnun, Layli, Iskandar obrazlari; Shekspir asarlaridagi Otello va Hamlet; Abdulla Qodiriy asarlaridagi Otabek va Kumush tip darajasiga koʻtarilgan obrazlardir.
Milliy mustaqillikka erishgan oʻzbek xalqi hayotning barcha jabhalarida oʻzligini namoyon etmoqdadabiyot Jumladan, istiqlol davri adabiyoti tub sifat oʻzgarishlariga erishmoqdadabiyot Bu davrda ijodkor olam va odam haqida avvalgidan farqli fikrlash mumkinligini chuqur anglab, faoliyat koʻrsatmoqdadabiyot Natijada olamni, odamni, ularning tuygʻularini turlicha ifodalaydigan badiiy asarlar yaratish boshlandi.
Drama - bu adabiy mahsulot jiddiy mojaro aktyorlar o'rtasida yoki amaldagi shaxslar va jamiyat o'rtasida. Qahramonlar (qahramonlar va jamiyat o'rtasidagi munosabatlar) Ushbu janrning asarlari doimo dramaga to'la. Rivojlanish jarayonida syujet kelmoqda Shaxs va ularning orasidagi ichida kuchli kurash.
Komediya (yunon tilidan. KOMOS OOD - "Quvnoqlar qo'shig'i") qahramonlar, vaziyatlar va harakatlar kulgili, hazil va shirildan foydalanadigan adabiy dramatik ish. Shu bilan birga, belgilar etarlicha qayg'uli yoki qayg'uli bo'lishi mumkin.
Odatda, komediya barcha yomon va kulgili va to'liq bo'lmagan, kulgili jamoatchilik yoki uy xo'jaligining lazzatlarini anglatadi.
Tragicomedia - fojiali syujet komik shaklida tasvirlangan yoki fojiali va kulgili elementlarning noto'g'ri sayohatlari bo'lgan adabiy dramatik ish. Tragicomedyda jiddiy epizodlar kulgili, baland belgilar komik belgilar bilan birgalikda bo'lishadi. Tragikomedia asosiy texnikasi - bu g'oyat g'altak.
Aytish mumkinki, "fojiali fojiali" yoki aksincha "," kulgili fojiali fojiali ".
Taniqli fojiali fojiali fojiali: "Euripid", "Bo'ron", "V. Shekspir", Gilos bog'i"A. Chexov," Forrest Gump "filmlari," Buyuk diktator "," Munhazen "filmlari.
Rossiyalik klassiklik dramasi frantsuzdan yana bir farq bor edi: bir vaqtning o'zida fojialar mualliflari yozib olishdi va komediyal yozdilar. Bu klassikizmning qat'iy doirasini buzdi va estetik yo'nalishlarning xilma-xilligiga hissa qo'shdi. Clasisicist, o'quv va rezermatsionistlar dramaturglari bir-birlarini o'rnini bosmaydi va deyarli bir vaqtning o'zida rivojlanib boradi. Yaratish uchun birinchi urinish satiriya komediyasi Tugadi Sumarokov ( HAYVONLAR, bo'sh janjal, Liding, aldash, za'fadil va boshq.). Bundan tashqari, bu komediyalarda u ishlatgan stilistik usullar Folklore o'zaro va Farce - bunga qaramay nazariy asarlar Tanqidiy ravishda "o'ynaydi".
Ammo tanqidchilar ta'kidlashicha, bugungi kunda Rossiyada paradoksik holat paydo bo'ldi: zamonaviy teatr. Va zamonaviy dramaturgiya bir-biridan bir-biridan ajratilgan holda. Eng yuqori darajadagi direktorning eng yuqori darajadagi jadvalida 21 ta boshlandi. Klassik spektakllar bilan bog'liq. Zamonaviy drama Xuddi shu tajriba o'z tajribalarini ko'proq "qog'ozda" va Internetning virtual makonida o'tkazadi.
E'tiboringiz uchun rahmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |
